کافئین و اضطراب

مصرف مواد دارای کافئین زیاد مانند قهوه، چای و نوشیدنی های انرژی زا باعث ایجاد علائم اضطراب می شوند؛ رابطه بین کافئین و اضطراب را بخوانید.

 

 کافئین یک محرک سیستم عصبی مرکزی است که در نوشیدنی های زیادی مانند قهوه، چای، نوشابه های گازدار و … وجود دارد.

کافئین یک داروی روانگردان و مورد استفاده توسط بیشتر مردم در سراسر جهان است. نوشیدنی های کافئین دار با مصرف روزانه 1.6 میلیارد فنجان، پس از آب پرمصرف ترین نوشیدنی جهان هستند.

بر اساس یک نظرسنجی انجام شده در آمریکا، تقریبا 85% از مردم این کشور حداقل روزانه یک نوشیدنی کافئین دار مصرف می کنند.

افراد بسیاری کافئین را با هدف بیدار شدن و هوشیاری مصرف می کنند اما باید بدانید که مصرف بیش از حد آن اثرات منفی بر بدن داشته و باعث ایجاد برخی عوارض مانند ایجاد علائم اختلالات اضطرابی می شود.

نشان داده شده که بین مصرف زیاد قهوه و نوشیدنی های کافئین دار و علائم اضطراب رابطه وجود دارد.

اختلال اضطرابی نوعی بیماری روانی همراه با علائمی مانند ایجاد احساس ترس و ناراحتی مختل کننده زندگی روزمره است.

البته توجه داشته باشید که علائم اختلال اضطرابی رسمی و علائم اضطراب ناشی از مصرف قهوه و نوشیدنی های کافئین دار تفاوت زیادی با یکدیگر دارند.

در این مقاله رابطه بین اضطراب و کافئین موجود در مواد حاوی آن مانند قهوه، چای و .. مورد بررسی قرار می گیرد. همچنین علائم این وضعیت و نحوه مصرف ایمن آن به منظور جلوگیری از تحریک یا بدتر شدن علائم اضطراب شرح داده می شود.

 

همچنین بخوانید:

انواع اختلالت اضطرابی (کلیک)

 

آیا مصرف کافئین باعث اضطراب می شود؟

در یک بررسی اثرات مصرف مواد دارای کافئین زیاد در بدن شرح داده شد.

مسدود کردن گیرنده های آدنوزین یکی از مکانیسم های اصلی عملکرد کافئین در بدن است. درنتیجه این امر ترشح هورمون هایی مانند دوپامین، آندرنالین و گلوتامات افزایش می یابد.

این مساله نیز باعث افزایش فشار خون و ضربان قلب در سیستم قلبی عروقی می شود. دوزهای کمتر کافئین در سیستم عصبی مرکزی منجر به بهبودی فعالیت حرکتی و هوشیاری و دوزهای بالاتر باعث ایجاد اضطراب می شود.

بر اساس شواهد مطالعات ژنتیکی، ژن های گیرنده آدنوزین در بروز اضطراب موثر هستند. در نتیجه این امر مشخص می شود که برخی افراد دارای خطر ابتلا به اختلالات اضطرابی با افزایش مصرف کافئین بیشتر مستعد این وضعیت می شوند. البته برای تائید این مساله به مطالعات بیشتری نیاز است.

بر اساس راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5) منتشر شده توسط انجمن روانپزشکان آمریکا، اختلالات اضطرابی ایجاد شده به دلیل مصرف کافئین وضعیتی است که طی آن در عملکرد روزانه افراد تداخل ایجاد می شود.

در واقع علائم اضطراب باید به صورت مستقیم ناشی از مصرف کافئین باشند.

همچنین معیارهای DSM-5 برای اختلال مصرف کافئین عبارتند از:

• علائم ترک کافئین
• تمایل مداوم به مصرف کافئین یا تلاش ناموفق برای کنترل این امر
• استفاده از کافئین با وجود احساس آسیب

این وضعیت هنوز از نظر DSM-5 یک تشخیص رسمی نیست اما باعث ایجاد چارچوبی برای انجام مطالعات بیشتر برای محققان می شود.

 

همچنین بخوانید:

حمله اضطراب : علت و درمان (کلیک)

 

علائم اضطراب ناشی از کافئین

علائم مصرف بیش از حد کافئین و قهوه و علائم اضطرابی با هم تداخل دارند.

علائم مصرف بیش از حد کافئین عبارتند از:

• افزایش ضربان قلب
• حالت تهوع
• سرگیجه
• اضطراب
• سردرد
• بی قراری
• بی خوابی
• کم آبی بدن

علائم شایع اضطراب عبارتند از:

• تنش
• احساس ترس یا ناراحتی
• افزایش ضربان قلب
• نگرانی بیش از حد
• بی قراری
• تعریق

رابطه این دو به اینصورت است که استفاده بیش از حد کافئین باعث ایجاد علائم اضطراب شده و از سوی دیگر علائم اضطراب با مصرف کافئین و قهوه بدتر می شوند.

در صورت داشتن نگرانی در خصوص میزان قهوه مصرفی خود با پزشک مشورت کنید.

 

مواد دارای کافئین زیاد

در یک نظرسنجی درسال 2014 (اشاره شده در بالا) میزان کافئین نوشیدنی ها اندازه گیری شد. محققان این مواد دارای کافئین زیاد را در چند دسته کلی زیر گروه بندی کردند:

 

نوشیدنی ها	محتوای کافئین (میلی گرم)
قهوه معمولی	4-21
اسپرسو	47-63
قهوه بدون کافئین	0.25
نوشابه های گازدار، حاوی کافئین، معمولی یا رژیمی	2-7
چای حاوی کافئین، معمولی یا رژیمی	1-8
نوشیدنی های انرژی زا	3-20
تزریق های انرژی زا	40-70
شیر کاکائو	0.2-2

 

لازم به ذکر است که برای تعیین میزان کافئین نوشیدنی های بالا محدودیت هایی وجود داشت.

بر اساس اعلام نویسندگان مطالعه، با اینکه بیشتر نوشیدنی های تجاری حاوی کافئین برچسب دارند اما محتوای کافئین نوشیدنی هایی مانند چای و قهوه که به روش های مختلفی تهیه می شوند، متفاوت است.

محتوای کافئین وابسته به منشا محصول، فرآوری و آماده سازی آن متفاوت است.

 

مصرف ایمن کافئین

بر اساس مطالعات، مصرف دوزهای متوسط کافئین خواص سلامتی برای بدن دارد.

بهبود هوشیاری ذهنی، تمرکز، خستگی و عملکرد ورزشی از جمله این فواید هستند. کاهش وزن، کاهش خطر ابتلا به دیابت، کاهش خطر ابتلا به پارکینسون و کاهش خطر ابتلا به سرطان از دیگر مزایای نوشیدن کافئین می باشند.

بر اساس دستورالعمل منتشر شده توسط سازمان غذا و دارو (FDA) در سال 2012، مصرف روزانه کمتر از 400 میلی گرم کافئین برای بزرگسالان سالم باعث ایجاد عوارض نمی شود.

طبق نتایج یک نظرسنجی در سال 2014 در کشور آمریکا، مصرف متوسط کافئین روزانه برای همه سنین 165 میلی گرم است. این مقدار معادل 1 تا 2 فنجان قهوه معمولی است. طبق اعلام FDA، مصرف 400 میلی گرم کافئین در روز نباید باعث ایجاد عوارض منفی شود. این مقدار معادل 3 تا 4 فنجان قهوه است.

برخی از گروه ها یا افراد دارای شرایط خاص باید در خصوص پرهیز از مصرف کافئین یا محدود کردن آن با پزشک مشورت کنند.

این افراد عبارتند از:

• کودکان و نوجوانان
• خانم های شیرده
• خانم های باردار
• افراد مبتلا به بی خوابی
• افراد دارای فشار خون بالا
• افراد دارای تجربه میگرن یا سردردهای مزمن
• مصرف کنندگان داروهای خاص از جمله محرک ها، بعضی آنتی بیوتیک ها، داروهای آسم و داروهای قلبی
• افراد دارای ضربان یا ریتم نامنظم قلب (آریتمی)
• افراد دارای اضطراب
• افراد مبتلا به اختلالات معده از جمله زخم معده

سازمان های بهداشتی و نظارتی در خصوص استفاده از کافئین به این افراد هشدار داده است.

نگرانی که در این خصوص وجود دارد محبوبیت نوشیدنی های انرژی زا میان جوانان است، زیرا این موارد حاوی کافئین و قند بالایی هستند.

عوارض ترکیب الکل و کافئین از دیگر نگرانی های ویژه در این خصوص هستند.

اولین قدم برای تصمیم گیری آگاهانه در این خصوص آگاهی از میزان کافئین نوشیدنی ها است.

با مطالعه برچسب مواد غذایی و برنامه ریزی روزانه می توان مانع از ایجاد پیامدهای نامطلوب مصرف بیش از حد کافئین شد.

در صورت تمایل به کاهش یا محدود کردن مصرف کافئین توصیه می شود که این کار را به تدریج انجام دهید. این امر در پیشگیری از ایجاد علائمی چون سردرد، خستگی، تحریک پذیری، خواب آلودگی، مشکل تمرکز و حالت تهوع موثر است.

 

همچنین بخوانید:

مضرات مصرف قهوه و کافئین در کودکان (کلیک)

 

جایگزین های کافئین

بسیاری از افراد برای شروع فعالیت روزانه و نیاز به انرژی، نوشیدنی های کافئین دار مصرف می کنند. در برخی افراد این روش باعث ایجاد پیامدهای منفی مانند ایجاد یا بدتر شدن علائم اضطراب می شود.

قهوه یا چای بدون کافئین جایگزین مناسبی برای بسیاری از افراد است. این نوشیدنی ها طعم مشابهی داشته اما باعث افزایش انرژی ناشی از کافئین نمی شوند.

با این وجود درصورتی که مصرف کافئین را کنار گذاشته اید این موارد گزینه های خوبی برای شما محسوب می شوند.

چای های گیاهی نیز از دیگر جایگزین های مناسب به شمار می روند. این چای ها در سراسر جهان محبوب بوده و خواص سلامتی زیادی به همراه دارند.

به عقیده برخی افراد، ورزش صبحگاهی روشی عالی برای شروع روز است. پیاده روی یا دویدن روی تردمیل یا فضای بیرونی از جمله روش های عالی برای بهبود جریان خون و برطرف شدن مه مغزی هستند. نوشیدن آب نیز در بیدار شدن و افزایش هوشیاری موثر است.

 

همچنین بخوانید:

فواید نوشیدن آب در صبح (کلیک)

 

جمع بندی

بین مصرف زیاد کافئین موجود در مواد غذایی و نوشیدنی ها (مانند قهوه، چای و نوشیدنی های انرژی زا) و اضطراب رابطه وجود دارد. مصرف زیاد کافئین باعث ایجاد یا تشدید علائم اضطراب می شود.

در صورت تجربه اضطراب ناشی از مصرف کافئین، از مصرف آن پرهیز کرده یا میزان آن را کاهش دهید.

آگاهی از میزان کافئین نوشیدنی ها بسیار مهم است. در واقع می توان با برنامه ریزی دقیق و انتخاب های آگاهانه به کاهش یا پرهیز از مصرف کافئین کمک کرد.

 

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.