آزمایش ژنتیکی سرطان پروستات - نقش ژنتیک در سرطان پروستات و عوامل خطر آن

عوامل ژنتیکی خطر ابتلا به سرطان پروستات را افزایش می دهند، بدین منظور آزمایش ژنتیک (خون – بزاق یا بافت) جهش های ژنتیکی را شناسایی می کنند.

پروستات یک غده کوچک در بدن مردان است که درست زیر مثانه قرار دارد.

برخی مواقع سلول های سرطانی در پروستات رشد کرده و این امر منجر به بروز سرطان پروستات (Prostate cancer) در مردان خواهد شد.

سرطان پروستات عموما رشدی آهسته داشته و هیچ علائمی ایجاد نکند. با این وجود ممکن است در برخی افراد سبب بروز برخی علائم گردد.

برخی علائم سرطان پروستات عبارتند از:

خون در ادرار یا منی
ادرار کردن سخت
بروز درد در هنگام ادرار
میل مکرر به ادرار کردن
مشکل در ایجاد یا حفظ نعوظ
بروز درد هنگام انزال

در سرطان پروستات پیشرفته، سرطان در بدن گسترش یافته و منجر به بروز عوارض و علائم دیگری نیز خواهد شد.

برخی علائم مرتبط با سرطان پروستات پیشرفته عبارتند از:

همچنین بخوانید:

غده پروستات چیست (کلیک)

درمان های سرطان پروستات شامل جراحی، پرتو درمانی، هورمون درمانی و موارد دیگر است.

ژنتیک و تغییرات ژنتیکی بعنوان یکی از عوامل اصلی خطر سرطان پروستات، در ایجاد این بیماری نقشی پر رنگ دارند. به همین دلیل غربالگری سرطان پروستات و انجام آزمایش های غربالگری برای تشخیص بیماری در شناسایی آن موثر خواهد بود.

در واقع آزمایش ژنتیکی سرطان پروستات در شناسایی افرادی که در معرض خطر بالای آن هستند موثر بوده و با شناسایی زودهنگام بیماری، پیش از گسترش یا ایجاد علائم، عاملی موثر در افزایش اثربخشی درمان است.

در این مقاله به بررسی عوامل خطر سرطان پروستات پرداخته، رابطه ژنتیک و این بیماری و همچنین آزمایش ژنتیکی سرطان پروستات را توضیح خواهیم داد.

ژنتیک و سرطان پروستات

سرطان پروستات یکی از سرطان های شایع در میان مردان است.

این بیماری دومین سرطان رایج در ایالات متحده است. بر اساس اعلام انجمن سرطان آمریکا (ACS)، از هر 8 مرد یک نفر آنها در طول زندگی خود دچار سرطان پروستات می شوند.

بر اساس آمار بدست آمده، از هر 41 مرد مبتلا به سران پروستات، تنها 1 نفر بر اثر این بیماری جان خود را از دست می دهد.

علت دقیق ابتلا به سرطان پروستات هنوز مشخص نیست.

با این وجود بر اساس اعلام موسسه ملی سرطان (NCI)، عوامل خطر سرطان پروستات شامل موارد زیر است:

سابقه خانوادگی سرطان پروستات
افزایش سن
سطح تستوسترون بالا
استفاده از مکمل های ویتامین E یا اسید فولیک
اصل و نسب آفریقایی آمریکایی (در کشور امریکا- که نشان می دهد این بیماری در برخی نژاد و تبارها رایج تر است)

مطالعات بسیاری پیرامون عوامل ژنتیکی و خطر ابتلا به سرطان پروستات انجام شده و این تحقیقات روز به روز در حال افزایش است. در واقع نتایج حاکی از آن است که عوامل ژنتیکی، خطر ابتلا به سرطان پروستات را افزایش می دهند.

در حال حاضر محققان می دانند که جهش های ژنتیکی مرتبط با افزایش خطر ابتلا به سرطان پروستات، می تواند از طریق خانواده ها منتقل شود.

این یعنی ابتلا به سرطان پروستات یک خطر ارثی است.

برخی نمونه‌های جهش ژنتیکی ارثی که خطر ابتلا به سرطان پروستات را افزایش می دهد عبارتند از:

BRCA1 و BRCA2
CHEK2 ، ATM ، PALB2 و RAD51D
RNASEL
HOXB13
ژنهایی که به طور معمول ناهماهنگی DNA را ترمیم می کنند همچون MSH2 ، MSH6 و یا MLH1

شایان ذکر است که جهش های ژنتیکی عامل افزایش خطر ابتلا به سرطان پروستات، می توانند پس از تولد نیز رخ دهند. محققان این جهش‌ها را جهش‌های ژنی اکتسابی می نامند. توجه داشته باشید بدلیل اینکه این جهش ها نیاز به تعامل با سایر عوامل خطر دارند، از خانواده‌ها عبور نمی‌کنند. (انتقال نمی یابند).

منظور از جهش زمانی است که یک سلول تقسیم شده و DNA آن تکثیر یابد. در طول این فرایند، این احتمال وجود دارد که خطاهایی رخ دهد. این امر منجر به تولید سلول های جدید حاوی DNA و یا جهش های عامل بروز سرطان پروستات می شود.

ACST بیان می کند که تغییرات ژنتیکی ذکر شده به احتمال زیاد تنها بخش کوچکی از موارد ابتلا به سرطان پروستات را شامل می شود.با این حال، بررسی ارتباط بین برخی ژن ها و سرطان پروستات برای آزمایش ژنتیک مفید است.

پزشکان از آزمایش های ژنتیکی به جهت بررسی جهش های ژنتیکی مرتبط با افزایش خطر ابتلا به سرطان پروستات بهره می گیرند. آزمایش های ژنتیکی سرطان پروستات برای افرادی با سابقه خانوادگی سرطان پروستات مفید است . با این آزمایشات مشخص می گردد که آیا فرد به علت ژنتیک ارثی در معرض خطر بیماری است یا خیر.

همچنین بخوانید:

رابطه سرطان و ژنتیک: سرطان های ارثی کدامند (کلیک)

آزمایش ژنتیکی سرطان پروستات چگونه است؟

آزمایش ژنتیک معمولاً شامل آزمایش خون است. علاوه بر این از نمونه‌های بزاق یا سلول‌های پوستی نیز استفاده می شود.

یک متخصص مراقبت های بهداشتی نمونه را گرفته و برای آزمایش به آزمایشگاه ارسال می کند. سپس آزمایشگاه طی چند هفته جواب آزمایش را ارسال خواهد کرد.

در صورتی که فرد به سرطان پروستات مبتلا نباشد، تحت آزمایش ژنتیک ژرمینال قرار می گیرد. این آزمایش شامل نمونه برداری از سلول های غیر سرطانی است.

افرادی که از قبل سرطان پروستات داشته اند، تحت آزمایش‌های ژنتیکی جسمی قرار می گیرند. این آزمایش به دنبال جهش‌های ژنتیکی در سلول‌های سرطانی است.

همچنین بخوانید:

تشخیص سرطان با آزمایش خون (کلیک)

چه کسی باید آزمایش را در نظر بگیرد؟

بر اساسا اعلام بنیاد سرطان پروستات، مردانی که یکی از شرایط زیر را دارند، باید آزمایش ژنتیک را در نظر بگیرند:

سابقه خانوادگی جهش های ژنتیکی مرتبط با سرطان پروستات یا سایر سرطان ها
سابقه خانوادگی هرگونه سرطان

اگر در رابطه با سابقه خانوادگی رطان خود نگران هستید، انجام آزمایش ژنتیک را با پزشک یا مشاور ژنتیک در میان بگذارید.

پزشک ممکن است توصیه کند که در صورت امکان، عضو خانواده مبتلا به سرطان پروستات، تست ژنتیکی انجام دهد. این مساله به پزشک این امکان را می دهد که جهش خاصی را که ممکن است فرد به ارث برده باشد را شناسایی کند.

علاوه برا این ACS، در مورد افرادی که باید آزمایش ژنتیک را برای هر نوع سرطانی در نظر بگیرند، راهنمایی های بیشتری ارائه داده است.

این نشان می دهد که آزمایش ژنتیک برای افرادی که دارای الگوهای خاصی از سرطان در خانواده خود هستند، مفید است.

این افراد شامل:

اعضای خانواده مبتلا به انواع مختلف سرطان باشند
اعضای خانواده مبتلا به سرطان در سنین پایین باشند
اعضای خانواده مبتلا به انواع نادر سرطان، مانند رتینوبلاستوما باشند
یکی از بستگان درجه یک به سرطان مبتلا باشد
بسیاری از بستگان در یک طرف خانواده به نوع خاصی از سرطان مبتلا باشد
سابقه خانوادگی سرطان مرتبط با یک جهش خاص، مانند سرطان سینه داشته باشد
اعضای خانواده دارای جهش ژنتیکی مرتبط با سرطان باشند (همانگونه که توسط آزمایش ژنتیکی شناسایی شده است)

تفسیر نتایج آزمایش

بنا به گفته NCI، نتایج یک آزمایش ژنتیکی می تواند مثبت یا منفی باشد.

مثبت

در صورتی که نتیجه آزمایش، یک یا چند جهش ژنتیکی که تست به بدنبال آنها بود را شناسایی کند، نتیجه تست مثبت خواهد شد. این بدان معنی است که در افرادی که سرطان پروستات ندارند، خطر ابتلا به این بیماری بواسطه یک جهش ژنتیکی ارثی افزایش می یابد.

با این حال، بیشتر موارد ابتلا به سرطان پروستات در افراد بدون جهش ژنتیکی ارثی رخ می دهد.

در افرادی که از قبل سرطان پروستات داشته اند، این نتیجه به پزشکان در تشخیص و درمان این بیماری کمک خواهد کرد.

منفی

نتیجه منفی نشان دهنده این است که آزمایش، جهش ژنتیکی که به دنبال آن بود را تشخیص نداده است. این نتیجه نشان می دهد که فرد دارای سابقه خانوادگی سرطان پروستات جهش خاصی را از یکی از اعضای خانواده به ارث نبرده است.

با این حال، گرفتن نتیجه آزمایش منفی، خطر ابتلا به سرطان پروستات را از بین نخواهد برد.

انواع جهش خوش خیم یا با اهمیت نامعلوم

این آزمایش همچنین می‌تواند انواع خوش خیم جهش‌های ژنتیکی را که در افراد بدون سرطان رایج تر است، شناسایی کند.

علاوه بر این ممکن است وجود یک جهشی را نشان دهد که تأثیر نامشخصی بر خطر ابتلا به سرطان در فرد دارد.

خطرات آزمایش ژنتیک

روش های آزمایش ژنتیک بی خطر هستند. چراکه عموما شامل گرفتن نمونه گیری کوچکی از خون، بزاق یا بافت است.

البته باید عنوان داشت که نتایج این آزمایش بعضا استرس زا یا بی معنی می شود.

همچنین، همه طرح های بیمه سلامت آزمایش ژنتیک را به طور کامل پوشش نمی دهند، که در نتیجه منجر به هزینه مالی شود.

خلاصه

سرطان پروستات زمانی ایجاد می شود که سلول های سرطانی بواسطه تغییرات ژنتیکی ایجاد گردد. علت بروز این تغییرات نامشخص است. اما برخی جهش های ژنتیکی بعنوان عوامل خطر ابتلا به بیماری شناخته می شوند.

آزمایش‌های ژنتیکی می‌توانند این جهش‌ها را شناسایی کرئه و در نتیجه فرد را در مورد خطر ابتلا به سرطان آگاه سازد.

بیشتر موارد سرطان پروستات در نتیجه جهش ژنتیکی نیست که از طریق آزمایش قابل تشخیص است.

نتیجه آزمایش مثبت ممکن است تنها نشان دهنده افزایش جزئی در خطر ابتلا به سرطان پروستات باشد.

اگر سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان دارید با پزشک در مورد انجام آزمایش ژنتیک مشورت کنید.

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.