درمان استروژن بالا در زنان و مردان - علائم - علت - تشخیص و آزمایش ها - عوارض

استروژن بالا هم زنان و هم مردان را درگیر کرده و باعث ایجاد علائم متفاوتی در آنها می شود؛ علت و نحوه درمان سطوح بالای استروژن را بخوانید.

استروژن نوعی هورمون جنسی بسیار مهم در بدن است. در صورتی که این هورمون در سطح طبیعی خود نباشد، بسیاری از جنبه های سلامت افراد تحت تاثیر قرار می گیرند.

برای نمونه سطوح بالای استروژن منجر به ایجاد علائمی مانند تغییرات خلقی، سندرم پیش از قاعدگی شدید (PMS) در زنان و افزایش وزن می شود.

مردان نیز به میزان بسیار کمی دارای هورمون استروژن هستند. استروژن بیش از حد زیاد در مردان باعث ایجاد مشکل در نعوظ می شود.

سطح استروژن به صورت طبیعی بالا و پایین می شود، اما اگر برای مدتی طولانی سطح آن بالا بماند مشکلات جدی برای بدن ایجاد می شود. درصورتی که در زنان سطح استروژن بالاتری نسبت به پروژسترون داشته باشند، تسلط استروژن (Estrogen Dominance) رخ می دهد.

در این مقاله در خصوص استروژن بالا در مردان و زنان، علت، علائم و نحوه درمان آنها مطالبی ارائه می شود.

همچنین بخوانید:

هورمون استروژن (کلیک)

اثرات استروژن بر بدن

همانطور که گفته شد استرژون نوعی هورمون جنسی است که نقش بسیار مهمی در سلامتی و رشد جنسی زنان و مردان دارد.

استروژن باعث تنظیم سطح کلسترول، حفظ سلامت استخوان ها و تاثیر بر خلق و خوی افراد می شود. این هورمون در زنان بر موارد دیگری مانند بلوغ، چرخه قاعدگی، بارداری و یائسگی تاثیر گذار است.

استروژن دارای سه نوع اصلی است:

استرادیول: قوی ترین شکل استروژن است. غلظت این نوع در زنان در سنین باروری بیشتر است. استرادیول به عنوان علامتی برای بررسی سلامت تخمدان زنان کاربرد دارد.
استرون: نوع اولیه استروژن در مردان است. شکل اولیه استروژن در زنان پس از یائسگی نیز استرون است. تخمدان ها، جفت، بیضه ها و بافت چربی از آندروستندیون یا آندروژن، به تولید استرون می پردازند.
استریول: این نوع استروژن توسط جفت تولید شده و در دوران بارداری در اوج میزان خود قرار دارد. همزمان با رشد جنین میزان استریول نیز افزایش می یابد.

با افزایش یا کاهش سطح استروژن، قسمت های مختلف بدن مانند سیستم تولید مثل، پوست، مو، استخوان ها، ماهیچه ها، مغز و بافت سینه تحت تاثیر قرار می گیرند.

این نوسانات مردان را نیز درگیر کرده زیرا مردان نیز دارای بافت سینه هستند.

علائم سطوح بالای استروژن

استروژن بالا در مردان و زنان باعث ایجاد علائم متفاوتی می شود.

علائم استروژن بالا در زنان

استروژن بیش از حد بالا در زنان باعث ایجاد موارد زیر می شود:

قاعدگی های سنگین یا سبک
کاهش میل جنسی
بی حوصله شدن یا ایجاد اضطراب
داشتن PMS بدتر از حد معمول
افزایش وزن به خصوص در اطراف باسن و کمر
خستگی
فیبروم در رحم
توده های فیبروکیستیک در سینه ها

سایر علائم احتمالی شامل موارد زیر هستند:

مختل شدن خواب
نفخ
ریزش مو
سردرد

همچنین بخوانید:

داروهایی که باعث ریزش مو می شوند (کلیک)

علائم استروژن بالا در مردان

استروژن بیش از حد بالا در مردان باعث ایجاد موارد زیر می شود:

ناباروری
بزرگ شدن سینه ها (وضعیتی که تحت عنوان ژنیکوماستی شناخته می شود)
مشکل در ایجاد یا حفظ نعوظ

بر اساس یک مطالعه در سال 2018، سطوح بالای استروژن همچنین می تواند باعث افزایش میزان افسردگی در مردان شود.

همچنین بخوانید:

مدت زمان حفظ نعوظ چقدر باید باشد؟ (کلیک)

علت استروژن بالا

علت های مختلفی برای بالا رفتن سطح استروپزن در زنان و مردان وجود دارد. این موارد عبارتند از:

تولید بیش از حد استروژن
ایجاد تغییر در نحوه تجزیه استروژن توسط بدن
ایجاد تغییر در نحوه دفع استروژن از بدن

هر یک از موارد بالا می توانند باعث بهم خوردن تعادل هورمونی شوند. تسلط استروژن در زنان زمانی رخ می دهد که سطح استروژن نسبت به سطح پروژسترون بالاتر باشد. پروژسترون یکی از دیگر هورمون‌ های اصلی جنسی در زنان است.

همچنین بخوانید:

عدم تعادل هورمونی (کلیک)

عوامل مختلفی مانند موارد زیر منجر به تسلط استروژن می شوند:

مصرف الکل: مقادیر بیش از حد الکل باعث افزایش سطح استرادیول و سخت شدن متابولیسم استروژن برای بدن می شود.
چاقی: از آنجایی که بافت چربی باعث تولید استرون می شود، اضافه وزن با ایجاد مقادیر بالاتر استروژن همراه است.
دیسبیوز: زمانی که روده بزرگ دارای گونه‌ های مضر باکتری یا فاقد گونه‌ های مفید کافی باشد، دیسبیوز روده رخ می دهد. برخی از انواع باکتری های روده در کاهش و از بین بردن میزان استروژن اضافی که منجر به افزایش سطح آن در بدن می شوند، نقش دارند.
استرس: استرس سطح کورتیزول را افزایش می دهد. بالا ماندن سطح کورتیزول برای مدت طولانی باعث کاهش سطح پروژسترون می شود. در نتیجه این امر سطح استروژن نیز تحت تاثیر قرار می گیرد.
شرایط سلامتی: برخی از شرایط سلامتی منجر به ایجاد تسلط استروژن می شوند. سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)، فیبروم رحم، اندومتریوز و برخی سرطان ها از جمله این موارد هستند. مقاومت به انسولین نیز در افزایش سطح استروژن نقش دارد.
داروها: برخی از داروها در افزایش سطح استروژن یا سرکوب پروژسترون موثر هستند.
قرار گرفتن در معرض زنواستروژن: این مواد شیمیایی پس از ورود به بدن استروژن را تقلید می کنند. بیسفنول A (BPA) و فتالات های موجود در برخی از پلاستیک ها از جمله این مواد شیمیایی هستند. فتالات ها همچنین در برخی از محصولات مراقبت شخصی مانند صابون ها و شامپوها وجود دارند.

برای مردان نیز در صورتی که سطح تستوسترون کاهش یابد، سطح استروژن نسبت به میزان تستوسترون در بدن بیشتر می شود.

همچنین بخوانید:

علائم کم شدن سطح تستوسترون (کلیک)

تشخیص و آزمایش سطح استروژن

در صورت وجود علائم ناشی از تسلط استروژن در زنان، نیازی به انجام آزمایش‌ های تشخیصی برای اثبات عدم تعادل نسبت استروژن نیست. این امر به این دلیل است که بسیاری از راهکارهای توصیه شده توسط پزشک برای کاهش سطح استروژن، برای سلامت کلی مفید بوده و آسیبی برای بدن به همراه ندارند.

با این حال اگر وجود یک بیماری زمینه ای عامل بالا رفتن سطح استروژن باشد، آزمایشاتی برای تعیین عدم تعادل و تائید علت اصلی توصیه می شود. پزشکان همچنین سطح استریول را در بارداری های پر خطر کنترل می کنند.

برای زنان باید سطح هر سه نوع استروژن از طریق آزمایش خون تعیین شود. برای مردان فقط نیاز به اندازه گیری سطوح استرادیول و استرون است.

درمان استروژن بالا در مردان و زنان

درمان استروژن بالا با توجه به علت زمینه ای صورت می گیرد. در صورتی که استروژن بالا ناشی از یک وضعیت پزشکی خاص نباشد، پزشک ایجاد تغییر در سبک زندگی را پیشنهاد می کند. موارد زیر برای این امر کمک کننده هستند:

حفظ وزن متوسط
کاهش استرس
دنبال کردن یک رژیم غذایی ضد التهابی یا گیاهخواری
دریافت بیشتر اسیدهای چرب امگا 3 در رژیم غذایی یا مصرف مکمل های آن
افزایش مصرف سویا، بذر کتان و سبزیجات چلیپایی مانند کلم بروکلی و کلم پیچ
اجتناب از xenoestrogens، مانند BPA در پلاستیک
اجتناب از هر گونه داروی طبیعی یا گیاهی موثر در افزایش استروژن
محدود یا توقف کردن مصرف الکل

در صورتی که استروژن بالا ناشی از مصرف دارو یا مکمل باشد باید برای تغییر دوز یا دارو به پزشک مراجعه کنید. هرگز به صورت خودسرانه دوز دارو را تغییر نداده یا مصرف آن را قطع نکنید.

در صورت بالا بودن خطرناک سطح استروژن و برای پیشگیری از عوارض آن در بلند مدت، پزشک استفاده از مهار کننده های آروماتاز را تجویز می کند.

آروماتاز آنزیمی است که بدن با استفاده از آن، آندروژن ها را به استروژن تبدیل می کند.

شکل مصنوعی از هورمون آزاد کننده هورمون لوتئین کننده (LHRH) یکی دیگر از مواردی است که پزشک برای درمان این وضعیت توصیه می کند. این هورمون باعث متوقف شدن سیگنالی که تولید استروژن در تخمدان ها را آغاز می کند، می شود. در صورتی که استروژن باعث تشدید شرایط سخت مانند سرطان سینه متاستاتیک شود، پزشک مصرف LHRH را توصیه می کند.

عوارض سطوح بالای استروژن

بالا بودن سطح استروژن برای مدت طولانی باعث ایجاد عوارض زیر می شود:

فشار خون بالا
لخته شدن خون
هیپوکلسمی، شرایطی که در آن کلسیم بدن کم است.
سرطان سینه
سرطان دهانه رحم

سطوح بالای استروژن همچنین می تواند باعث بدتر شدن بیماری زمینه ای موجود مانند آسم یا صرع شود.

بر اساس یک مطالعه در سال 2017 در کره جنوبی، بین سطوح بالای استریول آزاد و افزایش خطر ابتلا به دیابت بارداری در بارداری رابطه معنا داری وجود دارد.

همچنین بخوانید:

دیابت بارداری (کلیک)

جمع بندی

استروژن بالا باعث ایجاد علائمی چون قاعدگی های نامنظم یا سنگین، افزایش وزن، خستگی و فیبروم در زنان شود. علائم استروژن بالا در مردان نیز شامل رشد بافت سینه، مشکل در ایجاد یا حفظ نعوظ و ناباروری است.

پزشک تشخیص بالا بودن سطح استروژن را با گرفتن سابقه پزشکی و در برخی موارد انجام آزمایش خون تعیین می کند. با تعیین علت می توان بهترین روش های درمانی را توصیه کرد. در واقع علت بالا بودن سطح استروژن تعیین کننده روش درمان است.

با تغییر سبک زندگی و رژیم غذایی می توان به کاهش میزان استرژون تولید شده توسط بدن یا افزایش میزان تجزیه و دفع آن کمک کرد. با این حا در صورت داشتن علائم مداوم به پزشک مراجعه کنید.

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.