بیماری های تیروئید

تیروئید غده ای پروانه ای شکل در جلوی گردن بوده و بیماری های مختلفی بر آن تاثیر می گذارند؛ علائم و درمان برخی بیماری های تیروئید را بخوانید.

 

 تیروئید غده ای پروانه ای شکل در جلوی گردن بوده که وظیفه بسیاری از عملکردهای حیاتی بدن را برای سلامتی به عهده دارد.

تولید هورمون های کلسی تونین، تیروکسین (T4) و تری یدوتیرونین (T3) بر عهده تیروئید است. این هورمون ها در تسهیل فرآیندهای بدن از جمله متابولیسم، خلق و خو، تنفس و ضربان قلب موثر هستند.

بیماری هایی مانند تیروئیدیت هاشیموتو با بر هم زدن تعادل هورمونی باعث مختل شدن تولید هورمون از طریق غده تیروئید در درجات مختلف می شوند.

این مقاله غده تیروئید، عملکردها، علائم و نحوه درمان برخی از بیماری های متداول آن را مورد بررسی قرار می دهد.

 

همچنین بخوانید:

داروهای تیروئید (کلیک)

 

غده تیروئید چیست؟

غده تیروئید در گردن و درست بالای استخوان ترقوه قرار دارد. این غده درون ریز بوده و وظیفه تولید هورمون را بر عهده دارد. غده تیروئید پروانه ای شکل بوده و دارای دو لوب راست و چپ در دو طرف نای است.

 

عملکرد تیروئید

ید ماده موردنیاز تیروئید برای تولید هورمون های تاثیرگذار بر موارد زیر است:

• گوارش
• حالات روحی
• تنفس
• وزن
• ضربان قلب

سه هورمون تولید شده توسط غده تیروئید عبارتند از:

• کلسی تونین
• T3
• T4

جزء اصلی هورمون های T3 و T4 ید است. با این وجود باید بدانید بدن قادر به تولید نبوده و باید آن را از طریق رژیم غذایی تامین کرد.

هورمون های T3 و T4 باعث افزایش میزان متابولیسم پایه یا تعداد کالری مورد نیاز برای عملکرد بدن در حالت استراحت می شوند.

کلسی تونین توسط سلول هایی به نام سلول های C تولید می شوند. این هورمون در متابولیسم کلسیم و استخوان موثر است.

در صورت نیاز به سطوح بالاتر یا پایین تر این هورمون، سیگنالی از طرف غده هیپوفیز به تیروئید ارسال شده تا سطح تولید تغییر کند.

 

همچنین بخوانید:

هورمون تیروکسین (T4) (کلیک)

 

بیماری های شایع تیروئید

بیماری های مختلفی بر غده تیروئید تاثیرگذار هستند. بیماری تیروئید در صورت تولید مقدار زیاد یا کم کلسی تونین، T3 و T4 رخ می دهد.

 

کم کاری تیروئید

کم کاری تیروئید برعکس پرکاری بوده و به دلیل عدم تولید کافی هورمون های کلسی تونین، T3 و T4 توسط غده تیروئید رخ می دهد.

زنان، افراد بالای 60 سال و افراد دارای شرایط زیر بیش از دیگران در معرض خطر کم کاری تیروئید هستند:

• سندرم شوگرن
• جراحی تیروئید
• لوپوس
• پرتو درمانی تیروئید، قفسه سینه یا گردن
• مشکلات تیروئید
• روماتیسم مفصلی (آرتریت روماتوئید)
• سابقه خانوادگی بیماری تیروئید
• بارداری در 6 ماه گذشته
• سندرم ترنر
• کم خونی بدخیم
• دیابت نوع 1

علائم این نوع از انوع بیماری های تیروئید عبارتند از:

• پریودهای نامنظم یا شدید
• افزایش وزن یا پف کردن صورت
• ناتوانی در تحمل سرما
• خستگی
• درد عضلات و مفاصل
• یبوست
• گواتر
• خشکی پوست
• خشکی و نازک شدن موها
• افسردگی
• کندتر شدن ضربان قلب
• مشکلات باروری در زنان

برای درمان کم کاری تیروئید از داروهایی برای جایگزینی هورمون های تولید نشده توسط تیروئید استفاده می شود. پزشک پس از 6 تا 8 هفته درمان برای بررسی دوز مصرفی مناسب، درخواست انجام دوباره آزمایش خون را می دهد.

 

همچنین بخوانید:

کم کاری تیروئید : علت و درمان (کلیک)

 

پرکاری تیروئید

این وضعیت به دلیل تولید مقدار زیاد کلسی تونین، T3 و T4 ایجاد می شود.

برخی افراد مانند زنان، افراد بالای 60 سال و خانم هایی که در 6 ماه گذشته باردار بودند خطر بیشتری برای ابتلا به پرکاری تیروئید دارند.

همچنین افراد زیر خطر بیشتری برای پرکاری تیروئید دارند:

• دیابت نوع 1
• کم‌ خونی پرنیشیوز یا بدخیم
• جراحی تیروئید
• مشکلات تیروئید از جمله گواتر یا رشد ندول روی غده تیروئید
• نارسایی غدد فوق کلیوی
• سابقه خانوادگی بیماری تیروئید

علائم این نوع از انوع بیماری های تیروئید عبارتند از:

• کاهش وزن
• عصبی شدن
• افزایش ضربان قلب و نامنظم بودن آن
• تحریک پذیری
• ضعف عضلانی
• نوسانات خلقی
• ناتوانی در تحمل گرما
• خستگی
• لرزش دست
• اسهال
• مشکل خواب

مصرف داروهای ضد تیروئید یا داروهای مسدودکننده بتا (بتا بلاکرها)، درمان با رادیو ید یا جراحی از جمله درمان های موجود برای پرکاری تیروئید هستند.

در صورت عدم درمان، پرکاری تیروئید باعث ایجاد مشکلات جدی در قلب، عضله، استخوان، باروری و چرخه قاعدگی می شود.

 

همچنین بخوانید:

علائم پر کاری تیروئید در مردان و زنان (کلیک)

 

تیروئیدیت

به التهاب غده تیروئید، تیروئیدیت گفته می شود. البته هیچ مورد یکسان و منحصربفردی در خصصوص تیروئیدیت وجود ندارد.

این وضعیت می تواند باعث ایجاد سایر بیماری های تیروئید از جمله پرکاری تیروئید، کم کاری تیروئید و تیروتوکسیکوز شود.

درمان این وضعیت وابسته به علت بروز آن متفاوت است.

 

تیروئیدیت هاشیموتو

تیروئیدیت هاشیموتو التهاب مزمن تیروئید و نوعی اختلال خود ایمنی است. در صورتی که تیروئیدیت هاشیموتو به کم کاری تیروئید منجر شود، علائم زیر ایجاد می شوند:

• خشکی پوست
• خستگی
• یبوست
• افسردگی
• درد عضلانی
• افزایش حساسیت به سرما
• افزایش وزن

مصرف دارو برای جایگزینی هورمون های تیروئید از جمله درمان کم کاری تیروئید است.

افراد دارای تیروئیدیت هاشیموتو باید هر 6 تا 8 هفته یک مرتبه آزمایش خون داده تا پزشک دوز مصرفی مناسب آنها را تعیین کند.

 

همچنین بخوانید:

علائم انواع بیماری های خود ایمنی (کلیک)

 

سرطان تیروئید

در سرطان تیروئید، سلول های سرطانی در بافت غده تیروئید تشکیل می شوند.

عوامل خطر ابتلا به سرطان تیروئید عبارتند از:

• سابقه ابتلا به گواتر
• زن بودن
• بیماری های ژنتیکی از جمله سندرم نئوپلازی های غدد درون ریز چندگانه
• سن 25 تا 65 سال
• سابقه خانوادگی ابتلا به بیماری تیروئید یا سرطان تیروئید
• آسیایی بودن
• قرارگیری سر و گردن در معرض اشعه

در برخی افراد سرطان تیروئید در مراحل اولیه هیچ علامتی ندارد. با این وجود با رشد تومورها علائم زیر ایجاد می شوند:

• گرفتگی صدا
• مشکل در بلع
• مشکل در تنفس
• درد در هنگام بلع
• ایجاد توده در گردن

درمان سرطان تیروئید به مرحله و نوع آن بستگی دارد. گزینه های احتمالی برای درمان این وضعیت عبارتند از:

• هورمون درمانی تیروئید
• شیمی درمانی
• پرتو درمانی
• درمان هدفمند
• عمل جراحی

 

همچنین بخوانید:

سرطان تیروئید : علائم و درمان (کلیک)

 

بیماری گریوز

بیماری گریوز نیز نوعی بیماری خود ایمنی منجر به پرکاری تیروئید است. این بیماری از شایع ترین دلایل ایجاد پرکاری تیروئید بوده که 1 نفر از هر 200 نفر را درگیر می کند.

اغلب زنان زیر 40 سال این وضعیت را تجربه کرده اما ممکن است مردان نیز تحت تاثیر آن قرار بگیرند.

پیش از این، این بیماری با عنوان گواتر اگزوفتالمیک شناخته می شد اما اکنون این بیماری با نام سر رابرت گریوز، پزشک ایرلندی که این بیماری را برای اولین بار در سال 1835 توصیف کرد، شناخته می شود.

 

گواتر چند گره ای (مولتی ندولر) سمی

گواتر به بزرگ شدن غده تیروئید اشاره دارد. برخی افراد گواتر چند ندولی را تجربه می کنند.

زمانی که غده تیروئید بیش از حد هورمون تیروئید تولید کرده و پرکار شود، گواتر چند گره ای (مولتی ندولر) سمی نامیده می شود.

 

ندول های تیروئید

ندول تیروئید توده ای است که روی غده تیروئید ظاهر می شود. این وضعیت مانند یک برآمدگی در وسط یا کنار گلو احساس می شود.

ندول های تیروئید نسبتا شایع هستند.

دلایل مختلفی در ایجاد ندول ها موثر هستند. کیست، کمبود ید یا در بعضی از موارد سرطان تیروئید از جمله علت های ایجاد این وضعیت هستند.

 

پیشگیری از بیماری های غده تیروئید

پیشگیری از ایجاد بیماری های غده تیروئید دشوار بوده زیرا بعضی از عوامل خطر آن مانند ژنتیک را نمی توان تعدیل کرد.

با این وجود برخی اقدامات خاص در کاهش احتمال بروز آن موثر هستند.

روش اصلی برای کاهش خطر ابتلا به کم کاری تیروئید، مصرف میزان کافی از ید است. با توجه عدم تولید طبیعی ید در بدن، باید آن را طریق رژیم غذایی تامین کرده یا مکمل غذایی مصرف کرد. با این حال باید بدانید که مصرف ید زیاد نیز بر هورمون های T3 و T4 تاثیر منفی دارد.

همچنین در صورت داشتن نگرانی در خصوص بیماری تیروئید باید از سیگار کشیدن پرهیز کرده زیرا دود سیگار جذب ید را مختل می کند.

 

زمان مراجعه به پزشک

در صورت داشتن سابقه خانوادگی بیماری های تیروئید باید با انجام منظم آزمایش خون به بررسی سطح هورمون تیروئید پرداخته و از طبیعی بودن آن مطمئن شوید.

درصورت داشتن علائم پرکاری و کم کاری تیروئید باید برای بررسی سطح هورمون های خود به پزشک مراجعه کنید.

همچنین در صورت احساس توده جدید در گردن یا مشاهده علائم تاثیرگذار بر گلو از جمله مشکل در بلع تا تنفس با پزشک مشورت کنید.

بیماری های تیروئید با استفاده از روش های زیر تشخیص داده می شوند:

• آزمایشات تیروئید
• بیوپسی
• معاینه فیزیکی
• سابقه پزشکی

آزمایشات تیروئیدف شامل TSH، T3، T4 و آزمایش آنتی بادی تیروئید و آزمایشات تصویربرداری زیر است:

• اسکن تیروئید
• سونوگرافی
• آزمایش جذب ید رادیواکتیو

 

جمع بندی

غده تیروئید که در بالای استخوان ترقوه قرار داشته وظیفه تولید هورمون را بر عهده دارد. غده تیروئید به تولید T3، T4 و کلسی تونین پرداخته که در متابولیسم، تولید کلسیم و متابولیسم استخوان موثر هستند.

در صورت عدم کارکرد درست غده تیروئید، پرکاری تیروئید، کم کاری تیروئید، سرطان تیروئید، تیروئیدیت و تیروئیدیت هاشیموتو ایجاد می شود.

پیشگیری کامل از ابتلا به بیماری تیروئید ممکن نبوده اما با مصرف مقدار کافی ید می توان احتمال ابتلا به آن را کاهش داد. همچنین باید از استعمال دخانیات پرهیز کرد.

در صورت داشتن سابقه خانوادگی مشکلات تیروئید باید به طور منظم به پزشک مراجعه کرده تا قابل قبول بودن سطح هورمون ها را بررسی کنند.

 

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.