آناتومی دستگاه تناسلی زنان

آناتومی دستگاه تناسلی زنان شامل اندام های مختلفی است که در سلامت فرد در طول زندگی او موثرند، عملکرد اعضای سیستم تناسلی زنانه را بخوانید. 

 

آناتومی دستگاه تناسلی زنان شامل چندین ساختار کلیدی همچون تخمدان، رحم، واژن و فرج است که در باروری، بارداری و زایمان نقش دارند.

دستگاه تناسلی زنان نقش مهمی بر سایر جنبه های سلامت بدن دارد. برای نمونه تخمدان سبب تولید هورمونهایی می شود که روی تراکم استخوان، سلامت قلب، بهبود خلق و خو و سطوح کلسترول تاثیر گذار است.

در ادامه این مقاله آناتومی دستگاه تناسلی زنان و عملکرد هریک از اندام های سیستم تناسلی زنانه را بررسی خواهیم کرد.

 

همچنین بخوانید:

دستگاه تولید مثل مردان: آناتومی و عملکرد (کلیک)

دستگاه تناسلی زنان چیست؟

 

آناتومی دستگاه تناسلی زنان شامل گروهی از اندام ها هستند که در تعامل با یکدیگر برای عملکردهایی همچون تولیدمثل، بارداری و زایمان هستند. از دیگر عملکردهای دستگاه تناسلی زنان تولید هورمون های جنسی زنانه همچون استروژن و پروژسترون است.

سیستم تناسلی زنانه شامل اندام و بافت های داخلی و خارجی است.

اندام های داخلی عبارتند از:

• لوله های فالوپ
• تخمدان
• رحم
• دهانه رحم
• واژن

کلیتوریس (Clitoris) اندام دیگری است که هم در داخل و هم خارج از بدن گسترش می یابد. ناحیه خارجی محیط اطراف واژن، فرج (Vulva) است.

همه افرادی که در بدو تولد جنسیت زن را دریافت می کنند، همه این اندام ها را ندارند. برخی مواقع، فردی بخشی از سیستم تناسلی را نداشته و یا با ترکیبی از ویژگی های زنانه و مردانه بدنیا می آید. این شرایط اینترسکس (Intersex) نامیده می شود.

همچنین برخی افراد تحت برخی رویه های حذف قسمت هایی از دستگاه تناسلی قرار می گیرند. این امر در برخی افراد دلایل پزشکی داشته و در سایرین شامل اقدامات فرهنگی مضری همچون ختنه زنان است.

تخمدان ها

آناتومی سیستم تناسلی زنانه در اکثر زنان شامل دو تخمدان است که در دو طرف رحم قرار دارند. تخمدان به اندازه و شکل بادام است.

عملکرد تخمدان شامل ترشح تخمک و تولید هورمون می باشد.

هنگام تولد، دو تخمدان تقریبا 700.000 تخمک داشته که این تخمک ها نارس هستند.

در زمان بلوغ، این تخمک ها در داخل فولیکول های تخمک شروع به رشد و بلوغ می کنند. تخمدان ها تقریبا در هرماه یک تخمک بالغ آزاد خواهند کرد.

این فرایند تخمک گذاری (Ovulation) نام داشته و در واقع بخشی از چرخه قاعدگی است. در واقع تخمک گذاری بارداری را ممکن خواهد ساخت.

 

همچنین بخوانید:

تخمک گذاری چیست؟ زمان و علائم آن (کلیک)

 

چرخه قاعدگی توسط هورمون هایی که تخمدان تولید و ترشح می کند، تنظیم می شود.

سایر عملکرد های هورمون های تخمدان به عنوان عضوی از آناتومی دستگاه تناسلی زنان عبارتند از:

• تاثیر بر رشد ویژگی های جنسی زنان
• تسهیل بارداری، زایمان و تولید سیر مادر
• موثر در  سلامت قلب، استخوان، کبد، مغز و سایر بافت ها
• موثر در خلق و خو و میل جنسی افراد

 

لوله های فالوپ

لوله های فالوپ محل عبور تخمک را به سمت رحم هستند.

اجزاء تشکیل دهنده فالوپ شامل:

• مژک (Cilia) ساختارهای مو مانند داخل لوله فالوپ
• شیپور رحمی یا اینفاندیبولوم (Infundibulum) : یک دهانه قیفی مانند در نزدیکی تخمدان ها
• فیمبریا (Fimbriae) برآمدگی های انگشت مانند در اطراف دهانه

هنگامی که تخمدان، تخمک را آزاد می کند، مایع و فیمبریا آن را به سمت دهانه لوله فالوپ حرکت می دهند. در داخل لوله، مژک ها تخمک را به سمت رحم سوق می دهند. این سفر حدود 7 روز طول می کشد.

در طول این مدت اگر فرد رابطه جنسی داشته باشد، احتمال باروری تخمک توسط اسپرم وجود خواهد داشت. معمولا بیشتر لقاح ها در لوله های فالوپ رخ می دهد.

 

رحم

رحم (Uterus) یک از اندام های سیستم تناسلی زنانه و به اندازه و شکل گلابی است. از رحم با عنوان محل قرار گیری جنین (Womb) نیز یاد می شود.

رحم از دیواره های عضلانی و یک لایه داخلی یا اندومتر تشکیل شده که در هر چرخه قاعدگی رشد و کاهش می یابد.

پس از تخمک گذاری اندومتر یا لایه داخلی رحم در جهت آماده سازی برای تخمک بارور ضخیم می شود. اگر لقاح انجام نشود، تخمک کی میرد و پی از دو هفته مخاط رحم از بین خواهد رفت. در این وضیعیت لایه داخلی رحم به خون تجزیه شده و از طریق واژن خارج خواهد شد.

این همان قاعدگی است که به آن پریودی می گوییم.

در صورتیکه تخمک با اسپرم بارو شود، در داخل رحم کاشته و شروع به رشد خواهد کرد. سلول های با تقسیم و رشد تبدیل به جنین می شوند.

جنینی با استفاده از بند ناف اکسیژن و مواد مغذی برای رشد را دریافت می کند. در هنگام تولد، رحم دچار انقباضات ماهیچه ای بسیار قوی خواهد شد که با این کار دهانه رحم گشاد شده و جنین را به بیرون هل خواهد داد.

دهانه رحم و واژن

سرویکس (دهانه رحم) ساختاری باریک در انتهای رحم است.

عملکرد سرویکی بعنوان یکی از اعضای آناتومی دستگاه تناسلی زنان شامل:

واژن خروج مایعاتی همچون ترشحات و خون قاعدگی از بدن را ممکن می سازد. علاوه بر این به منی که حاوی اسپرم است اجازه ورود به بدن را خواهد داد. این امر یا بواسطه رابطه جنسی با مرد یا هنگام تلقیح مصنوعی حاصل می شود.

لقاح مصنوعی روشی است که پزشک در آن مایع منی را به جهت بچه دار شدن وارد رحم می کند.

 

همچنین بخوانید:

عفونت باکتریایی واژن (واژینوز باکتریال) (کلیک)

 

کلیتوریس

کلیتوریس (Clitoris) درست داخل بدن در اطراف ورودی واژن قرار گرفته است. این عضو بیشتر بخاطر غشای کلیتورال شناخته شده است. در واقع بیشتر اندام کلیتوریس داخلی است.

غشای کلیتورال بافتی کوچک و البته بسیار حساس است که در بالای دهانه رحم قرار دارد. جایگاه غشای کلیتورال در بالای کلیتورس  است. از آنجا کلیتوریس به دو قسمت تبدیل شوده که در دو طرف واژن امتداد می یابند.

طول آن حدود 12.7 سانتی متر (5 اینچ) بوده و شامل بافت اسفنجی دربرگیرنده هزاران پایانه عصبی است.

کلیتوریس به تحریک جنسی پاسخ می دهد. وقتی فردی برانگیختگی جنسی را تجربی می کند، متورم می شود.

این عضو، مسئول اصلی ارگاسم (اوج لذت جنسی) در زنان است.

 

 

فرج (ولوا)

ولوا (Vulva) یا فرج قسمت خارجی در آناتومی دستگاه تناسلی زنان است.

در ادامه اجزاء و عملکرد این عضو خارجی دستگاه تناسلی زنان عنوان شده است:

• دهلیز (Vestibule): دهلیز ورودی واژن است، در اطراف دهلیز غدد دهلیزی قرار دارند. مسئولیت غدد دهلیزی جلوگیری از خشکی واژن است که بدین منظور مایع تولید می کنند. در طول برانگیختگی و تحریک جنسی، این غدد مایع بیشتری تولید کرده و به روانکاری ناحیه کمک می کنند.
• پرده بکارت (Hymen): پرده بکارت در برخی افراد دارای سیستم تناسلی زنانه وجود دارد. بکارت یک بافت نازک و ظریف است که تا حدودی واژن را می پوشاند. زمانی که فرد برای اولین بار رابطه جنسی نفوذی داشته باشد، معمولا پرده بکارت کشیده شده یا پاره می شود. شایان ذکر است که همه افراد پرده بکارت ندارندو همچنین کشیدگی یا پارگی بکارت می تواند دلایل دیگری داشته باشد.
• مجاری ادرار: مجرای ادرار بخشی از سیستم ادرا است که دقیقا در بالای دهانه واژن قرار گرفته است. ادرار ای این قیمت خارج می شود.
• لب کوچک ( Labia majora): این موارد لب های کوچکتر هستند که ورودی واژن را احاطه کرده اند.
•  غُلفَه یا فَنج‌پوش ( Clitoral hood) و غدد آن: ای قسمت یک تکه کوچک بافتی است که از قسمت بیرونی کلیتوریس محافظت می کرده و در بالای لب های کچک قرار گرفته است.
• لب های بزرگ (Labia majora): این عضو لب های بزرگتری است که فرج را احاطه کرده است. در این ناحیه پس از بلوغ مو می روید. در بالای فرج نیز برجستگی شرمگاهی یا تپه ونوس (Mons pubis) قرار دارید. آن یک برجستگی گوشتی است که روی استخوان ناحیه تناسل ی قرار گرفته است.

 

همچنین بخوانید:

خشکی ناحیه تناسلی زنان: علت و درمان (کلیک)

 

خلاصه

آناتومی دستگاه تناسلی زنان در برگیرنده مجموعه ای از اندام هاست که نقش مهمی در سلامت فرد در طول زندگی دارد.

سیستم تولید مثل در طول چرخه قاعدگی، که در دوران بلوغ آغاز و در یائسگی پایان می یابد، دچار تغییرات قابل توجهی می شود.

اگر فردی بارداری شود سیستم تناسلی زنانه برای جنین تغییر خواهد کرد.

آناتومی سیستم تناسلی زنانه بر سلامت جنسی تاثیر گذاشته و هورمون هایی تولید می کند که طیف گسترده ای از عملکردهای بدن را تنظیم می کنند.

 

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.