درمان بیماری دریچه قلب - انواع - علت - علائم - تشخیص | اختلالات مربوط به دریچه های قلب

قلب دارای 4 دریچه است که در بیماری های دریچه ای قلب هر یک از آنها تحت تاثیر قرار می گیرند؛ انواع – علائم و درمان این اختلالات را بخوانید.

قلب دارای 4 دریچه بوده که با هر بار ضربان قلب باز و بسته می شوند. بدین وسیله خون در حفره های قلب و سایر اعضای بدن جریان پیدا می کند.

دریچه های قلب به جریان یافتن پیوسته خون در جهت درست بدون برگشت به عقب کمک می کنند. ابتلا به بیماری های دریچه قلب (Heart Valve Disorder) مانع از عملکرد درست این اعضا می شود.

این مشکل ممکن است در نتیجه جریان یافتن خون در جهت عکس، باریک شدن دریچه ها یا ترکیبی از این دو ایجاد شود.

در این مقاله دریچه های قلب و انواع اختلالاتی که ممکن است برای آنها ایجاد شود، بررسی می شود. در ادامه نیز مطالبی در خصوص علائم، علت، عوامل خطر و نحوه درمان بیماری های دریچه ای قلب ارائه می شود.

همچنین بخوانید:

سیستم قلبی عروقی چیست؟ (کلیک)

انواع دریچه های قلب

همانطور که بالاتر گفته شد قلب 4 دریچه دارد که هر کدام به حفره ای از قلب وصل هستند. بنابراین قلب 4 حفره نیز دارد که دو عدد بالا تحت عنوان دهلیز راست و چپ و دو عدد پایین به عنوان بطن راست و چپ شناخته می شوند.

انواع دریچه های قلب و عملکرد آنها به شرح زیر هستند:

دریچه تریکوسپید (Tricuspid): زمانیکه خون در اندام های بدن در حال جریان است و به اکسیژن بیشتری نیاز دارد، باید برای دریافت اکسیژن به دهلیز راست قلب باز گردد. دریچه تریکوسپید بین دهلیز راست و بطن راست قرار داشته و امکان جریان یافتن خون از بالا به پایین را فراهم می کند.
دریچه ریوی (Pulmonic): این دریچه با انتقال خون از بطن راست به شریان ریوی باعث فراهم شدن خون برای ریه ها می شود. با انتقال خون وقتی به ریه ها، اکسیژن بیشتری دریافت می شود.
دریچه میترال (Mitral): پس از اینکه خون اکسیژن دریافت کرد، به دهلیز چپ قلب بر می گردد. دریچه میترال جریان خون را از دهلیز چپ به سمت بطن چپ تنظیم می کند.
دریچه آئورت (Aortic): این دریچه با متصل کردن بطن چپ به آئورت، امکان خارج شدن خون از قلب و گردش آن در بدن را فراهم می کند.

همه دریچه های قلب سه لت داشته که وظیفه کنترل جریان خون را بر عهده دارند. البته دریچه میترال استثنا بوده و دارای دو لت است.

انواع بیماری های دریچه قلب

دریچه های قلب ممکن است دچار بیماری مختلفی مانند موارد زیر شوند:

پرولاپس (prolapse): این وضعیت زمانی رخ می دهد که لت های دریچه آنطور که باید بسته نشوند.
تنگی مجرا: در صورتی که دریچه ای سخت و باریک شده و جریان خون در آن محدود شود، این مشکل پیش می آید.
آترزی (atresia): در صورتی که قلب فاقد دریچه باشد این اختلال بروز پیدا می کند. در این حالت خون نمی تواند به درستی از یک حفره به حفره دیگر جریان یابد.
نارسایی (رگورژیتاسیون=regurgitation): این اختلال هنگامی رخ می دهد که خون از طریق دریچه در خلاف جهت مسیر خود جریان یابد.

همچنین بخوانید:

چگونه حمله قلبی را تشخیص و درمان کنیم؟ (کلیک)

بیماری های رایج دریچه قلب

نام بیماری های مربوط به دریچه های قلب از دریچه ای که تحت تاثیر قرار گرفته، نشات گرفته شده اند. در ادامه تعدادی از اختلالات رایج دریچه های قلب شرح داده می شوند.

نارسایی میترال (Mitral regurgitation)

نارسایی میترال تحت عنوان mitral insufficiency نیز شناخته می شود. در این وضعیت دریچه میترال به خون اجازه می دهد تا از مسیر اشتباهی از بطن چپ به دهلیز چپ جریان یابد. همچنین در این بیماری دریچه قلب نمی تواند به خوبی بسته شود که درنتیجه این امر به دهلیز چپ فشار وارد شده و احتقان در عروق ریه رخ می دهد.

درصورتی که نارسایی میترال درمان نشود، احتمال بروز وضعیت جدی تری به نام نارسایی قلبی وجود دارد.

تنگی دریچه میترال (Mitral stenosis)

تنگی دریچه میترال، بیماری است که باعث محدود شدن جریان خون از دهلیز چپ به بطن چپ می شود. این محدودیت باعث می شود که در عملکرد دهلیز چپ اختلال پیش آید در نتیجه برای اینکه بتواند خون کافی را به بطن چپ بفرستد، سختر کار کند. در این حالت علائمی مانند تورم و التهاب در رگ‌ های ریه، افزایش فشار در قلب و تنگی نفس بروز پیدا می کنند.

همچنین بخوانید:

احساس تنگی نفس چگونه است؟ (کلیک)

نارسایی آئورت (Aortic regurgitation)

در این وضعیت دریچه آئورت نمی تواند به درستی بسته شود در نتیجه مقداری خون به داخل بطن در جهت عکس جریان می یابد. در نتیجه این امر فشار ایجاد شده در بطن چپ افزایش یافته و ریه دچار التهاب و تورم می شود. گاهی اوقات نارسایی آئورت ناشی از بی نظمی در لت های آئورت رخ می دهد.

تنگی آئورت (Aortic stenosis)

این بیماری دریچه قلب باعث محدود شدن جریان خون از بطن چپ به آئورت و افزایش فشار در بطن چپ می شود. افزایش فشار به این دلیل رخ می دهد که قلب برای جبران محدودیت و رساندن خون کافی به بدن تلاش می کند.

فشار بیش از حد باعث هیپرتروفی (ضخیم شدن) دیواره ها می شود.در صورت عدم درمان، این وضعیت بدتر شده و باعث ایجاد مشکلاتی مانند آنژین صدری، نارسایی قلبی و سنکوپ می شود. در برخی موارد برای رفع تنگی آئورت به جراحی نیاز است.

افتادگی دریچه میترال (Mitral valve prolapse)

این بیماری باعث ایجاد مشکل در باز و بسته شدن دریچه میترال می شود. این بیماری بسیار رایج است با این حال در برخی موارد این امر باعث جریان یافتن قابل توجه خون در جهت عکس (که نارسایی نام دارد) می شود.

علل و عوامل خطر

دلایل مختلفی برای بروز اختلالات دریچه قلب وجود دارد. برخی از آنها از بدو تولد بروز پیدا می کنند مانند موارد زیر:

تنگی دریچه ریوی: این اختلال باعث ضخیم شدن دریچه ریوی، تنگ شدن دهانه آن و کند شدن جریان خون می شود.
دریچه آئورت دو لتی یا Bicuspid: در این اختلال دریچه آئورت به جای سه لت، دو لت دارد. این وضعیت مانع از باز شدن دریچه آئورت یا جریان یافتن خون در جهت معکوس می شود.
ناهنجاری ابشتاین (Ebstein’s anomaly): این وضعیت با ایجاد مشکل در بسته شدن دریچه سه لتی باعث می شود که خون در جهت مخالف خود جریان یابد.

گاهی اوقات یک بیماری در بروز اختلالات دریچه قلب موثر است. این بیماری ها و شرایط عبارتند از:

یک جراحت
تب روماتیسمی (بیماری التهابی که ممکن است پس از عفونت بروز پیدا کند)
اندوکاردیت عفونی (عفونت دریچه قلب، پوشش قلب یا رگ خونی)

برخی از این اختلالات نیز با عوامل ناشی از سن در ارتباط هستند مانند:

کلسیفیکاسیون به دلیل افزایش سن: ممکن است با گذشت زمان، کلسیم روی دریچه‌ های قلب تجمع کند. این وضعیت معمولا دریچه آئورت را درگیر کرده و باعث تنگی آئورت می شود.
بیماری دژنراتیو دریچه: با گذشت زمان دریچه های قلب تحلیل رفته و منجر به ایجاد شرایطی مانند افتادگی دریچه میترال یا نارسایی دریچه میترال می شوند.
پرتو درمانی مدیاستن: به پرتو درمانی قفسه سینه اشاره دارد. کودکانی که سرطان داشته و دوران کودکی پرتو درمانی انجام داده اند، در معرض ابتلا به بیماری دریچه ای در آینده هستند.

همچنین بخوانید:

همه چیز درباره پرتو درمانی (کلیک)

علائم بیماری های دریچه قلب

بیماری های دریچه قلب همیشه باعث ایجاد علائم نمی شوند. در واقع ممکن است با وجود شدید بودن بیماری دریچه های قلب، علائمی ظاهر نشود. در مقابل ممکن است با وجود ناچیز بودن مشکل، علائم ناراحت کننده ای بروز پیدا کنند.

علائم بیماری های مربوط به دریچه های قلب در صورت بروز، شامل موارد زیر هستند:

غش کردن یا احساس سبکی سر
درد قفسه سینه
تپش قلب
تنگی نفس
عدم تحمل ورزش
خستگی
ناتوانی در حفظ سطح منظم فعالیت
متورم شدن پاها، مچ پا یا شکم
افزایش وزن

همچنین بخوانید:

ورم پا در بیماران قلبی (کلیک)

درمان بیماری های دریچه ای قلب

محافظت از قلب در برابر آسیب، ترمیم یا تعویض دریچه و کمک به مراقبت از خود پس از جراحی از جمله اهداف درمان های درنظر گرفته شده برای بیماری های دریچه ای قلب هستند.

داروها

داروها تجویز شده برای اختلالات دریچه قلب عبارتند از:

بتابلاکر ها یا مسدود کننده های کانال کلسیم برای کمک به کنترل ضربان قلب و جریان خون
ادرار آورها (دیورتیک ها) برای کاهش احتباس مایعات
گشاد کننده عروق برای شل کردن عروق خونی و کاهش فشار خون

همچنین بخوانید:

داروهای ادرار آور (کلیک)

عمل جراحی

در صورت تشخیص پزشک مبنی بر نیاز به جراحی برای تعمیر یا تعویض دریچه، باید این امر صورت بگیرد.

مداخلات جراحی برای ترمیم دریچه با هدف حفظ دریچه و لت های موجود صورت می گیرد. در برخی موارد برای ترمیم به یک جراحی جزئی نیاز است، در حالی که ممکن است در موارد دیگر به جراحی گسترده تری نیاز باشد.

تعویض دریچه می تواند به روش های کم تهاجمی یا جراحی قلب باز صورت بگیرد. برای تکمیل عمل، پزشک می تواند از بافت خود فرد، بافت اهدایی، دریچه مصنوعی یا دریچه حیوانی استفاده کند.

تشخیص

پزشک در ابتدا برای تشخیص بیماری های مربوط به قلب و دریچه های قلبی، با گوشی مخصوص قلب فرد را بررسی می کند. در صورت شنیدن هر صدا غیر عادی فرد را برای آزمایشات بیشتر به متخصص قلب ارجاع می دهد.

متخصص قلب برای تشخیص اختلالات دریچه قلب از موارد زیر استفاده می کند:

الکتروکاردیوگرام: در این روش تکانه های الکتریکی ضربان قلب اندازه گیری می شوند.
اشعه ایکس قفسه سینه: در این روش در صورت وجود مشکل در ساختار قلب مشخص می شود.
MRI قلب: MRI با ایجاد تصاویر متحرک و ثابت از قلب این امکان را برای پزشکان فراهم می کند که مشکلات ساختار و عملکرد آن ها را تشخیص دهد.
تست استرس: در این روش در حالی که پزشک عملکرد قلب را اندازه می گیرد، فرد باید یک فعالیت انجام دهد.
کاتتریزاسیون قلبی: این روش شامل قرار دادن کاتتر در داخل قلب برای ارزیابی سلامت آن است.
اکوکاردیوگرام: در این روش از اولتراسوند برای ایجاد تصویری از قلب، دریچه‌ ها و جریان خون در آنها استفاده می شود.

برخی افراد دارای بیماری های دریچه ای قلبی بدون نیاز به جراحی می توانند بدون علائم به زندگی خود ادامه دهند. با این حال درصورتی که شرایط ایجاد شده باعث تاثیر بر توانایی و عملکرد قلب شود، باید به دنبال درمان بود.

همچنین بخوانید:

تفاوت نوار قلب با اکو (کلیک)

چشم انداز

با دریافت درمان مناسب برای بیماری های دریچه ای قلب، بهبود کلی حاصل می شود. با این حال، چشم انداز افراد در این وضعیت وابسته به اختلال خاص دریچه، شدت آن و وضعیت قلب در زمان جراحی است.

برخی از اختلالات، مانند افتادگی دریچه میترال، فقط به نظارت نیاز داشته، در حالی که برخی دیگر، مانند تنگی آئورت، باعث ایجاد علائم شدیدی می شوند.

برخی دیگر از اختلالات دریچه نیز نیاز به جراحی و مدیریت مداوم دارند. در این وضعیت باید هر گونه علائم را با پزشک در میان گذاشت. زیرا این علائم می توانند به متخصص مراقبت های بهداشتی برای تشخیص هر گونه بیماری جدی در مراحل اولیه کمک کند.

جمع بندی

قلب دارای چهار دریچه آئورت، ریوی، تریکوسپید و میترال است و بیماری های دریچه ای ممکن است هر یک از اینها را تحت تاثیر قرار دهند.

برخی از اختلالات باعث تنگی دریچه (دریچه به اندازه کافی باز نمی شود) یا نارسایی (خون از دریچه در جهت عکس جریان می یابد) می شوند. آترزی نیز اصطلاحی برای عدم وجود دریچه در قلب است.

در برخی موارد افراد دارای بیماری های دریچه ای قلب فاقد علائم هستند. در صورت بروز نیز ممکن است نشان دهنده شدت اختلال نباشند.

در این وضعیت علائمی مانند درد قفسه سینه، تپش قلب، تنگی نفس، تورم پاها، مچ پا یا شکم و خستگی ایجاد می شود. برای تشخیص این وضعیت پزشکان از ابزارهای تشخیصی خاص استفاده می کنند.

درمان بیماری های دریچه قلب شامل مصرف داروهایی مانند بتابلاکرها، جراحی برای ترمیم یا جایگزینی دریچه های آسیب دیده است.

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.