تفاوت استئوپنی و استئوپروز

استئوپنی و استئوپروز منجر به تحلیل توده و تراکم استخوان و افزایش خطر شکستگی استخوان ها می شود؛ تفاوت بین این دو وضعیت را بخوانید.

 

تراکم مواد معدنی استخوان (BMD)، به میزان مواد معدنی موجود در استخوان ها اشاره دارد.

توده استخوان و تراکم مواد معدنی استخوان میزان مواد معدنی از جمله کلسیم و فسفر موجود در مقدار مشخصی از استخوان را اندازه گیری می کند.

این میزان بیان کننده احتمال شکستن استخوان در یک فعالیت معمولی است

توده استخوان و تراکم مواد معدنی استخوان با افزایش سن کاهش می یابند. تراکم استخوان در 35 سالگی در حداکثر میزان خود قرار دارد.

BMD در افراد دارای استئوپنی، کمتر از حد معمول بوده اما این وضعیت نوعی بیماری محسوب نمی شود. درواقع استئوپنی شرایطی است که در آن تراکم استخوان کمتر از حد معمول برای سن افراد است.

استئوپنی باعث افزایش احتمال ایجاد استئوپروز (پوکی استخوان) می شود. در بیماری استئوپروز، تراکم استخوان کمتر از حد طبیعی است.

استئوپروز شرایطی شدیدتر و شامل از دست دادن استخوان است که باعث ضعیف شدن استخوان و افزایش احتمال شکستگی آن می شود.

استئوپروز می تواند باعث ایجاد علائمی از جمله شکستگی، خمیدگی، درد شدید و کاهش قد شود.

استئوپنی و استئوپروز منجر به از دست رفتن توده و تراکم استخوان شده و خطر شکستگی آن را افزایش می دهند، اما تفاوت هایی بین آنها وجود دارد.

در این مقاله تفاوت بین استئوپنی و استئوپروز و علائم، درمان و پیشگیری از آنها مورد بررسی قرار می گیرند.

 

جهت مشاهده و خرید مکمل های سلامت استخوان داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.

 

استئوپنی و استئوپروز

استئوپنی به وضعیتی اشاره دارد که در آن توده استخوان یا تراکم مواد معدنی استخوان کمتر از حد طبیعی است. با این وجود تراکم مواد معدنی استخوان در این وضعیت به اندازه ای پایین نیست که تشخیص استئوپروز دریافت شود.

استئوپروز نوعی بیماری استخوانی است که طی آن استخوان ها ضعیف شده و احتمال زیادی برای شکستگی آنها وجود دارد. استئوپروز زمانی رخ می دهد که توده یا تراکم استخوان از بین برود.

ساختار معمول استخوان به صورت لانه زنبوری است. با کاهش تراکم استخوان، حفره های موجود در آن بیشتر، استخوان ها ضعیف تر شده و به این ترتیب بیشتر در معرض شکستگی قرار می گیرند.

 

همچنین بخوانید:

استئوپروز: علائم و تشخیص (کلیک)

 

تفاوت استئوپنی و استئوپروز

یکی از تفاوت های اصلی این دو این است که استئوپنی شدت کمتری نسبت به استئوپروز دارد.

استئوپنی شرایطی است که در آن تراکم استخوان کمتر از حد معمول برای سن فرد است. این مرحله پیش از استئوپروز رخ داده و بدون درمان باعث ایجاد بیماری استئوپروز می شود.

زمانیکه تراکم مواد معدنی استخوان و توده استخوان نسبت به استئوپنی بیشتر کاهش یابد یا تغییرات ساختاری در بافت استخوان ایجاد شود، استئوپروز رخ می دهد.

استئوپروز باعث ضعیف تر شدن استخوان ها و افزایش احتمال شکستگی آنها می شود.

 

همچنین بخوانید:

استئوپنی چیست؟ علائم و درمان (کلیک)

 

علل و عوامل خطر

دلایل متعددی برای ایجاد دو وضعیت استئوپنی و استئوپروز وجود دارد.

 

استئوپنی

بر اساس یک مقاله در سال 2021، عدم رسیدن توده استخوانی به میزان حداکثر (معمولا در 20 سالگی) و از دست رفتن توده استخوانی پس از به حداکثر رسیدن آن، دو دلیل عمده ایجاد استئوپنی هستند.

چندین عامل مانند ژنتیک مانع از رسیدن استخوان ها به حداکثر توده استخوانی می شود. عوامل ارثی باعث کنترل تا 80% توانایی دستیابی و حفظ سطوح مواد معدنی استخوان می شوند.

به علاوه، برخی بیماری ها مانع از جذب کافی کلسیم به استخوان ها و عدم رسیدن به حداکثر توده استخوانی می شوند. این موارد عبارتند از:

• شاخص توده بدنی زیر 18.5
• بیماری سلیاک
• بیماری التهابی روده

سایر عوامل خطر عبارتند از:

• مصرف الکل زیاد
• سطح پایین فعالیت بدنی
• عدم دریافت مقادیر کافی ویتامین D و کلسیم
• سیگار کشیدن
• عوامل ژنتیکی از جمله استعداد ابتلا به استئوپروز

حتی افرادی که به حداکثر توده استخوانی خود رسیده اند نیز با افزایش یا کاهش هورمون استروژن در دوران یائسگی، کاهش توده استخوانی را تجربه می کنند.

 

استئوپروز

در صورتی که استئوپنی درمان نشود، خطر ایجاد بیماری استئوپروز بالا می رود.

برخی از عوامل زیر در افزایش خطر استئوپروز موثر هستند:

• رژیم غذایی: رژیم های غذایی حاوی مقادیر پایین کلسیم، ویتامین D و پروتئین باعث افزایش خطر ایجاد استئوپروز می شوند.
• سابقه خانوادگی: در صورتی که فرد والدین مبتلا به استئوپروز داشته باشد، خطر ابتلا به این وضعیت در وی افزایش می یابد.
• قومیت و نژاد: زنان سفید پوست، زنان آسیایی و مردان سفید پوست خطر بیشتری برای ابتلا به استئوپروز دارند.
• جنسیت: اغلب زنان حداکثر توده استخوانی پایین تر و استخوان های ظریف تری نسبت به مردان دارند. با این وجود مردان بالای 70 سال نیز دارای خطر ابتلا به استئوپروز هستند.
• استفاده بلندمدت از داروها: این موارد شامل داروهای ضد صرع، داروهای سرطان، مهارکننده های پمپ پروتون و مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین هستند.
• سن: از دست دادن استخوان با افزایش سن سریع تر رخ می دهد.
• تغییرات هورمونی: این تغییرات شامل تغییرات هورمونی در دوران یائسگی، عدم ایجاد پریود و سطح پایین تستوسترون در مردان هستند.
• سایز بدن: مردان و زنان دارای استخوان های ظریف تر خطر بیشتری برای ابتلا به استئوپروز دارند. دلیل این امر وجود استخوان کمتر در بدن آنها است.

سایر عوامل خطر عبارتند از:

• سیگار کشیدن
• میزان کم فعالیت بدنی و دوره های طولانی بی تحرکی
• مصرف الکل زیاد

برخی بیمای های نیز در افزایش احتمال ایجاد استئوپروز موثر هستند. این موارد عبارتند از:

• بی اشتهایی عصبی
• بیماری غدد درون ریز
• اختلالات گوارشی
• HIV و ایدز
• روماتیسم مفصلی (آرتریت روماتوئید)
• برخی از انواع سرطان

 

همچنین بخوانید:

درمان استئوپروز (کلیک)

 

علائم

اغلب استئوپنی و استئوپروز فاقد علامت خاصی هستند. گاهی اوقات شکستگی تنها علامت هر یک از این دو وضعیت است.

کاهش قد از علائم شایع استئوپروز است.

بعد از رسیدن افراد به بالاترین قد خود، به طور طبیعی با افزایش سن کاهش قد ایجاد می شود. با این وجود از دست دادن بیش از حد قد می تواند نشانه ای از یک مشکل زمینه ای در سلامت استخوان ها باشد.

افراد مبتلا به استئوپنی نیز خطر نسبتا بالایی برای شکستگی استخوان دارند. در صورتی که افراد بالای 50 سال از ارتفاع کم یا حالت ایستاده بیفتند، این امر نشان دهنده وجود یک مشکل در استخوان ها است. بنابراین برای بررسی استئوپنی یا استئوپروز به انجام آزمایش تراکم استخوان نیاز است.

استئوپروز باعث شکنندگی استخوان ها شده بطوریکه ممکن است افراد در اثر ضربه های جزئی یا فعالیت های زیر دچار شکستگی استخوان شوند:

• افتادن از حالت ایستاده
• بلند کردن اجسام
• سرفه کردن

استئوپروز باعث افت مهره های ستون فقرات می شود. علائم این وضعیت عبارتند از:

• تغییر در وضعیت بدن از جمله خم شدن یا قوز کردن
• کمر درد شدید
• کاهش قد

 

درمان

هدف از درمان استئوپنی کمک به پیشگیری از پیشرفت بیماری به استئوپروز و پیشگیری از شکسته شدن استخوان ها است.

درمان این وضعیت شامل موارد زیر است:

• انجام تمرینات منظم تحمل وزن
• پیروی از رژیم غذایی سرشار از کلسیم
• مصرف دارو برای پیشگیری از استئوپروز و افزایش تراکم استخوان
• دریافت مقادیر کافی ویتامین D (برخی افراد نیازمند دریافت مکمل هستند.)

درمان افراد مبتلا به استئوپروز نیز شامل کندتر کردن روند بیماری و پیشگیری از شکستگی است. این موارد عبارتند از:

• ورزش برای ایجاد توده عضلانی و بهبود قدرت و تعادل (برای پیشگیری از افتادن)
• رعایت رژیم غذایی متعادل شامل مواد غذایی حاوی مقادیر زیادی کلسیم و ویتامین D
• مصرف برخی داروها برای کاهش تحلیل استخوان و خطر شکستگی آن
• پرهیز از سیگار کشیدن و محدود کردن مصرف الکل

 

همچنین بخوانید:

11 روش برای ترک سیگار (کلیک)

 

سنجش تراکم مواد معدنی استخوان

پزشکان با استفاده از این روش وجود دو وضعیت استئوپنی یا استئوپروز را بررسی می کنند.

در برخی موارد اسکن جذب دوگانه اشعه ایکس (DEXA) نیز برای بررسی تراکم مواد معدنی استخوان در سراسر بدن و نواحی که احتمال شکستگی بیشتری در آنها وجود دارد، مورد استفاده قرار می گیرد.

اسکن DEXA یک روش سریع و غیر تهاجمی برای نشان دادن سطح کلسیم در استخوان است. پزشک در طول این روش اسکنر را از روی بدن عبور داده تا از استخوان ها تصویربرداری کند.

سپس نتایج اسکن DEXA با میانگین سطوح تراکم مواد معدنی استخوان یک جوان بالغ که با عنوان نمره T شناخته می شود و همچنین با تراکم متوسط سایر افراد همسن، هم جنس و هم نژاد که با عنوان نمره Z شناخته می شود، مورد مقایسه قرار می گیرد.

در واقع تراکم استخوان پایین تر از سطح معین نشانه ای ابتلا به استئوپنی یا استئوپروز است.

 

همچنین بخوانید:

آزمایش تراکم استخوان چگونه است؟ (کلیک)

 

پیشگیری

همیشه نمی توان به طور کامل مانع از ایجاد استئوپنی شد زیرا گاهی اوقات این وضعیت ناشی از عوامل ژنتیکی ایجاد می شود.

با این وجود می توان رژیم غذایی و سبک زندگی را برای محافظت در برابر استئوپنی و جلوگیری از پیشرفت آن به استئوپروز تغییر داد. این تغییرات شامل موارد زیر هستند:

• محدود کردن مصرف الکل
• ورزش منظم
• ترک سیگار
• مصرف کلسیم کافی در رژیم غذایی

نظارت بر قاعدگی نیز برای خانم هایی که در دوران پیش از یائسگی قرار دارند، مهم است. این امر به این دلیل است که ایجاد پریودهای منظم به معنی تولید کافی استروژن است که برای سلامت استخوان ها امری ضروری است.

هورمون درمانی برای 10 سال پس از آخرین پریود نیز در پیشگیری از ایجاد استئوپروز موثر است.

در صورت ابتلا به استئوپنی باید آزمایشات منظمی را برای نظارت بر وضعیت و جلوگیری از پیشرفت آن به استئوپروز انجام داد.

 

همچنین بخوانید:

پیشگیری از پوکی استخوان با مکمل ها (کلیک)

 

زمان مراجعه به پزشک

همانطور که پیشتر گفته شد استئوپنی و استئوپروز همیشه باعث ایجاد علائم نمی شوند.

بر اساس توصیه بنیاد ملی استئوپروز، برای تشخیص زودهنگام این وضعیت در صورت داشتن شرایط زیر باید برای انجام سنجش تراکم استخوان به پزشک مراجعه کرد:

• زن بودن و سن بالای 65 سال
• یائسگی و داشتن عوامل خطر
• پیش یائسگی و سن زیر 65 سال و داشتن عوامل خطر
• مرد بودن و سن بین 60 تا 69 سال و داشتن عوامل خطر
• مرد بودن و سن بالای 70 سال
• تجربه کمر درد با شکستگی احتمالی در ستون فقرات
• ایجاد شکستگی استخوان در سنین بالای 50 سال
• کاهش 1.5 سانتی متر از قد اولیه
• کاهش قد بیش از نیم اینچ در طول یک سال

 

جمع بندی

استئوپنی و استئوپروز منجر به تحلیل توده و تراکم استخوان شده و خطر شکستگی استخوان ها را افزایش می دهند اما تفاوت هایی با یکدیگر دارند.

استئوپنی مرحله اولیه تحلیل استخوان بوده و بدون درمان به استئوپروز که وضعیتی شدیدتر است، تبدیل می شود.

با ورزش منظم تحمل وزن، رژیم غذایی سرشار از کلسیم، مصرف کافی ویتامین D و داروی های تقویت کننده استخوان می توان به درمان استئوپنی و استئوپروز کمک کرد.

 

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.