الکل شکر : انواع – خواص و عوارض

الکل های قند شیرین کننده های کم کالری بوده که در بسیاری از غذاها و نوشیدنی استفاده می شوند؛ انواع – خواص و عوارض الکل های شکر را بخوانید.

 

بسیاری از افراد برای داشتن تغذیه سالم سعی می کنند مصرف قندهای اضافه شده را محدود کنند.

در نتیجه این امر جایگزین های قند مانند الکل قند (sugar alcohol) طرفداران زیادی پیدا کرده اند.

در ایران بسیاری از افراد الکل های قند را تحت عنوان الکل شکر نیز می شناسند. به همین دلیل در این مقاله از اصطلاح الکل شکر نیز استفاده می شود.

با اضافه کردن الکل های شکر به غذاها، بستنی، کیک و غلات می توان بدون عوارض منفی شکر، طعم شیرینی ایجاد کرد.

الکل های قند نسبت به شکر معمولی سالم تر هستند. اما این سوال پیش می آید که الکل های شکر چگونه بر بدن تاثیر گذاشته و آیا عوارضی در پی دارند یا خیر.

در این مقاله الکل شکر، خواص، عوارض و نحوه تاثیر بر سلامتی مورد بررسی قرار می گیرد.

 

همچنین بخوانید:

5 شیرین کننده طبیعی جایگزین شکر (کلیک)

 

الکل قند (شکر) چیست؟

الکل های قند یا پلی ال ها، نوعی کربوهیدرات هستند. همانگونه که از نام آن بر می آید این محصول ترکیبی از مولکول های قند و مولکول های الکل هستند.

برخی از انواع الکل های قند از جمله اریتریتول و سوربیتول به طور طبیعی در غذاهایی مانند میوه ها و سبزیجات یافت می شوند.

البته الکل های شکر مورد استفاده تولید کننده ها برای شیرین کردن غذاها، به صورت صنعتی تولید می شوند.

به عقیده بسیاری از افراد این شیرین کننده هیچگونه کالری ندارند، با این حال باید بدانید که الکل های قند شیرین کننده های کم کالری (LCS) هستند.

شیرینی الکل های قند به میزان 25% تا 100% شیرینی خود قند است. با این حال این ترکیبات کالری کمتری داشته و فاقد اثرات منفی قند معمولی مانند افزایش پوسیدگی دندان و افزایش قابل توجه سطح قند خون هستند.

این ترکیبات، کربوهیدرات کم هضم هستند به این معنی که هنگام مصرف روده کوچک به طور کامل این مواد را جذب نمی کند. در مقابل آنها با وارد شدن به روده بزرگ، توسط باکتری ها تخمیر می شوند.

فیبر و نشاسته مقاوم نیز جز کربوهیدرات های کم هضم در نظر گرفته می شوند.

 

همچنین بخوانید:

کربوهیدرات ها : انواع – فواید و خطرات (کلیک)

 

مساله قابل توجه این است که برخی از الکل های شکر مانند فیبرها دارای قابلیت تقویت رشد باکتری های مفید و کمک به سلامت سیستم گوارش هستند.

هم اکنون از میان انواع الکل های قند، هشت نوع آن برای مصرف انسان مورد تائید هستند:

• اریتریتول
• هیدرولیزهای نشاسته هیدروژنه
• ایزومالت
• لاکتیتول
• مانیتول
• مالتیتول
• سوربیتول
• زایلیتول

از میان این هشت نوع زایلیتول، اریتریتول و مالتیتول بیشترین موارد استفاده را در صنایع غذایی دارند. این امر به این دلیل است که این سه نوع بیشترین شباهت را با طعم شکر معمولی دارند.

به دلیل شباهت ساختار شیمیایی الکل های قند به خود قند، با مصرف این مواد گیرنده های طعم شیرین روی زبان فعال می شوند.

 

همچنین بخوانید:

تفاوت شکر قهوه ای و سفید (کلیک)

 

انواع رایج الکل های قند

همانطور که پیشتر ذکر شد، هشت نوع از انواع الکل های قند مورد تائید برای مصرف توسط انسان هستند.

به دلیل مشابه بودن طعم زایلیتول، اریتریتول و مالتیتول با طعم شکر معمولی، این سه مورد بیشترین کاربرد را نسبت به سایر انواع الکل‌ های قندی دارند.

الکل های شکر به لحاظ طعم، محتوای کالری و نحوه تاثیر بر بدن عملکرد متفاوتی دارند.

 

سوربیتول

سوربیتول باعث ایجاد احساسی نرم در دهان و طعمی خنک می شود.

این ترکیب حدود 60% شیرین قند معمولی و 60% کالری دارد. این نوع ترکیب مورد استفاده در بیشتر غذاها و نوشیدنی‌ های بدون قند مانند ژله‌ ها و آب نبات‌ های نرم است.

این ترکیب به میزان بسیار کمی قند خون را تحت تاثیر قرار می دهد. همچنین با مصرف کمتر از 10 گرم سوربیتول علائم گوارشی آن بسیار کم است. با این وجود مصرف بیش از 20 گرم آن باعث ایجاد مشکلات گوارشی چون شکم درد و اسهال می شود.

 

زایلیتول

زایلیتول یکی از رایج ترین انواع الکل های قندی و دارای طعمی مشابه خود قند است.

زایلیتول یک ترکیب رایج مورد استفاده در آدامس‌ های بدون قند، نعناع و محصولات مراقبت از دهان مانند خمیر دندان است.

زایلیتول بین انواع الکل های قند بیشترین میزان شیرین کنندگی را دارد با این حال میزان کالری آن 40% نسبت به قند معمولی کمتر است. زایلیتول قابلیت تحمل بالایی داشته با این حال مصرف میزان زیاد آن می تواند باعث ایجاد برخی علائم گوارشی شود.

 

اریتریتول

اریتریتول یکی دیگر از انواع الکل های قندی خوش طعم است. این نوع دارای 70% شیرینی قند اما فقط 5% کالری است.

از آنجایی میزان قابل توجهی از اریتریتول به روده بزرگ نمی رسد، مانند دیگر الکل های شکر عوارض گوارشی مشابهی ایجاد نمی کند.

بیشتر موارد مصرف شده اریتریتول توسط روده کوچک جذب شده، سپس با پخش شدن در سراسر بدن، بدون تغییر از طریق ادرار دفع می شود.

 

مالتیتول

مالتیتول دارای طعم و مزه بسیار مشابهی با قند معمولی است. این ترکیب دارای 75% تا 90% از شیرینی قند و تقریبا نیمی از کالری آن است.

این ترکیب مانند دیگر الکل های شکر به دلیل عدم جذب کامل توسط روده کوچک، سرعت جذب کمی در جریان خون دارد. به همین دلیل فاقد تاثیر قند روی سطح قند خون یا انسولین است.

 

سایر انواع الکل های قندی

سایر انواع الکل های قندی مورد استفاده در مواد غذایی شامل موارد زیر هستند:

• لاکتیتول
• مانیتول
• ایزومالت
• هیدرولیزهای نشاسته هیدروژنه

 

شاخص گلیسمی و اثرات آن بر قند خون

شاخص گلیسمی (GI) نشان دهنده سرعت میزان افزایش سطح قند خون پس از مصرف غذاها است. شاخص گلیسمی بین 0 تا 100 متغیر است.

هرچه شاخص GI یک غذا کمتر باشد به این معنی است که پس از مصرف آن غذا، سطح قند خون با سرعت کمتری افزایش می یابد. در واقع مواد غذایی با شاخص GI پایین تر از مواد غذایی با شاخص GI بالاتر سالم تر هستند.

در نمودار زیر GI الکل های قند آورده شده است. بعنوان عدد مرجع، GI ساکارز، 65 است.

در شیرینی نسبی مشخص می شود که هر الکل قند در مقایسه با ساکارز به چه میزانی شیرین است.

 

نام	میزان شیرینی نسبی	شاخص گلیسمی (GI)
اریتریتول	0.63	1
زایلیتول	0.97	12
مانیتول	0.50	2
سوربیتول	0.58	4
ایزومالت	0.54	2
لاکتیتول	0.35	3
مالتیتول	0.87	35

 

همانطور که از جدول بالا مشخص است، بیشتر الکل های شکر تاثیر بسیار کمی بر سطح قند خون دارند.

گرچه مالتیتول و زایلیتول GI بالاتری نسبت به سایر انواع الکل های قندی دارند، با این حال در مقایسه با GI قند معمولی بسیار پایین تر است.

بنابراین مشخص می شود که الکل های شکر در مقایسه با شکر معمولی تاثیر بهتری بر سطح قند خون دارند. بنابراین افراد دارای بیماری هایی مانند دیابت می توانند با جایگزینی این مواد با شکر معمولی، به مدیریت بهتر سطح قند خون خود کمک کنند.

 

همچنین بخوانید:

تشخیص دیابت نوع 1 و 2 (کلیک)

 

خواص الکل های شکر

بهبود سلامت دندان

پوسیدگی دندان یکی از عوارض شناخته و تائید شده در نتیجه مصرف بیش از حد قند است.

هنگام مصرف غذاها یا نوشیدنی های شیرین، باکتری های خاصی در دهان به تخمیر قندها می پردازند. سپس این باکتری ها تکثیر پیدا کرده و با ترشح اسیدهایی باعث از بین رفتن مینای دندان می شوند.

با این حال الکل های شکر مانند زایلیتول و اریتریتول حتی خاصیت محافظت کنندگی در برابر پوسیدگی دندان دارند.

همین امر دلیل محبوبیت آنها برای استفاده در آدامس ها و خمیردندان ها است.

زایلیتول طور کامل مورد مطالعه قرار گرفته و خواص آن برای سلامتی دندان نشان داده شده است.

در واقع این ترکیب بواسطه کاهش تشکیل پلاک، مهار دمینرالیزاسیون دندان و جلوگیری از رشد باکتری های مضر باعث افزایش سلامت دندان ها می شود.

بر اساس مطالعات احتمالا اریتریتول، از دیگر الکل های شکر، خواص مشابهی برای سلامت دندان و کاهش پوسیدگی ارائه می دهد.

 

همچنین بخوانید:

بهترین و بدترین غذاها برای بهداشت دهان و دندان (کلیک)

 

سایر خواص الکل های شکر

الکل های شکر دارای برخی خواص دیگر بوده که در ادامه به توضیح آنها می پردازیم.

 

مفید برای سلامت روده

برخی از این الکل های شکر مانند مالتیتول خواصی برای رشد باکتری های مفید مانند بیفیدوباکتری ها به همراه دارند. با این وجود برای بررسی چگونگی تاثیر مصرف الکل قند بر باکتری های روده به انجام تحقیقات انسانی بیشتری نیاز است.

 

همچنین بخوانید:

سلامت روده و تاثیر آن بر بدن (کلیک)

 

کمک به افراد دارای دیابت

به دلیل تاثیر حداقلی این ترکیبات شیرین کننده بر سطح قند خون، جایگزین مفیدی برای قند در افراد دارای دیابت و پیش دیابت به شمار می روند.

با این حال در خصوص تاثیر مصرف طولانی مدت الکل قند بر سلامت کلی افراد دارای دیابت اطلاعاتی در دسترس نیست. به هین دلیل باید تحقیقاتی در این زمینه صورت بگیرد.

 

عوارض الکل های شکر

الکل های شکر با وجود داشتن برخی خواص، چندین جنبه منفی و عوارض نیز دارند. بنابراین بهتر است قبل از افزودن آنها به رژیم غذایی از این عوارض آگاه باشید.

 

زایلیتول برای سگ ها سمی است

انسان ها به خوبی می توانند زایلیتول را تحمل کنند با این حال باید بدانید که این ترکیب برای سگ ها بسیار سمی است.

بدن سگ ها پس از مصرف زایلیتول آن را با قند اشتباه گرفته و شروع به تولید مقادیر زیادی انسولین می کند.

با بالا رفتن انسولین، سلول های بدن سگ شروع به بیرون کشیدن قند از جریان خون می کنند. در نتیجه این عمل قند خون کاهش یافته و عوارضی مانند نارسایی کبدی کشنده، ایجاد می شود.

در صورت داشتن حیوان خانگی سگ، زایلیتول را دور از دسترس او نگه دارید.

این واکنش فقط در سگ ها رخ داده و بنظر می رسد که فقط زایلیتول همچین اثری را در پی دارد.

 

همچنین بخوانید:

مراحل بیماری کبد و درمان نارسایی کبد (کلیک)

 

مسائل گوارشی

مشکل اصلی الکل های شکر این است ایجاد عوارض در دستگاه گوارش برای افراد با و بدون بیماری های گوارشی مانند سندرم روده تحریک پذیر (IBS) است. مخصوصا اگر میزان زیادی از آنها مورد استفاده قرار بگیرد.

بدلیل عدم هضم بیشتر این ترکیبات، آنها با رفتن به روده بزرگ توسط باکتری های روده تجزیه می شوند.

به همین دلیل مصرف طولانی مدت مقدار زیاد الکل شکر باعث ایجاد علائمی مانند گاز معده، نفخ و اسهال می شود.

برای نمونه مصرف کمتر از 10 گرم سوربیتول برای اکثر افراد، به غیر از کمی گاز و نفخ، مشکل گوارشی آنچنانی ایجاد نمی کند. با این حال مصرف بیش از 20 گرم آن باعث ایجاد مشکلات گوارشی قابل توجهی مانند درد و اسهال می شود.

مصرف سایر الکل های شکر مانند مالتیتول نیز ممکن است باعث ایجاد عوارض شود بنابراین بهتر است در مصرف آنها اعتدال را رعایت کنید.

همچنین برخی از الکل های قند، از جمله سوربیتول و مانیتول، به عنوان الیگوساکاریدها، دی ساکاریدها، مونوساکاریدها و پلی ال های قابل تخمیر در نظر گرفته می شوند. این ترکیبات تحت عنوان FODMAP نیز شناخته می شوند.

روده نمی تواند به درستی این ترکیبات را جذب کند، بنابراین برخی افراد با مصرف آنها عوارض گوارشی را تجربه می کنند.

در صورت داشتن حساسیت به FODMAP، به استثنای اریتریتول، از مصرف الکل های قندی اجتناب کنید. اریتریتول قابلیت تحمل بالایی دارد و به عنوان یک عنصر FODMAP بالا در نظر گرفته نمی شود.

 

بهترین الکل قند کدام است؟

می توان اعلام کرد که اریتریتول از بین تمام الکل های قند، بهترین گزینه است. این ترکیب همچنین محبوب ترین و رایج ترین الکل قند به شمار می رود.

علت محبوبیت اریتریتول عبارت است از:

• ایجاد مشکلات گوارشی کمتر نسبت به سایر الکل های قند
• طعم بسیار نزدیک به قند
• مفید برای دندان ها
• کالری تقریبا صفر
• عدم وارد کردن آسیب به سگ
• حداقل کردن سطح قند خون

با وجود تمام موارد باید در مصرف این ترکیب اعتدال را رعایت کرده و از مصرف زیاد آن یا هر نوع الکل شکر دیگر اجتناب کرد.

برای بهبود کلی سلامت بهتر است که مصرف قندهای اضافه شده، شیرین کننده های مصنوعی و شیرین کننده های کم کالری مانند الکل قند را در حد پایین حفظ کنید.

درعوض، روی مصرف غذاهایی مانند میوه ها، سبزیجات، ماهی و آجیل تمرکز کنید.

 

جمع بندی

الکل های قند شیرین کننده های کم کالری بوده که طرفداران زیادی نیز دارند. این ترکیبات در بسیاری از غذاها و نوشیدنی های کم کالری مورد استفاده قرار می گیرند.

با اینکه بدن انسان به خوبی می تواند این ترکیبات را تحمل کند اما مصرف زیاد برخی از الکل های قند مانند سوربیتول، موجب ایجاد علائم گوارشی مانند نفخ و اسهال می شود.

در صورتی که قصد کاهش میزان قند مصرفی خود را دارید، بهتر است از اریتریتول استفاده کنید زیرا این الکل شکر بدون ایجاد عوارض، خواصی نیز برای بدن در پی دارد.

 

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.