0 محصولات
نمایش سبد خرید
آنتی بادی ها : انواع و نحوه عملکرد
آنتی بادی ها پروتئین های محافظت کننده از بدن در برابر بیماری ها هستند؛ در این مقاله انواع – شکل – عملکرد و آزمایش آنتی بادی بررسی می شود.
آنتی بادی ها پروتئین هایی هستند که در بدن با بیماری ها مبارزه کرده و نقش مهمی در سیستم ایمنی ایفا می کنند. این پروتئین ها پس از تشخیص مهاجمان عفونی از جمله باکتری ها و ویروس ها به از بین بردن آنها کمک می کنند.
آنتی بادی ها طی دریافت واکسن و واکسیناسیون یا در واکنش به عفونت ایجاد می شوند. برخی افراد به آنتی بادی ها ایمونوگلوبولین نیز می گویند.
البته همه آنتی بادی ها ایمونوگلوبولین نبوده و همه ایمونوگلوبولین ها نیز آنتی بادی نیستند.
آنتی بادی توسط گلبولهای سفید خون به نام پلاسما سل در طول دوره عفونت ایجاد می شوند. برای ایجاد یک واکنش ایمنی قوی باید یک پلاسما سل صدها تا هزاران آنتی بادی در ثانیه آزاد کند.
این مقاله آنتی بادی ها از جمله نحوه عملکرد، انواع و شکل ظاهری آنها را مورد بررسی قرار می دهد.
همچنین بخوانید:
اهمیت واکسیناسیون برای سلامت (کلیک)
شکل ظاهری آنتی بادی
آنتی بادی ها، پروتئین هایی به شکل Y هستند. پایه آنها در برقراری ارتباط با سایر اجزای سیستم ایمنی بدن موثر است. نوک آنها نیز (هر دو بازو) می توانند به مهاجمان خارجی متصل شوند. به این مهاجمان چه به طور کلی و چه جزئی، آنتی ژن گفته می شود.
هر آنتی بادی چهار زنجیره پروتئینی دارد. دو زنجیره سبک و دو زنجیره سنگین هر آنتی بادی در ساختاری سبک-سنگین-سنگین-سبک مرتب می شوند.
زنجیره های سبک حدود 25 کیلودالتون (kDa) و زنجیره های سنگین حدود 50 کیلودالتون وزن دارند.
نوک هر آنتی بادی از دو بخش زنجیره ای سبک و سنگین تشکیل شده است. این نوک محل اتصال آنتی ژن یا پاراتوپ نامیده می شود.
ساختار سه بعدی آنتی بادی در متصل شدن به هزاران و حتی میلیونها آنتی ژن مختلف موثر است. آنتی بادی به دلیل خاصیت و تمایل زیاد به اتصال به آنتی ژنهای مختلف، ابزاری ارزشمند و ضروری در تشخیص و درمان است.
همچنین بخوانید:
آنتی بادی های شیر مادر و فواید آن (کلیک)
نحوه عملکرد آنتی بادی ها
همانطور که گفته شد آنتی بادی ها در پاسخ به عفونت یا واکسن ایجاد می شوند.
آنتی بادی های خاص دارای یکی از دو عملکرد زیر هستند:
- مهاجم را برای تخریب توسط سایر سلول های ایمنی نشانه گذاری کند
- آن ها را به تنهایی از بین ببرد.
هر آنتی بادی پس از تشخیص آنتی ژن به صورت قفل و کلید به آن متصل می شود. با این اتصال واکنش ایمنی بدن فعال شده و سلول های دیگر برای مبارزه با آنتی ژن مهاجم فرا خوانده می شوند.
سلولهای حافظه پس از مقابله سیستم ایمنی و حذف آنتی ژن به تولید آنتی بادی پرداخته که مدتها پس از بهبود در بدن به صورت فعال باقی می مانند.
این سلول های حافظه تضمین کننده واکنش ایمنی سریع تر در صورت مواجهه مجدد با همان آنتی ژن هستند.
طبق اعلام مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC)، مدت زمان ایمنی توسط آنتی بادی ها متفاوت هستند. این زمان از یک فرد به فرد دیگر و از بیماری به بیماری دیگر متفاوت است.
به علاوه، آنتی بادی هایی که در واکنش به عفونت سرخک ایجاد می شوند، در آینده از باعث ایجاد ایمنی در برابر بیماری سرخک شده اما قادر به حفاظت از بدن در برابر دنگی (Dengue) یا کووید 19 نخواهند بود.
همچنین بخوانید:
انواع آنتی بادی ها و مکان آنها
آنتی بادی ها دارای 5 طبقه بندی بوده که هر کدام وابسته به ساختار و موقعیت خود در بدن تعیین می شوند.
ایمونوگلوبولین جی (IgG)
ایمونوگلوبولین جی کوچک ترین و فراوان ترین آنتی بادی موجود در سیستم بوده بطوریکه حدود 80% از ایمونوگلوبولین ها این نوع هستند.
IgG تنها آنتی بادی منتقل شده از طریق جفت از مادر به جنین است. این امر باعث ایجاد شدن ایمنی طبیعی غیرفعال برای جنین می شود.
IgG یک آنتی بادی عمومی بوده که باعث ایجاد حفاظت در برابر عوامل عفونی فعال در خون و بافت شده و نقش مهمی در ایجاد ایمنی پس از عفونت دارد.
ایمونوگلوبولین آ (IgA)
ایمونوگلوبولین آ دومین آنتی بادی فراوان بوده که حدود 10 تا 15% از ایمونوگلوبولین ها را تشکیل می دهد.
معمولا این ایمونوگلوبولین در ترشحات بدن از جمله آغوز (شیر اولیه)، بزاق، عرق و اشک وجود دارد. IgA اولین خط دفاعی برای سطوح مخاطی در تماس با آنتی ژن هستند.
این ایمونوگلوبولین مانع از اتصال باکتری ها و ویروس ها به سلول های اپیتلیال بدن می شود. همچنین ایمونوگلوبولین آ سموم باکتریایی و ویروس ها را خنثی می کند.
همچنین بخوانید:
ویروس چیست؟ بیماری های ویروسی کدامند؟ (کلیک)
ایمونوگلوبولین ام (IgM)
ایمونوگلوبولین ام بزرگترین ایمونوگلوبولین از لحاظ اندازه بوده اما تنها 10% از ایمونوگلوبولین ها را شامل می شود.
این ایمونوگلوبولین دارای وزن بیشتری نسبت به آنتی بادی های دیگر است. IgM اولین آنتی بادی تولید شده توسط جنین پیش از تولد است. این ایمونوگلوبولین تا حد زیادی در فصای داخلی عروق وجود داشته و از بدن در برابر عفونت خون محافظت می کند. به همین دلیل اغلب متخصصان کمبود IgM را با سپسیس مرتبط می دانند.
همچنین بخوانید:
سپسیس: هر آنچه باید در مورد این بیماری بدانید (کلیک)
ایمونوگلوبولین دی (IgD)
ایمونوگلوبولین دی در مقایسه با انواع دیگر کمتر شناخته شده است. این ایمونوگلوبولین در بافت های خط سینه و شکم وجود دارد.
نقش IgD در واکنش ایمنی مشخص نبوده اما بر اساس یک مطالعه در سال 2015 در اروپا، میزان IgD در افراد دارای بیماری های التهابی خود ایمنی از جمله لوپوس منتشر یا لوپوس اریتماتوس سیستمیک، بالا است.
یک مطالعه دیگر در سال 2016 نیز سطح IgD در افراد مبتلا به روماتیسم مفصلی (آرتریت روماتوئید) را بالا نشان داد. با این وجود تحقیقات زیادی برای بررسی ارتباط بین IgD، ایمنی و التهاب نیاز است.
همچنین بخوانید:
تفاوت لوپوس با آرتریت روماتوئید (کلیک)
ایمونوگلوبولین ای (IgE)
این ایمونوگلوبولین کمترین آنتی بادی موجود در سیستم بدن بوده که به مقدار کمی در سرم وجود دارد.
در هنگام واکنش بدن به گرده، شوره حیوانات و هاگ قارچ، سطح IgE افزایش می یابد.
همچنین میزان این آنتی بادی در افراد دارای آسم، حساسیت فصلی و اگزما بالا است. IgE در لایه های مجاری تنفسی و روده ایجاد می شود.
IgE در واکنش های التهابی، حساسیت بیش از حد و عفونت های ایجاد شده توسط کرم ها نیز موثر است.
آزمایش آنتی بادی چیست؟
در آزمایش آنتی بادی یا سرولوژی، سطح آنتی بادی ها در خون اندازه گیری می شود. این آزمایش نشان می دهد که شما اخیرا یا در گذشته عفونت داشته اید یا خیر.
با دریافت مقدار کمی خون از بازو یا انگشت می توان به تجزیه و تحلیل سطح آنتی بادی (تیتر) هر شخص پرداخت.
در آزمایش آنتی بادی موارد زیر بررسی می شوند:
- سازگاری اندام ها، بافت ها و مایعات برای پیوند
- وجود عفونت قبلی
- میزان واکنش ایمنی به بافت های بدن (در خصوص بیماری های خود ایمنی)
- نیاز به دریافت واکسن تقویت کننده
همچنین آزمایش منفی آنتی بادی در رد کردن عفونت خاص موثر است.
یکی از مشکلات اصلی آزمایش آنتی بادی عدم توانایی تشخیص عفونت فعلی است. زمان حدودی 1 تا 3 هفته پس از ایجاد عفونت برای تشخیص آنتی بادی در یک آزمایش، دلیل این امر است.
آنتی بادی در مقابل آنتی ژن
به دلیل وجود ارتباط متقابل بین آنتی بادی و آنتی ژن در بیماری ها، محققان در حال بررسی و بحث در خصوص این دو هستند. این دو در ترکیب و رفتار، متضاد و متمایز هستند.
آنتی بادی، پروتئین ایجاد شده در واکنش به مهاجم خارجی (آنتی ژن) است. با این حال آنتی ژن می تواند یک پروتئین، لیپید، کربوهیدرات یا نوکلئیک اسید باشد.
آنتی بادی جزء ضروری واکنش ایمنی بدن بوده و در برابر هر بیماری از بدن محافظت کرده اما آنتی ژن با واکنش مضر بدن یا واکنش آلرژیک همراه هستند.
بعضی از آنتی بادی ها به عنوان ایمونوگلوبولین شناخته شده اما آنتی ژن ها ایمونوژن هستند.
منشا آنتی بادی و آنتی ژن یکی دیگر از تفاوت اصلی آنها است. آنتی بادی در بدن ایجاد شده اما آنتی ژن برای بدن بیگانه بوده و منشا خارجی دارد.
با اینکه آنتی بادی ها بین چند هفته تا چند سال پس از عفونت در بدن باقی می مانند، آنتی ژن ها به سرعت خنثی یا حذف شده تا در جلوگیری یا مهار عفونت موثر واقع شوند.
جمع بندی
انواع آنتی بادی ها پروتئینی Y شکل با نقش محافظتی مهمی در مبارزه بدن با بیماری ها هستند. آنها مهاجمان خارجی از جمله باکتری ها و ویروس ها را به تنهایی یا با سایر سلول های ایمنی شناسایی و علامت گذاری کرده یا از بین می برند.
وجود آنتی بادی در خون بیانگر وجود عفونت اخیر یا در گذشته بوده است.
همچنین سطح آنتی بادی نشان دهنده قدرت واکنش ایمنی به عفونت یا بیماری خود ایمنی است.
در حال حاضر تحقیقات برای مطالعه و مهندسی آنتی بادی هایی که می توانند تشخیص و درمان بیماری های مختلف را بهبود ببخشند در حال انجام است.
جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.
0