درمان درماتیت تماسی
درمان درماتیت تماسی شامل راهکارهای خانگی و مصرف داروهای بدون نسخه و در موارد شدید داروی تجویزی است؛ علت و راه درمان این بیماری را بخوانید.
درماتیت تماسی نوعی بیماری التهابی است که پس از تماس پوست با یک ماده محرک ایجاد می شود. این بیماری باعث ایجاد بثورات پوستی خارشی و سوزشی می شود.
مواد شیمیایی، گرما و موادی که فرد به آنها حساسیت دارد از جمله مواد محرک درماتیت تماسی هستند.
در بیشتر موارد هیچ واکنش آلرژیکی عمده ای نسبت به بیشتر عوامل محرک ایجاد نمی شود اما علائم درماتیت تماسی می توانند ناراحت کننده و ناخوشایند باشند.
در این مقاله انواع درماتیت تماسی، علت ها و درمان های خانگی و پزشکی آن بررسی می شود.
همچنین بخوانید:
درماتیت : انواع – علائم و درمان (کلیک)
انواع درماتیت تماسی
درماتیت تماسی انواع مختلفی دارد. انواع آن وابسته به عوامل درگیر کننده متفاوت هستند.
درماتیت تماسی آلرژیک
درماتیت تماسی آلرژیک در واکنش سیستم ایمنی بدن نسبت به یک ماده یا ماده شیمیایی ایجاد می شود.
بر اساس یک مطالعه در سال 2018، نیکل شایع ترین علت ایجاد درماتیت تماسی آلرژیک در برخی کشور ها است.
بسیاری از محصولات روزمره حاوی مواد نگهدارنده و سایر موادی هستند که در ایجاد واکنش های آلرژیک موثر هستند. در نتیجه تشخیص علت دقیق واکنش آلرژیک دشوار است.
درماتیت تماسی شغلی نیز در مشاغل خاصی ایجاد می شود. به این ترتیب کارگران با قرارگیری در معرض عوامل محرک یا حساسیت زا از جمله لاستیک، لاتکس یا مواد شیمیایی آن را تجربه می کنند.
کارکنان مراقبت های بهداشتی، آرایشگرها و نظافتچی ها از دیگر افراد مستعد ابتلا به درماتیت تماسی شغلی هستند.
همچنین بخوانید:
درماتیت تماسی تحریکی
این وضعیت شایع ترین نوع درماتیت تماسی است و حدود 80% از موارد ابتلا به آن را شامل می شود.
بسیاری از عوامل خارجی مانند مواد شیمیایی محرک، اصطکاک و گرما در ایجاد درماتیت تماسی تحریکی نقش دارند. تماس مکرر با محرک های ضعیف تر نیز باعث ایجاد درماتیت تماسی تحریکی می شود.
در این وضعیت با تماس مستقیم با محرک بثورات پوستی ایجاد می شود. این نوع شامل واکنش ایمنی نیست.
درماتیت فوتوکانتکت / فتودرماتیت (Photocontact)
این وضعیت به علت تماس همزمان با یک ماده و نور خورشید ایجاد می شود. این عوامل محرک یا حساسیت زا می توانند لوسیون های ضد آفتاب (خارجی) یا داروهای مصرف شده (داخلی) باشند.
در این وضعیت قرارگیری در معرض نور خورشید به منظور ایجاد واکنش تحریک کننده یا آلرژیک ضروری است.
همچنین بخوانید:
فتودرماتیت یا حساسیت به نور (کلیک)
محرک های متداول درماتیت تماسی
محرک های درماتیت تماسی از فردی به فرد دیگر و نوع درماتیت تماسی، متفاوت هستند. بنابراین باید با شناسایی عوامل محرک از تماس با آنها پرهیز کرد.
موارد زیر برخی از متداول ترین عوامل ایجادکننده درماتیت تماسی هستند:
- پیچک سمی، بلوط سمی و سماق سمی
- جواهرات ساخته شده با نیکل یا طلا
- رایحه استفاده شده در صابون و عطرها
- لاستیک
- چسب ها
- داروهای پوستی موضعی
- ایزوتیازولینون ها به عنوان مواد نگهدارنده لوازم آرایشی
- لاتکس
- رنگ مو
- مرکبات
مواد سمی یا خورنده نیز در ایجاد درماتیت تماسی تحریکی نقش دارند. برخی افراد در محل کار یا خانه با این مواد در تماس هستند.
محرک های شیمیایی متداول عبارتند از:
- پاک کننده ها و مواد چاه بازکن
- اسپری فلفل
- اسید باتری
- نفت سفید
- ضدعفونی کننده های دست
- شوینده ها
- سفیدکننده ها
واکنش های تحریکی محدود به مواد سمی یا خورنده نیستند.
همانطور که اشاره شد، درماتیت فوتوکانتکت (فتودرماتیت) درصورت وجود یک عامل محرک و قرارگیری در برابر نور خورشید ایجاد می شود.
نمونه هایی از محرک ها که به نور خورشید واکنش می دهند، عبارتند از:
- استروئیدهای موضعی (در موارد نادر)
- لوسیون آفتاب یا روغن های برنزه
- داروهای خاص
- کرم های اصلاح
علائم درماتیت تماسی
تقریبا در همه انواع درماتیت تماسی، پس از قرارگیری در برابر ماده حساسیت زا یا محرک بثورات پوستی ایجاد می شوند. این بثورات بر روی پوست های روشن به رنگ قرمز و بر روی پوست های تیره به رنگ قهوه ای تیره، بنفش یا خاکستری دیده می شوند.
در بیشتر موارد درماتیت تماسی، بثورات دارای تغییر رنگ، خارش یا سوزش هستند. ادامه قرارگیری در برابر محرک ها یا مواد حساسیت زا باعث سفت شدن پوست می شود.
دیگر علائم درماتیت تماسی:
- تاول
- خشکی، ترک خوردگی و پوسته شدن پوست
- احساس سوزش
- تورم
- احساس ناخوشی عمومی
همچنین بخوانید:
پیشگیری
پیشگیری از بیماری درماتیت تماسی با پرهیز از مواد یا اشیا ایجاد کننده آن راحت است. برای نمونه، در صورت ایجاد بثورات پوستی پس از تماس با پیچک سمی، باید از این کار پرهیز کرد.
گاهی اوقات افراد نسبت به عوامل محرک خود آگاهی ندارند. برای نمونه، مواد نگهدارنده لوازم آرایشی از متداول ترین عوامل ایجاد درماتیت تماسی هستند و به راحتی قابل تشخیص نیستند.
متخصص می تواند به شناسایی عوامل حساسیت زا و محرک ایجاد کننده درماتیت تماسی کمک کند. این کار با بررسی سوابق پزشکی و عادت های زندگی و آزمایش پچ پوستی قابل انجام است.
همچنین بخوانید:
درمان درماتیت تماسی
در اغلب موارد بثورات پوستی و واکنش ها پس از پایان قرارگیری در برابر محرک ها از بین می روند.
با این وجود از بین رفتن بثورات ایجاد شده ناشی از درماتیت تماسی پس از پایان تماس، زمانبر است. در صورت ایجاد آسیب ناشی از محرک ها این روند به زمان بیشتری نیاز دارد.
بنابراین می توان با پرهیز از تماس با عوامل محرک، بیشتر موارد درماتیت تماسی را درمان و مدیریت کرد.
در صورت ناخوشایند بودن علائم درماتیت تماسی باید از درمان های خانگی یا دارو های بدون نسخه زیر استفاده کرد:
- آنتی هیستامین ها
- پمادهای ضد خارش برای پوست های آلوده شده
- حمام اوتمیل یا موارد مشابه
در صورت شدید بودن وضعیت نیز باید با مراجعه به متخصص پوست، متخصص آلرژی یا سایر متخصصان از مراقبت های بهداشتی استفاده کرد. متخصصان برای این وضعیت پماد، کرم یا داروی تجویزی برای درماتیت تماسی را توصیه می کنند.
همچنین بخوانید:
جمع بندی
درماتیت تماسی بیماری است که باعث ایجاد التهاب پوستی می شود. این وضعیت به دلیل تماس با یک ماده محرک رخ داده و باعث ایجاد علائمی مانند بثورات پوستی خارشی یا حتی تاول می شود.
برخی افراد به دلیل واکنش آلرژیک به مواد از جمله مواد نگهدارنده محصولات مراقبت از پوست یا لمس یک گیاه خاص درماتیت تماسی را تجربه می کنند. به علاوه، مواد شیمیایی و سایر عوامل خورنده نیز در ایجاد برخی انواع درماتیت تماسی نقش دارند.
در موارد نادر ترکیبی از یک محرک و قرارگیری در معرض نور خورشید باعث ایجاد بثورات پوستی خواهد می شود. این وضعیت درماتیت فوتوکانتکت (فتودرماتیت) نامیده می شود.
در صورتی که از علت بیماری درماتیت تماسی خود مطمئن نیستید، متخصص پوست یا آلرژی می توانند به شما کمک کنند.
به طور کلی با پرهیز از عوامل محرک می توان از بروز درماتیت تماسی پیشگیری کرد. علائم درماتیت تماسی با درمان های خانگی، دارو و کرم های بدون نسخه قابل کنترل هستند.
جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.