اختلال دوقطبی در کودکان : علائم و درمان - علل بیماری اختلال دوقطبی در دوران کودکی

میانگین سن ابتلا به اختلال دوقطبی 25 سال است، اما کودکان و نوجوانان نیز بدان مبتلا می شوند، علائم – تشخیص و درمان این بیماری را بخوانید.

اختلال دوقطبی (Bipolar disorder) یک بیماری روانی است که موجب بروز تغییرات خلقی شدید و تاثیرگذار بر زندگی روزمره خواهد شد.

اختلال دوقطبی با دوره های متناوب خلق و خوی بالا و پایین مشخص می شود.

با اینکه میانگین سن تشخیص اختلال دوقطبی 25 سال است اما افراد مبتلا به BD می توانند این تشخیص را در دوران کودکی و نوجوانی نیز دریافت کنند.

ابتلا به این بیماری، وضعیتی مادام العمر است و مصرف دارو و تراپی در مدیریت علائم موثر است.

در واقع بواسطه درمان اختلال دوقطبی در کودکان و نوجوانان، آنها زندگی کامل و فعال تری خواهند داشت.

این مقاله به بررسی علائم، تشخیص و درمان بیماری اختلال دوقطبی در کودکان و سایر شرایط مرتبط با سلامت روان می پردازد.

همچنین بخوانید:

اختلال دوقطبی: انواع، علائم و درمان (کلیک)

اختلال دوقطبی در کودکان چیست؟

اختلال دوقطبی یک بیماری سلامت روان است که باعث تغییرات شدید در سطح انرژی کودکان خواهد شد.

این وضعیت بر روحیه، سطح فعالیت و تمرکز کودک تاثیرگذار خواهد بود.

این بیماری با دوره های افسردگی و مانیا (شیدایی) همراه است.

زمانی که کودک دوره پایین یا افسردگی را تجربه می کند، انرژی پایینی داشته و علاقه خود به فعالیت های لذتبخش را از دست می دهد.

طی دوره بالا یا شیدایی نیز، انرژی زیادی را تجربه خواهد کرد. برای نمونه، کودکان در فاز شیدایی سریع تر و بیشتر از حد معمول صحبت می کنند.

برخی کودکان نیز هیپومانیا (نیمه شیدایی) را تجربه می کنند. این وضعیت حداقل برایمدت 4 روز متوالی بطول انجامیده و در مقایسه با 7 روز دوره شیدایی کوتاه تر است.

همچنین بخوانید:

شیدایی (مانیا) : علائم، علت و درمان (کلیک)

اختلال دوقطبی دارای سه نوع با ویژگی های متمایز است. انواع آن عبارتند از:

دوقطبی 1

کودکان مبتلا به بیماری اختلال دوقطبی نوع 1 علائم دوره های شیدایی را برای حداقل 7 روز تجربه می کنند.

مدت زمان دوره های افسردگی، به مدت دو هفته خواهد بود.

در صورت شدید بودن علائم این دوره به مراقبت پزشکی نیاز است.

دوقطبی 2

کودکان مبتلا به بیماری اختلال دوقطبی نوع 2، علائم دوره های افسردگی و هیپومانیا (نیمه شیدایی) را تجربه می کنند.

علائم هیپومانیا (نیمه شیدایی) شبیه شیدایی است اما شدت آنها کمتر است. دوره های هیپومانیا نیز کوتاه تر از دوره های شیدایی معمول است.

اختلال سیکلوتیمیک (سیکلوتیمیا)

اختلال سیکلوتیمیک باعث بروز علائم هیپومانیا و افسردگی شده که معیارهای لازم در دوره های شیدایی و افسردگی را ندارند.

با اینکه این اختلال مشابه اختلال دوقطبی است اما تغییرات آن شدت کمتری خواهند داشت.

افراد در این وضعیت همچنان قادر به کار کردن و انجام امور روزانه خواهند بود اما لزوما در صورت عدم بروز علائم احساس خوبی نخواهند داشت.

پزشک برای تشخیص این بیماری به حداقل تجربه علائم برای 2 سال نیاز دارد. این میزان برای کودکان 1 سال خواهد بود.

هر دوره تغییر خلقی در این وضعیت چندین روز یا چندین هفته بطول انجامیده و علائم آن قابل تغییر است.

همچنین بخوانید:

سیکلوتایمی یا اختلال خلق ادواری (کلیک)

علائم اختلال دوقطبی در کودکان

کودکان دچار اختلال دوقطبی که دوره های شیدایی و افسردگی را تجربه می کنند، طیف وسیعی از علائم را دارا هستند. هر دوره می تواند چند روز تا چند هفته به طول انجامیده و علائم تغییر کنند.

علائم یک دوره شیدایی عبارتند از:

بروز شادی شدید
صحبت کردن سریع و از موضوعی به موضوع دیگر پریدن
علاقه بیش از حد به بعضی از فعالیت ها
از دست دادن توانایی تمرکز
داشتن افکار مسابقه ای
شوخ طبعی بلندمدت
مشکل در خوابیدن
اتخاذ تصمیمات خطرناک

علائم یک دوره افسردگی عبارتند از:

مشکل درد معده و سردرد
زیاد یا کم خوردن
کمبود انرژی
خواب طولانی
احساس غم و اندوه بدون دلیل
از دست دادن توانایی تمرکز
زود عصبانی شدن
احساس ناامیدی و بی ارزش بودن
از دست دادن توانایی ارتباط موثر
قطع ارتباط با دوستان
افکار خودکشی یا مرگ

گاهی اوقات کودکان ترکیبی از این موارد را تجربه کرده و علائم شیدایی و افسردگی را با هم بروز می دهند.

علائم این دوره ترکیبی عبارتند از:

ناراحت از مسائل کوچک یا ابراز ناراحتی بدون دلیل
مشکل خوابیدن و بیدار شدن
زیاد یا کم خوردن
صحبت از خودکشی

پیشگیری از خودکشی

اگر فردی را می شناسید که در معرض خطر آسیب رساندن به خود، خودکشی و یا صدمه زدن به دیگران است، باید:

– قاطعانه از او بپرسید که: “آیا قصد خودکشی داری؟”

– بدون قضاوت به حرف های او را بشنوید.

– برای ارتباط با یک مشاور آموزش دیده برای شرایط بحران با اورژانس تماس بگیرید.

– تا زمان رسیدن کمک در کنار فرد بمانید.

– هر گونه سلاح، دارو و اشیا خطرناک را از دسترس او دور کنید.

اگر خودتان یا کسی را می شناسید که افکار خودکشی دارند، خطوط تلفن پیشگیری می توانند کمک کننده باشند. این خطوط تلفن 24 ساعته فعال هستند و به شما کمک خواهند کرد.

در ایران می توانید با شماره 1480 بهزیستی، اورژانس 115 یا اورژانس اجتماعی 123 تماس بگیرید.

همچنین بخوانید:

افکار خودکشی چیست؟ (کلیک)

مشکلات روانی مشابه

بیماری اختلال دو قطبی دارای علائم مشترک زیادی با سایر بیماری های سلامت روان است. به همیت دلیل تشخیص این بیماری بویژه در کودکان دشوار خواهد بود.

شایان ذکر است که کودکان مبتلا به اختلال دوقطبی می توانند به طور همزمان دچار چندین مشکل سلامت روان دیگر نیز باشند.

بعضی از موارد زیر اغلب در کودکان مبتلا به اختلال دوقطبی دیده می شوند:

اختلال دوقطبی بدون دوره شیدایی بسیار شبیه به اختلال افسردگی عمده است.

اغلب افراد مبتلا به اختلال دوقطبی بیشتر دوره های افسردگی را تجربه می کنند. این یعنی ممکن است یک متخصص پیش از تشخیص اختلال دوقطبی در کودک به رد کردن افسردگی بپردازد.

خطرات اختلال دوقطبی

کودکان یا نوجوانان دارای اختلال دوقطبی درمان نشده می توانند رفتارهای خطرناکی بروز دهند. آنها در بعضی از موارد خود را به صورت ناخودآگاه در معرض خطر قرار می دهند.

جوانان مبتلا به اختلال دوقطبی در معرض خطرات زیر خواهند بود:

ترک تحصیل
عدم ایجاد روابط پایدار
مشکلات حقوقی یا مالی
مصرف مواد مضر
در نظر گرفتن خودکشی

یک مطالعه بر روی کودکان و نوجوانان مبتلا به اختلال دوقطبی نشان داد که 57% از شرکت کنندگان در معرض خطر بالا (بیش از حد معمول) اقدام به خودکشی هستند.

این مطالعه همچنین اختلالات خواب متداول در افراد مبتلا به اختلال دوقطبی را بررسی کرد. نتایج نشان داد که افراد مبتلا به اختلال کابوس دو برابر بیش از دیگران در معرض اقدام به خودکشی هستند.

به این ترتیب خانواده جوانان مبتلا به اختلال دوقطبی باید از این خطر آگاه شده و در صورت نیاز از او پشتیبانی کنند.

تشخیص اختلال دوقطبی در کودکان

هیچ آزمایش خون یا اسکن مغزی برای تشخیص اختلال دوقطبی در کودکان وجود ندارد.

اختلال دوقطبی با ژنتیک مرتبط است. بنابراین پزشک در مورد تجربه اختلال دوقطبی یا افسردگی در خانواده نیز سوالاتی مطرح خواهد کرد.

پزشک، روانشناس یا روانپزشک برای تشخیص بیماری اختلال دوقطبی در کودکان سوالاتی مربوط به موارد زیر را نیز مطرح خواهد کرد:

خلق و خو
الگوهای خواب
سطح انرژی
رفتار کلی

گاهی اوقات نیز مصرف مواد باعث بدتر شدن علائم خواهد شد. به این ترتیب افراد باید برای دریافت درمان مناسب و ایمن در مورد مواد مصرفی خود با پزشک صحبت کنند.

درمان اختلال دوقطبی در کودکان

گزینه های درمانی متنوعی برای کودکان و نوجوانان مبتلا به اختلال دوقطبی وجود دارد. به این ترتیب افراد با دریافت درمان مناسب زندگی کاملی را با وجود اختلال دوقطبی تجربه خواهند کرد.

گزینه های درمانی این اختلال عبارتند از:

دارو

پزشک یا متخصص وابسته به علائم کودک از داروهای تثبیت کننده خلق و خو یا داروهای ضد روان پریشی به همراه (یا بدون) داروهای ضد افسردگی استفاده می کند.

اختلال دوقطبی از چند جهت با افسردگی عمده متفاوت است. در این وضعیت افراد افسردگی دوره ای، خلق و خوی ناپایدار و رفتارهای متفاوتی را تجربه می کنند. داروهای اختلال دوقطبی برطرف کردن این موارد را هدف قرار می دهند.

همچنین بخوانید:

داروهای موثر در درمان اختلالات دوقطبی (کلیک)

تثبیت کننده های خلق و خو

این موارد نوسانات خلقی را کنترل کرده و از بروز دوره شیدایی جلوگیری می کنند.

بعضی از این داروهای تجویزی شامل کاربامازپین (Carbamazepine) و اکس کاربازپین (Oxcarbazepine) هستند.

پزشکان بسته به سن و علائم فرد از داروهای مختلفی استفاده می کنند. همچنین آنها در مورد گزینه های دارویی، خطرات و مزایای آنها به طور کامل با بیمار صحبت خواهند کرد.

همچنین بخوانید:

همه چیز درباره داروی کاربامازپین (کلیک)

داروهای ضد روان پریشی

داروهای ضد روان پریشی به برطرف کردن علائم روان پریشی که طی یک دوره شیدایی رخ می دهند، کمک می کنند. همچنین این داروها دارای اثر تثبیت کننده خلق و خو خواهند بود.

پزشک استفاده از داروهای تجویزی از جمله کوئتیاپین (Quetiapine)، الانزاپین (Olanzapine) و زیپراسیدون (Ziprasidone) را توصیه می کند.

داروهای ضد افسردگی

مصرف این داروها علائم یک دوره افسردگی را کاهش می دهند. با این وجود می توانند علائم دوره شیدایی را بدتر کنند. بنابراین از این داروها به عنوان بخشی از درمان ترکیبی استفاده خواهد شد.

همچنین پزشکان استفاده از داروهای ضد افسردگی را با افزایش افکار و رفتار خودکشی در کودکان و نوجوانان مرتبط با افسردگی شدید و سایر اختلالات روانی مرتبط می دانند.

اغلب پزشکان استفاده از داروهای ضد افسردگی از جمله سرترالین (Sertraline)، اس سیتالوپرام (Escitalopram) و سیتالوپرام (Citalopram) را توصیه می کنند.

روان درمانی

روان درمانی یا گفتگو درمانی به کودکان کمک کرده تا دوره شیدایی یا افسردگی خود را شناسایی کنند. آنها با کمک متخصص قادر به تشخیص علائم خود و مدیریت آنها خواهند بود.

همچنین کودکان علاوه بر گفتگو درمانی به رفتار درمانی شناختی (CBT) نیز نیاز خواهند داشت. این درمان به درک و مدیریت افکار، احساسات و رفتارها کمک می کند.

با اینکه تراپی بخش مهمی از برنامه درمانی کودک است اما اغلب این روند در کنار مصرف دارو توصیه می شود. در واقع افراد علائم و نیازهای متفاوتی داشته و برنامه درمانی آنها متناسب با این وضعیت طراحی خواهد شد.

همچنین بخوانید:

گفتگو درمانی (روان درمانی) چیست؟ (کلیک)

پشتیبانی از کودکان مبتلا به اختلال دوقطبی

اختلال دوقطبی تنها یک نفر را تحت تاثیر قرار نداده و کل خانواده او را درگیر می کند.

کودک مبتلا به اختلال دوقطبی برای درک وضعیت خود دچار مشکل شده و احساس انزوا خواهد داشت. افراد خانواده نیز برای کمک به او برای مقابله با این احساس دچار مشکل خواهند شد.

بدین منظور لازم است تا والدین کودک نیز تحت مشاوره و تراپی ها قرار گرفته و نکات لازم در راستای درمان کودک و نحوه برخورد با او را آموزش ببینند.

خلاصه

اختلال دوقطبی یک بیماری روانی در بزرگسالان است که در کودکان و نوجوانان نیز بروز خواهد کرد.

تشخیص این وضعیت در کودکان به دلیل مشابه بودن علائم آن با سایر بیماری ها از جمله ADHD و اختلالات اضطرابی دشوار خواهد بود.

درمان اختلال دوقطبی شامل ترکیبی از تراپی ها (از جمله روان درمانی و CBT) و داروها (از جمله تثبیت کننده های خلق و خو، داروهای ضد روان پریشی و داروهای ضد افسردگی) است.

با اینکه اختلال دوقطبی وضعیتی مادام العمر است اما کودکان و نوجوانان درگیر با آن به وسیله درمان می توانند زندگی شاد و رضایت بخشی داشته باشند. جوانان مبتلا به اختلال دوقطبی و خانواده آنها می توانند از گروه های پشتیبانی در این دوران چالش برانگیز بهره مند شوند.

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.