فتودرماتیت یا حساسیت به نور

در بیماری فتودرماتیت فرد در اثر قرارگیری در معرض نور خورشید یا نور مصنوعی دچار حساسیت و التهاب پوستی می شود، علائم و درمان آن را بخوانید.

 

فتودرماتیت با نام های درماتیت حساس به نور، مسمومیت با آفتاب یا آلرژی به نور نیز شناخته می شود.

در فتودرماتیت (Photosensitive Dermatitis) فرد پس از قرارگیری در معرض نور خورشید یا بعضی از نورهای مصنوعی دچار بروز التهاب پوستی یا واکنش اگزمایی خواهد شد. در واقع افراد مبتلا به حساسیت به نور، قادر به قرارگیری در معرض نور خورشید و انواع نورهای مصنوعی بدون بروز واکنش پوستی نخواهند بود.

این وضعیت افراد در هر سنی را تحت تاثیر قرار می دهد.

علت این حساسیت پوستی واکنش غیرطبیعی به برخی اجزای طیف الکترومغناطیسی نور خورشید (شامل ماورابنفش و نور مرئی) است.

در این مقاله به بررسی فتودرماتیتیا حساسیت پوستی از جمله علت، علائم و درمان آن می پردازیم.

 

همچنین بخوانید:

انواع درماتیت تماسی (کلیک)

 

جهت مشاهده و خرید محصولات ضد آفتاب داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.

 

فتودرماتیت چیست

بیماری فتودرماتیت (درماتیت حساس به نور یا حساسیت پوستی به نور خورشید) وضعیتی است که طی آن پوست به اشعه ماورابنفش، نور مرئی یا هر دو که در نور خورشید و منابع نور مصنوعی وجود دارند، واکنش غیرمعمول از جمله اگزما نشان می دهد.

حساسیت به نور (Photosensitive) به واکنش در برابر نور و درماتیت به التهاب پوستی اشاره دارد.

برخی افراد از فتودرماتیت با نام های درماتیت حساس به نور، فوتودرماتوز، آلرژی به خورشید، آلرژی به نور یا درماتیت آکتینیک مزمن یاد می کنند.

در حال حاضر هیچ اطلاعاتی در مورد بروز و شیوع حساسیت پوستی به نور خورشید وجود ندارد.

شایان ذکر است که تشخیص این بیماری نادر است.

احتمالا این وضعیت به دلیل تشخیص های اشتباه به جای درماتیت آتوپیک بدون علائمی از حساسیت به نور شروع شده یا با آفتاب سوختگی و قرارگیری بیش از حد در معرض نور خورشید مرتبط می شود.

 

علت

در بیماری فتودرماتیت، یک واکنش فتو توکسیک (مسمومیت به نور) یا فتو آلرژیک (حساسیت به نور) سبب بروز واکنش غیرطبیعی پوستی خواهد شد.

هر دو این واکنش ها به علت درمان های موضعی یا داروها در بدن رخ می دهند.

 

واکنش فتو توکسیک

این واکنش (Phototoxic reactions) یک نوع متداول از واکنش های حساسیت به نور است.

در این شرایط، فرد از داروهایی همچون عوامل سیستمیک یا محصولات مراقبت از پوستی استفاده می کند که به دلیل داشتن عوامل حساس به نور با قرارگیری در معرض ماوراءبنفش سبب واکنش می شوند.

این وضعیت با دوز شیمیایی کافی و قرارگیری در معرض نور برای هر فردی قابل رخ دادن است.

ظاهر و احساس این آسیب پوستی مشابه آفتاب سوختگی و بثورات پوستی بوده و به خوبی مشخص است. اغلب این واکنش پوستی طی چند دقیقه تا چند ساعت ظاهر می شود. اما در بعضی از موارد به چند روز زمان نیاز خواهد داشت.

 

 

همچنین بخوانید:

بهترین راه های درمان آفتاب سوختگی (کلیک)

 

واکنش فتو آلرژیک

واکنش های فتو آلرژیک (Photoallergic reactions) بر خلاف واکنش های فتو توکسیک به ندرت رخ داده و شامل حساسیت به سیستم ایمنی بدن خواهند بود.

در این وضعیت اشعه ماوراء بنفش سبب بروز تداخل شده و ساختار یک ماده شیمیایی یا آنتی ژن را پس از مصرف یا استفاده بر روی پوست تغییر می دهد.

سیستم ایمنی این تغییرات را تشخیص و نوعی تهدید محسوب می کند. درنتیجه آنتی بادی هایی برای حمله به آنها ایجاد می کند.

بثورات، تاول ها و ضایعات ترشحی ایجاد شده می توانند تا چند روز پس از قرارگیری در معرض نور ظاهر شوند.

گاهی اوقات مواد شیمیایی باعث ایجاد واکنش های فوتو توکسیک و فوتو آلرژیک در افراد خواهد شد.

عوامل شیمیایی متداول که باعث بروز این واکنش ها می شوند شامل:

• عطرها
• برخی مواد شیمیایی موجود در بعضی کرم های ضد آفتاب
• محصولات قطران ذغال
• داروهای حساس به نور با نام پسورالن
• ضدعفونی کننده ها

همچنین این واکنش ها می توانند پس از استفاده از داروهای خاصی از جمله داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) و رتینوئیدها رخ دهند.

فتودرماتیت علاوه بر واکنش های شیمیایی و دارویی به دلایل ارثی یا بیماری های زمینه ای ایجاد می شود.

یک مطالعه در سال 2019 نشان داد که افراد مسن در معرض خطر بروز واکنش های حساس به نور خواهند بود. همچنین اعلام کرد که بیش از یک پنجم داروها به طور احتمالی باعث بروز واکنش های فتو توکسیک، فتو آلرژیک یا هر دو خواهند شد.

 

علائم

متخصصان بیماری فتودرماتیت را با ضایعات توزیع شده نوری و بروز یکباره مشکلات پوستی مشخص می کنند.

این موارد در بخش هایی از پوست که در معرض نور خورشید قرار گرفته از جمله قسمت بیرونی بازوها و دست ها، قفسه سینه و پشت و اطراف گردن ظاهر می شوند.

اغلب نواحی که در معرض نور خورشید قرار نمی گیرند از جمله چین خوردگی های پشت پلک، فضای بین انگشتان و نواحی سایه دار زیر بینی و چانه دچار این ضایعات نخواهند شد.

همچنین این وضعیت به شکل اغراق آمیزی شبیه به آفتاب سوختگی است اما واکنش های آن با قرارگیری در معرض نور کمتر نیز رخ می دهند. بروز علائم این وضعیت پس از قرارگیری در معرض نور به صورت فوری یا با تاخیر رخ می دهند.

 

عوارض

فتودرماتیت در سبک زندگی فرد تداخل ایجاد می کند. این یعنی آنها باید زمان بیشتری در فضای داخلی بوده و قرارگیری در معرض نور خورشید را کاهش دهند. این امر منجر به انزوا و ناتوانی در بیرون رفتن به ویژه در تابستان و تعطیلات آفتابی خواهد شد.

یک مطالعه در سال 2020 نشان داد که افراد مبتلا به آلرژی های نوری مستعد کمبود ویتامین D خواهند بود.

ک مطالعه قدیمی نشان داد که این وضعیت بر سبک زندگی از جمله وضعیت شغلی نیز تاثیر منفی خواهد داشت.

یک مطالعه در سال 2021 ارتباط احتمالی بین داروهای فتو توکسیک از جمله داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی، داروهای ضد میکروبی، داروهای ضد فشار خون و داروهای ضد نئوپلاستیک و افزایش احتمال ابتلا به سرطان پوست را مورد توجه قرار داد.

 

همچنین بخوانید:

ملانوما (سرطان پوست): انواع، علت و تشخیص (کلیک)

 

تشخیص

در صورت بروز ضایعات پوستی بویژه اگر پس از قرار گرفتن در معرض آفتاب سریعا واکنشی ایجاد نشود، تشخیص وضعیت دشوار خواهد بود.

پزشکان برای تایید تشخیص فتودرماتیت سوالاتی در مورد قرارگیری در معرض نور خورشید، قرارگیری در معرض عوامل حساس به نور، سابقه خانوادگی و سایر علائم ازفرد مبتلا می پرسند.

پزشک پوست را معاینه می کند. توزیع ضایعات را بررسی کرده تا سایر فرم های حساسیت به نور را رد کنند.

همچنین از سایر روش های ارزیابی مانند آزمایش نوری (فتو تست) و تست پچ نوری (فتو پچ تست) اشاره کرد.

پوست در آزمایش نوری (فتو تست) در معرض دوزهای بالای UVA و UVB قرار می گیرد.

در آزمایش تست پچ نوری (فتو پچ تست) نیز پزشکان از دو مجموعه آلرژن نوری استفاده می کنند.

ابتلا پزشکان یکی از عوامل حساسیت زا (آلرژن) را روی پوست تابانده و دیگری را به عنوان عامل کنترل استفاده می کنند.

همچنین یک متخصص می تواند از بیوپسی (نمونه برداری) پوست و سایر روش های آزمایشگاهی استفاده کند.

این ارزیابی ها نوع خاص فتودرماتوز را تشخیص می دهند. همچنین هدف از انجام آنها رد کردن سایر مشکلات از جمله پورفیری، لوپوس منتشر و پلاگر است. آزمایش خون از جمله شمارش کامل خون (CBC) نیز به رد کردن سایر بیماری ها کمک می کند.

 

همچنین بخوانید:

علت پوست حساس : علائم و درمان (کلیک)

 

درمان بیماری فتودرماتیت

اغلب فرم اصلی درمان فتودرماتیت شامل روش های پیشگیری از جمله استفاده از محافظ در برابر نور، پرهیز از تماس با آلرژن های شناسایی شده و در صورت امکان توقف مصرف داروی حساس به نور است.

ماندن در فضای داخلی، پوشاندن کامل پوست، استفاده از کرم های ضد آفتاب با طیف وسیع و مصرف داروهای محافظت در برابر نور لازم خواهد بود.

همچنین پزشکان به جهت درمان هرگونه واکنش اگزمایی از گزینه های مشابه برای سایر انواع اگزما از جمله نرم کننده ها و استروئیدهای موضعی استفاده می کنند.

در موارد شدیدتر درماتیت نیز از داروهای قوی تر از جمله کورتیکواستروئیدهای خوراکی یا عوامل سرکوب کننده سیستم ایمنی استفاده خواهد شد.

 

نکاتی برای مدیریت و پیشگیری

مدیریت درماتیت حساس به نور شامل محافظت از پوست در برابر آفتاب و پرهیز از قرارگیری در معرض نور خورشید و منابع نور مصنوعی است.

اقدامات افراد برای این وضعیت عبارتند از:

• ماندن در فضای داخلی
• پرهیز از قرارگیری در معرض نور مستقیم خورشید یا ماندن در سایه (در فضای بیرونی)
• پوشیدن کلاه های لبه پهن و پوشاندن کامل پوست با لباس های متراکم
• استفاده از کرم های ضد آفتاب با طیف وسیع با SPF بالای 50

 

مراجعه به پزشک

بر اساس اعلام بنیاد سرطان پوست، افراد دارای بثورات پوستی که پس از قرارگیری در معرض آفتاب که دچار ضعف، سر درد، تب و لرز و علائم شبیه به آنفولانزا می شوند باید به پزشک مراجعه کنند.

این بثورات پوستی می توانند نشان دهنده حساسیت به نور یا علامت بیماری های مختلف باشند و ممکن است به توجه و درمان فوری نیاز داشته باشند.

همچنین افرادی که دچار آفتاب سوختگی همراه با تاول و درد می شوند باید به پزشک مراجعه کنند زیرا این سوختگی ها معادل سوختگی درجه دو بوده که به درمان نیاز دارد.

 

خلاصه

فتودرماتیت یک بیماری پوستی است. در این شرایط پوست فرد به طور غیرطبیعی به نور واکنش داده و باعث واکنش اگزمایی خواهد شد. این وضعیت می تواند پس از مصرف یا استفاده از عوامل حساس به نور رخ دهد.

با پیروی از اقدامات محافظتی در برابر نور خورشید از جمله استفاده از کرم های ضد آفتاب با طیف وسیع، پوشیدن لباس های محافظت کننده از پوست و پرهیز از قرارگیری در معرض نور خورشید می توان از بروز آن جلوگیری نمود.

برخی داروها نیز باعث حساس شدن پوست نسبت به نور خواهند شد. افراد در این موارد باید برای تغییر داروی خود با پزشک مشورت کنند.

 

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.