آیا سرطان دهانه رحم ارثی است
وجود خواهر یا مادر مبتلا به سرطان سرویکال از عوامل خطر این سرطان بوده و احتمال ارثی بودن آن را نشان می دهد؛ آیا سرطان دهانه رحم ارثی است؟
در گذشته سرطان دهانه رحم (Cervical Cancer Hereditary) از جمله رایج ترین علت های مرگ و میر زنان بوده است.
این سرطان، دهانه رحم که در انتهای آن قرار دارد را تحت تاثیر قرار می دهد. سرطان دهانه رحم به عنوان چهارمین نوع سرطان رایج بین زنان به شمار می رود.
امروزه سرطان دهانه رحم (سرویکال) خیلی زود قابل تشخیص و درمان است.
با استفاده از آزمایش پاپ اسمیر می توان سلول های پیش سرطانی موجود در دهانه رحم را تشخیص داد. به این صورت پزشکان می توانند پیش از بروز سرطان آنها را از بین ببرند. به همین دلیل غربالگری منظم و اطلاع از عوامل خطر ابتلای سرطان دهانه رحم بسیار ضروری است.
داشتن خواهر یا مادر مبتلا به سرطان دهانه رحم از جمله عوامل خطر برای این سرطان است. با این وجود ارثی بود سرطان دهانه رحم بسیار نادر است. با این حال هم خانواده بودن یکی از عوامل خطر مشترک برای این سرطان محسوب می شود.
در این مقاله عوامل خطر ژنتیکی و غیر ژنتیکی سرطان دهانه رحم و پاسخ به این سوال که آیا سرطان دهانه رحم ارثی است مورد بررسی قرار می گیرد.
همچنین بخوانید:
آیا سرطان دهانه رحم ارثی است ؟
همانطور که بالاتر توضیح داده شد وجود مادر یا خواهر مبتلا به سرطان دهانه رحم یک عامل خطر برای این سرطان است. با این وجود، این امر به معنی ژنتیکی یا ارثی بودن ابتلا به سرطان دهانه رحم یا انتقال همیشگی آن از طریق خانواده نیست.
دو نوع شایعه سرطان سرویکال، سرطان سلول سنگفرشی یا آدنوکارسینوم بوده که ارثی نبوده و عوامل ژنتیکی در ایجاد آن نقشی ندارند. با این وجود انواع نادر سرطان دهانه رحم می توانند با دو عامل ژنتیکی زیر رابطه اشته باشند:
- سندرم پوتز جگرز (PJS): افراد دارای این سندرم خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان پستان، سرطان روده بزرگ، سرطان لوزالمعده و سرطان ریه نسبت به سرطان دهانه رحم یا سرطان تخمدان دارند.
- ژن DICER1 آسیب دیده: افراد دارای ژن DICER1 آسیب دیده خطر بیشتری برای ابتلا به نوعی سرطان دهانه رحم به نام رابدومیوسارکوم جنینی دارند.
برخی عوامل ارثی مانند واکنش ایمنی ژن معیوب و ژن های ترمیم DNA، باعث دشوار شدن مبارزه با عفونت HPV و افزایش خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم می شوند.
همپوشانی عوامل خطر خانواده
به عقیده محققان، بیشتر زنان یک خانواده دارای عوامل خطر مشترکی بوده که ارثی نیستند.
برای نمونه، خانم هایی که مادر آنها برای جلوگیری از سقط جنین دی اتیل استیل بسترول (DES) مصرف کردند، خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان سرویکال دارند. DES اغلب بین سال های 1940 تا 1970 مورد استفاده قرار می گرفت و به احتمال زیاد دو خواهر می توانند در این عامل دارای خطر مشترکی باشند.
به طور کلی بعید بنظر می رسد که یک مادر سرطان دهانه رحم را به دخترانش منتقل کند. در صورت داشتن نگرانی در خصوص وجود سرطان دهانه رحم در خانواده، می توان با انجام آزمایش ژنتیک این مساله را بررسی کرد. این آزمایش در شناسایی ژن های مرتبط با ایجاد انواع سرطان نادر موثر هستند.
اقدامات دیگری نیز جهت کنترل سایر عوامل خطر وجود دارد.
سایر عوامل خطر سرطان دهانه رحم
عوامل خطر متعددی برای سرطان دهانه رحم مورد مطالعه قرار گرفته اند. بیشتر این عوامل خطر ارتباط قوی با وراثت داشته و ارثی بودن سرطان دهانه رحم را نشان می دهند. این موارد عبارتند از:
- ضعف سیستم ایمنی بدن: زنان دارای سیستم ایمنی ضعیف به علت مصرف داروها یا بیماری ها خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان دهانه رحم دارند.
- عفونت ویروس پاپیلوم انسانی (HPV): HPV شایع ترین عفونت مقاربتی (STI) بوده و بزرگترین عامل خطر ایجاد سرطان دهانه رحم است. با این وجود ویروس HPV صدها نوع داشته ولی همه آنها با ارتباطی با سرطان دهانه رحم ندارند. با دریافت واکسن HPV می توان از گونه های HPV افزایش دهنده خطر ابتلا به سرطان جلوگیری کرد.
- قرارگیری در معرض DES: این امر یک عامل خطر مستند است. به این ترتیب غربالگری منظم برای زنانی که مادر آنها در دوران بارداری DES مصرف کرده اند، توصیه می شود.
- سیگار کشیدن: سیگار به طور قابل توجهی خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم را افزایش می دهد.
- سایر عفونت های مقاربتی: تبخال تناسلی و کلامیدیا نیز با خطر بالای سرطان دهانه رحم ارتباط دارند.
همچنین بخوانید:
ویروس پاپیلوم انسانی یا HPV چیست؟ (کلیک)
عوامل خطر مرتبط با رژیم غذایی و پیشگیری از بارداری
به نظر می رسد که این موارد نیز از جمله عوامل خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم هستند. البته برای درک این موارد به داده های بیشتری نیاز است.
- عدم مصرف میوه و سبزیجات کافی در رژیم غذایی: بر اساس شواهد تغذیه در افزایش خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم نقش دارد.
- استفاده بلندمدت از داروهای ضد بارداری خوراکی: طبق برخی مطالعات، استفاده طولانی از این داروها باعث افزایش خطر ایجاد سرطان دهانه رحم می شوند.
عوامل خطر اضافی مربوط به سن و سوابق فرد
عوامل خطر اضافی ابتلا به سرطان دهانه رحم وابسته به سن و سوابق افراد عبارتند از:
- سابقه جنسی: روابط جنسی محافظت نشده باعث افزایش خطر ابتلا به HPV و سایر عفونت های مقاربتی می شوند. بنابراین شروع روابط جنسی محافظت نشده در سنین پایین باعث افزایش خطر ابتلا به HPV می شود.
- سن: خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم بیشتر خانم های بین سنین 20 تا اواخر 30 سالگی را تحت تاثیر قرار می دهد.
- سابقه بارداری: خانم های دارای اولین بارداری پیش از 20 سالگی یا داشتن بیش از 3 بارداری کامل، خطر بیشتری برای سرطان دهانه رحم دارند. اطلاعاتی در خصوص ارتباط این امر با فعالیت جنسی، تغییرات هورمونی یا سیستم ایمنی در دست نیست.
- دسترسی به مراقبت های پزشکی: زنان در خانواده ها و محله های کم درآمد و همچنین جوامع در حاشیه با مشکلات بیشتری برای دسترسی به مراقبت های پزشکی روبرو هستند. واکسن ها، غربالگری عفونت های مقاربتی، آزمایش پاپ اسمیر و سایر مراقبت ها برای کاهش خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم از جمله این موارد هستند.
علائم سرطان دهانه رحم
سرطان دهانه رحم در مراحل اولیه علائم متعددی ایجاد می کند. این علائم می توانند نشان دهنده مشکلات خفیف تر نیز باشند.
با این وجود در این وضعیت به ویژه در صورت طول کشیدن آنها برای بیش از یک چرخه قاعدگی، باید در اولین فرصت با پزشک ملاقات کرد.
همچنین علائم زیر می توانند نشانه دهنده ایجاد سرطان دهانه رحم باشند به همین دلیل در صورت تجربه آنها به پزشک مراجعه کنید:
- تغییر طول چرخه قاعدگی
- خونریزی پس از دوش واژینال
- ترشحات شدید واژن
- خونریزی یا لکه بینی بعد یا بین پریودها
- خونریزی شدیدتر از حد معمول در طول قاعدگی
- درد بدون دلیل لگن یا کمر که برطرف نشود.
- خونریزی پس از رابطه جنسی
- خونریزی دوره ای پس از یائسگی
- خونریزی پس از معاینه لگن
همچنین بخوانید:
علائم انواع سرطان در زنان (کلیک)
کاهش خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم
خوشبختانه راه هایی برای کاهش خطر ابتلا به سرطان سرویکال وجود دارد. این موارد در پیشگیری از بروز این سرطان تضمین نشده بوده اما باعث کاهش احتمال ایجاد آن می شوند. این روش های کاهش خطر عبارتند از:
- ترک سیگار: ترک سیگار فواید زیادی برای سلامتی از جمله کمک به کاهش خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم دارد.
- رابطه جنسی ایمن: استفاده از کاندوم و سایر روش های مانع در پیشگیری از ایجاد بیماری های مقاربتی از جمله HPV موثر هستند.
- غربالگری منظم سرطان: انجام آزمایشات سالانه پاپ اسمیر و HPV در تشخیص پیش سرطان و کاهش خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم موثر هستند. به این ترتیب می توان پیش از تبدیل پیش سرطان به سرطان برای درمان آن اقدام کرد.
- دریافت واکسن HPV: این واکسن از بهترین روش ها برای محافظت در برابر HPV و کاهش خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم است.
همچنین بخوانید:
واکسن HPV برای زنان و مردان (کلیک)
جمع بندی
داشتن خواهر یا مادر مبتلا به سرطان دهانه رحم از عوامل خطر شناخته شده سرطان دهانه رحم بشمار می رود.
با این وجود ارثی بودن یا وجود پیوند ژنتیکی در بروز سرطان دهانه رحم نادر است. به عقیده محققان وجود عوامل خطر غیر ژنتیکی در اعضای خانواده از جمله دریافت DES توسط مادر (برای جلوگیری از سقط جنین) شایع است.
بزرگترین خطر شناخته شده برای سرطان دهانه رحم ویروس پاپیلوم انسانی (HPV) است. عفونت های HPV مسئول تقریبا 99% از سرطان های دهانه رحم هستند.
البته صرف نظر از سابقه خانوادگی می توان اقداماتی برای کاهش خطر ابتلا به سرطان سرویکال انجام داد. دریافت واکسن HPV، انجام آزمایش پاپ اسمیر و HPV به طور سالانه و داشتن رابطه جنسی ایمن از جمله این موارد هستند.
جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.