اختلالات غدد درون ریز

اختلالات غدد درون ریز به مجموعه ای از اختلال و مشکلات سیستم غدد درون ریز اشاره دارد؛ انواع – علائم و درمان این بیماری ها را بخوانید.

 

در اختلالات غدد درون ریز مشکلاتی برای سیستم غدد درون ریز ایجاد می شود. در این سیستم تمام غدد برای تولید و ترشح هورمون ها بکار گرفته شده و تعدادی از فرآیندهای بدن تحت تاثیر قرار می گیرند.

در صورت بالا یا پایین بودن سطح هورمون ها یا عدم پاسخ مناسب بدن به هورمون ها، اختلال غدد درون ریز ایجاد می شود.

اختلالات غدد درون ریز، مشکلات پزشکی هستند که باعث می شوند سیستم غدد درون ریز (که هورمون ها را تولید می کند) عملکرد درستی نداشته باشد.

اختلالات غدد درون ریز به دلایل مختلفی از جمله تومورها، عوامل ژنتیکی یا عدم تعادل هورمونی ایجاد می شوند. به دلیل تاثیر این شرایط بر هورمون ها، علائم زیادی بروز پیدا کرده و رشد و تکامل، متابولیسم، عملکرد جنسی و خلق و خو تحت تاثیر قرار می گیرد.

در این مقاله انواع اختلالات غدد درون ریز، علت بروز و نحوه درمان آنها شرح داده می شود.

 

همچنین بخوانید:

عدم تعادل هورمونی (کلیک)

 

تعریف

سیستم غدد درون ریز به مجموعه ای از غدد و اندام هایی گفته می شود که با استفاده از هورمون ها، فرآیندهای بدن را تنظیم می کنند. هورمون ها پیام رسان های شیمیایی بوده که با حرکت از طریق جریان خون، فرآیندهای بدن را تحت تاثیر قرار می دهند.

بخش های اولیه سیستم غدد درون ریز شامل موارد زیر هستند:

• هیپوتالاموس
• غده صنوبری
• غده هیپوفیز
• تیروئید و پاراتیروئید
• تیموس
• غدد فوق کلیوی
• پانکراس
• تخمدان ها
• بیضه ها

این بخش‌ ها و سایر بخش‌ های سیستم غدد درون‌ ریز در فرآیندهای زیادی مانند متابولیسم، تولید مثل و رشد نقش دارند.

در صورتی که یک یا چند قسمت از این سیستم به درستی کار نکند، اختلال غدد درون ریز ایجاد می شود. این مساله با تاثیر بر سطح هورمون ها یا عدم واکنش مناسب بدن به هورمون ها نمایان می شود. در نتیجه این مساله بدن دچار مشکل می شود.

اندوکرینولوژی به مطالعه هورمون ها اشاره داشته و متخصص غدد و متابولیسم، پزشکی است که در زمینه هورمون ها دارای تخصص و آگاهی لازم است. این متخصصان با ارئه درمان های مناسب به بازگشت تعادل و عملکرد طبیعی هورمون ها کمک می کنند.

 

همچنین بخوانید:

کار غده تیموس در بدن (کلیک)

 

علت

دلایل مختلفی برای مشکلات غدد درون ریز وجود دارد. درواقع این اختلالات وابسته به نوع آن، علت ها متفاوتی دارند.

برای نمونه، اغلب آکرومگالی و سندرم کوشینگ به دلیل وجود تومور در غدد فوق کلیوی یا هیپوفیز بوجود می آیند. این تومورها اغلب غیر سرطانی بوده اما برای کنترل شرایط و بیماری باید برداشته شوند.

همچنین برخی از مشکلات غدد دورن ریز به دلیل عدم تعادل هورمونی ایجاد می شوند. برای نمونه پرکاری تیروئید و کم کاری تیروئید به دلیل بیش فعالی یا کم کاری غده تیروئید بروز پیدا می کنند. بعلاوه بالا بودن سطح آندروژن در زنان باعث ایجاد بیماری سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) می شود.

در موارد دیگر نوعی بیماری خود ایمنی عامل ایجاد اختلال غدد درون ریز است. برای نمونه دیابت نوع 1 به علت تخریب سلول های تولید کننده انسولین در پانکراس توسط سیستم ایمنی رخ می دهد. بیماری گریوز نیز بعنوان یک بیماری خود ایمنی باعث پرکاری تیروئید می شود.

 

همچنین بخوانید:

علائم انواع بیماری های خود ایمنی (کلیک)

 

اختلالات شایع غدد درون ریز

انواع مختلفی از اختلالات غدد درون ریز وجود دارد. برخی از نمونه های آن شامل موارد زیر هستند.

 

پرکاری تیروئید

در صورتی که غده تیروئید هورمون زیادی تولید کند، بیماری پرکاری تیروئید ایجاد می شود . چندین علت مانند التهاب غده تیروئید یا بیماری گریوز در ایجاد این وضعیت دخیل هستند.

هورمون های تیروئید در تنظیم مصرف انرژی در سراسر بدن نقش دارند. در نتیجه این بیماری باعث ایجاد علائم زیادی در سراسر بدن می شود مانند:

• افزایش ضربان قلب یا نامنظم بودن آن
• ایجاد مشکل در خوابیدن
• تحریک پذیری و عصبی بودن
• خستگی
• ضعف در تنظیم دمای بدن
• حرکات مکرر روده
• کاهش وزن با افزایش اشتها
• گواتر، نوعی تومور در گردن

درمان پرکاری تیروئید وابسته به عواملی مانند علت آن، علائم و سلامت کلی فرد متفاوت است. مصرف دارو، درمان با ید رادیو اکتیو یا جراحی تیروئید از جمله درمان های رایج این بیماری هستند.

همچنین بخوانید:

علائم پرکاری تیروئید در زنان و مردان (کلیک)

 

کم کاری تیروئید

در صورتی که غده تیروئید به اندازه کافی هورمون تولید نکند، کم کاری تیروئید ایجاد می شود. این بیماری رایج ترین اختلال تیروئید بوده و باعث کاهش سرعت فرآیندهای بدن می شود.

علائم این وضعیت شامل موارد زیر هستند:

• کاهش ضربان قلب
• خستگی
• حساسیت به سرما
• گفتار آهسته
• سوزن سوزن شدن دست ها
• یبوست
• خشک شدن پوست
• گرفتگی عضلات
• گیجی
• افزایش وزن
• افتادگی پلک و تورم صورت

پزشک برای درمان این وضعیت تزریق دوزهای اضافی هورمون تیروئید برای کمک به مدیریت علائم را توصیه می کند.

 

همچنین بخوانید:

کم کاری تیروئید: علت و درمان (کلیک)

 

دیابت

دیابت در نتیجه عدم تولید یا استفاده نادرست از انسولین برای تنظیم گلوکز ایجاد می شود. در نتیجه این بیماری، سطح گلوکز خون بالا می رود. دیابت نوع 1 و 2 از رایج ترین انواع دیابت هستند.

دیابت باعث ایجاد علائم زیر می شود:

• افزایش گرسنگی
• ایجاد بی حسی یا گزگز در دست ها یا پاها
• افزایش تشنگی و ادرار
• تغییرات غیر منتظره وزن
• تاری دید
• زخم های مداوم
• خستگی

در بیشتر موارد برای درمان دیابت ترکیبی از مصرف دارو و ایجاد تغییر در سبک زندگی در نظر گرفته می شود. افراد دارای دیابت به مصرف منظم داروهای انسولین برای کمک به تنظیم سطح گلوکز نیاز دارند.

 

همچنین بخوانید:

تشخیص دیابت نوع 1 و 2 (کلیک)

 

سندرم کوشینگ

در صورت بالا بودن بیش از حد هورمون کورتیزول، سندرم کوشینگ بروز پیدا می کند. هورمون کورتیزول در فرآیندهایی مانند واکنش به استرس، تنظیم فرآیندهای متابولیک و حفظ فشار خون نقش دارد.

سندرم کوشینگ با ایجاد علائم زیر همراه است:

• ضعف عضلانی
• افزایش وزن
• لاغر بودن دست ها و پاها
• گرد بودن صورت
• کاهش باروری و میل جنسی
• ایجاد یک توده چربی بین شانه ها
• کبود شدن سریع بدن
• تاری دید
• خستگی
• رشد بیش از حد مو

رایج ترین درمان سندرم کوشینگ، برداشتن توموری است که باعث بروز این مشکل شده است.

 

همچنین بخوانید:

کورتیزول بالا :علائم روش های کاهش آن (کلیک)

 

PCOS

سندرم تخمدان پلی کیستیک در نتیجه عدم تعادل هورمون های تولید مثل و ایجاد مشکلاتی در تخمدان ها ایجاد می شود.

علائم این بیماری عبارتند از:

• نازک شدن مو
• سیکل های قاعدگی نامنظم
• افزایش وزن یا مشکل در کاهش وزن
• موهای زائد
• آکنه
• برچسب های پوستی
• تیره شدن پوست

پزشک برای درمان PCOS مصرف قرص های هورمونی ضد بارداری، داروهای ضد آندروژن یا متفورمین را تجویز می کند.

 

همچنین بخوانید:

سندرم تخمدان پلی کیستیک (کلیک)

 

آکرومگالی

در صورت تولید بیش از حد هورمون رشد، آکرومگالی ایجاد می شود. در این وضعیت استخوان ها، اندام ها و سایر بافت های اطراف بدن به طور غیر عادی رشد می کنند.

برای نمونه این بیماری باعث موارد زیر می شود:

• دست ها و پاهای متورم
• رشد مشخصه های صورت
• تغییرات استخوانی، مانند بیرون زدگی فک
• ضخیم و خشک شدن پوست
• تعریق و بوی بدن
• صدای بم

درمان‌ های این اختلال غدد درون ریز شامل جراحی، مصرف دارو و پرتو درمانی برای کاهش تومور ایجاد کننده این بیماری است.

 

همچنین بخوانید:

هورمون رشد : فواید و عوارض (کلیک)

 

تشخیص

اختلالات غدد درون ریز باعث ایجاد علائم زیادی می شوند.

بسیاری از این علائم با علائم سایر بیماری ها همپوشانی دارند. به همین دلیل اغلب تشخیص اختلالات غدد درون ریز دشوار است. در نتیجه برای تشخیص آنها به تعدادی ابزار و انجام آزمایش نیاز است.

برای نمونه ممکن است پزشک برای تشخیص اختلال غدد درون ریز از موارد زیر استفاده کند:

• آزمایشات خون
• تست های هورمونی
• آزمایشات ادرار
• آزمایشات ژنتیکی
• اسکن های تصویربرداری، مانند اسکن MRI

 

زمان مراجعه به پزشک

همانطور که اعلام شد تشخیص اختلالات غدد درون ریز به دلیل طیف گسترده ای از علائم و شباهت آنها به سایر شرایط دشوار است. به همین دلیل در صورت ایجاد علائم غیر عادی که نشان دهنده اختلال غدد درون ریز است به پزشک مراجعه کنید.

در صورت بدتر شدن علائم یا ایجاد اختلال در زندگی روزره باید با پزشک مشورت کرد. بسیاری از اختلالات غدد درون ریز قابل درمان هستند، اما برخی از آنها به درمان مادام العمر نیاز دارند.

 

جمع بندی

اختلالات غدد درون ریز به مجموعه ای از مشکلات ایجاد شده در بخشی از سیستم غدد درون ریز اشاره دارد. این سیستم پیچیده باعث تولید و توزیع هورمون ها در سراسر بدن می شود.

این بیماری ها زمانی بروز پیدا می کنند که سیستم غدد درون ریز باعث تولید بیش از حد زیاد یا کم هورمون شده یا بدن نتواند به طور مناسب به هورمون ها پاسخ دهد.

تشخیص بیماری های غدد درون ریز به دلیل طیف وسیعی از علائمی که ایجاد می کنند و شباهت آنها با سایر شرایط دشوار است.

 

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.