هایپرلوردوزیس چیست
ناهنجاری هایپرلوردوزیس یا بعبارتی لوردوز شدید انحنای بیش از حد ستون فقرات است، علل – علائم و حرکات اصلاحی برای آن را بخوانید.
هایپرلوردوزیس (Hyperlordosis) با عناوین قوس و فرو رفتگی ستون فقرات (swayback)، لوردوز (Lordosis) شدید یا گودی بیش از حد کمر شناخته می شود.
ناهنجاری هایپرلوردوزیس شامل انحنای بیش از حد ستون فقرات در قسمت گردن و ناحیه کمر است.
ستون فقرات از سه بخش خمیده تشکیل شده است:
- ستون فقرات گردنی یا گردن
- ستون فقرات قفسه سینه یا سینه
- ستون فقرات کمری یا پایین کمر
ناهنجاری هایپرلوردوزیس در واقع یک انحنای بیش از حد و شکلی C مانند در ناحیه گردن یا قیمت تحتانی کمر، جایی که ستون فقرات درست در بالای باسن به سمت داخل خم می شود، است.
اصطلاح لوردوز به انحنای کم و طبیعی ستون فقرات به داخل اشاره دارد، این درحالی است که هایپرلوردوزیس به انحنای شدید اشاره می کند. درحالیکه مقداری انحنای خفیف نرمال است، اما انحنای بیش از حد ستون فقرات موجب کمردرد ناراحتی و بی حسی می شود.
در حالی که انحنای خفیف معمولی است، انحنای بیش از حد پایین ستون فقرات می تواند منجر به کمردرد و بی حسی شود.
علل اصلی به وجود آمدن ناهنجاری هایپرلوردوزیس اغلب ناشی از خمیدگی و یا عدم ورزش کردن است. علاوه بر این برخی شرایط نیز موجب ایجاد یا تشدید این بیماری خواهند شد.
در بسیاری موارد فیزیوتراپی در بهبود علائم هایپرلوردوز موثر خواهد بود.
این مقاله به بررسی ناهنجاری هایپرلوردوزیس پرداخته، علل، علائم، تشخیص و درمان آن را توضیح داده و حرکات اصلاحی لوردوز شدید را ارائه می دهد.
همچنین بخوانید:
تمرین برای درمان لوردوز (کلیک)
علل لوردوز شدید
عوامل زیادی سبب بروز ناهنجاری هایپرلوردوزیس می شوند. برخی علل اصلی لوردوز شدید عبارتند از:
چاقی
چاقی علاوه بر بسیاری عوارض و پیامدهای سلامتی، یکی از علل اصلی ابتلا به لوردوز شدید است. این وضعیت منجر به وجود چربی اضافی در شکم و باسن می شود.در نتیجه فشار بیشتری را به کمر وارد شده و موجب می شود تا ستون فقرات کمری به سمت ناهنجاری هایپرلوردوزیس حرکت کنند.
همچنین بخوانید:
بررسی علل و پیامدهای چاقی بزرگسالان (کلیک)
شرایط ستون فقرات
یکی از علل به وجود آمدن لوردوز شدید، مشکلات زمینه ای در ستون فقرات همچون آکندروپلازی (کوچکی غیر طبیعی) و اسپوندیلولیستزیس (لغزش مهره ها) است.
همچنین بخوانید:
خمیده بودن
از دیگر علل لوردوز شدید خمیدگی یا خم شدن است. در این شرایط ماهیچه های ناحیه کمر بیش از حد سفت شده و سعی می کنند تا ستون فقرات را تثبیت و حمایت کنند. درست است که این حالت به هایپرلوردوزیس و درد کمر کمک می کند. اما به تدریج ستون فقرات را از تراز خارج مرده و موجب افزایش انحنای آن می شود.
عدم ورزش
عدم تحرک و ورزش، علاوه بر افزایش خطر ابتلا به چاقی، سبب تضعیف عضلات مرکزی اطراف تنه و لگن می شود. در نتیجه ماهیچه های ضعیف شده کمتر از ستون فقرات حمایت می کنند. این مساله موجب می شود تا ستون فقرات دچار انحنای بیش از حد گردد.
علائم
علائم فرد مبتلا به هایپرلوردوز شامل:
- کمردرد: افراد مبتلا به ناهنجاری هایپرلوردوز معمولا دچار کمردرد خفیف تا شدید می شوند. این وضعیت ممکن است با حرکت بدتر گردد. علاوه بر این ممکن است اسپاسم کمر یا سفتی در ناحیه پشت خودرا تجربه کنند.
- بی حسی: علاوه بر درد، برخی از افراد ممکن است احساس گزگز و بی حسی نیز داشته باشند.
- مشکل در حرکت: برخی افراد به دلیل سفت شدن عضلات ناحیه کمر دچار مشکلات حرکتی می شوند.
- از دست دادن کنترل مثانه: در برخی موارد، فرد دچار مشکل در کنترل مثانه خواهد شد.
خطرات هایپرلوردوز
مطالعهای در سال 2017، انحنای بیش از حد ستون فقرات و آرتروز را مرتبط دانست. در واقع این مساله به بیماری دژنراتیو مفصلی (DJD) وضعیتی که در آن غضروف بین مفاصل شکسته می شود، اشاره دارد.
البته این بررسی نشان داده است که کدام وضعیت باعث مشکل دیگر می شود. بنا به نظر محققان هم هایپرلوردوز و هم هیپولوردوز (hypolordosis : ستون فقرات صافت تر از آنچه که باید باشد، است) – سبب ایجاد فشار بیشتر بر مفاصل شده و این امر می تواند موجب بیماری DJD گردد.
تشخیص
تشخیص هایپرلوردوزیس دشوار است. چراکه در بین افراد تنوع زیادی در انحنای طبیعی ستون فقرات – که پزشکان آن را لوردوز کمری می نامند – وجود دارد.
معمولا پزشکان برای تشخیص لوردوز شدید و اندازه گیری انحنای ستون فقرات از اشعه ایکس (X-ray) استفاده می کنند. در مواردی که علت هایپرلوردوز بواسطه ناهنجاری در بافت نرم است، MRI یا سی تی اسکن تجویز خواهد شد.
علاوه بر این پزشک برای کسب اطلاعات بیشتر و رد سایر بیماری های احتمالی، ممکن است آزمایش خون و اسکن استخوان را توصیه کند.
درمان
درمان ناهنجاری هایپرلوردوزیس اغلب شامل تکنیک هایی برای کمک به جلوگیری از بدتر شدن انحنای کمر است. پزشک برای تسکین علائم درد، داروهای مسکن و ضد التهاب را تجویز خواهد کرد.
اگر چاقی علت بروز هایپرلودوزیس باشد، پزشک یک برنامه درمانی برای کاهش وزن ارائه خواهد داد. این برنامه شامل تمرینات فیزیوتراپی برای کشش و تقویت عضلات مرکزی بدن و در نتیجه بهبود شرایط آنهاست.
در برخی موارد نیز پزشک، استفاده از بریس پشتی هایپرلوردوز را توصیه خواهد کرد. استفاده از این بریس ها به تراز نگه داشتن ستون فقرات کمک می کند.
در برخی موارد بسته به علت بروز ناهنجاری، درمان طولانی مدت توصیه خواهد شد. درصورتیکه علل لوردوز شدید، ضعف یا عدم تعادل عضلانی باشد، پزشک بیمار را به متخصص کمر یا فیزیوتراپیست ارجاع خواهد داد.
برخی افراد برای اصلاح انحنا به جراحی نیاز دارند.
در ادامه مقاله حرکات اصلاحی هایپرلوردوزیس ارائه شده است.
حرکات اصلاحی هایپرلوردوزیس
یک مطالعه در سال 2018 به بررسی تأثیر برخی تمرینات و حرکات اصلاحی برای انحنای ستون فقرات (هایپرلوردوزیس)،تقویت قدرت عضلات پشت و رفع کمر درد مزمن پرداخت.
شرکت کنندگان این مطالعه با هدف تقویت عضلات پشت و افزایش انعطاف پذیری ستون فقرات، یک تمرین منظم 60 دقیقه ای شامل هشت تمرین تثبیت کننده کمر انجام دادند. آنها این تمرین را 3 روز در هفته و برای مدت 12 هفته انجام دادند.
پس از طی این مدت زمان افراد کاهش درد ناحیه کمر، افزایش قدرت و انعطاف پذیری عضلات کمر را گزارش دادند. با این حال، تغییر قابل توجهی در انحنای ستون فقرات مشاهده نشد.
این حرکات اصلاحی هایپرلوردوزیس برای تثبیت کمر عبارتند از:
همچنین بخوانید:
علل و درمان درد ناحیه کمر و گردن (کلیک)
درازنشست
- به پشت دراز بکشید و زانوهای خود را با زاویه 90 درجه خم کنید. پاها را صاف روی زمین قرار دهید.
- دستها را روی سینه ضربدری کنید و بالاتنهتان را بالا بیاورید تا به رانهایتان برسد.
- به طور پیوسته بالاتنه خود را به سمت زمین پایین بیاورید.
پل هیپ
- به پشت دراز کشیده و زانوهای خود را خم کنید، پاها و پاشنه های خود را با فاصله از باسن روز زمین قرار دهید. بازوها را در کنار خود قرار داده و دست ها را نزدیک باسن قرار دهید.
- باسن خود را منقبض کرده و از پاشنه پا فشار دهید تا باسن به سمت بالا بلند شود. سعی کنید یک خط مورب در بالای بدن خود، از شانه تا زانو ایجاد کنید.
- قبل از اینکه به آرامی به پایین برگردید، موقعیت را برای 1 تا 2 ثانیه حفظ کنید.
پیش از تمرین، حداقل 10 دقیقه برای گرم کردن و خنک کردن بدن ضروری است. برای اینکار می توانید از حرکات ساده مانند راه رفتن و کشش ملایم بدن خود را گرم کنید.
بالا بردن دست و پا در حالت چهارپا
- روی زمین زانو بزنید، به جلو خم شوید و کف دستان خود روی زمین قرار دهید.
- زانوها را در راستای باسن و دست ها را مستقیماً زیر شانه ها نگه دارید.
- بدون حرکت دادن ستون فقرات، به طور همزمان یک دست را بلند کرده و پای مخالف را طوری دراز کنید که در راستای ستون فقرات قرار گیرند.
- به موقعیت شروع بازگردید.
- این حرکت را در سمت دیگر تکرار کنید.
ورزش سوپرمن
- رو به پایین و صاف دراز بکشید. بازوهای خود را در مقابل خود دراز کنید.
- همزمان دست ها، پاها و سینه خود را از زمین بلند کنید.
- این حالت را به مدت 2 ثانیه در حین بازدم حفظ کنید.
- در حین دم به آرامی دست ها، پاها و سینه خود را به سمت زمین پایین بیاورید.
اسکات
- بایستید و پاها را به اندازه عرض شانه باز کنید.
- بازوهای خود را از جلو دراز کرده و دست ها را به هم قلاب کنید.
- در حالی که رو به جلو هستید، بدن خود را پایین بیاورید که انگار روی یک صندلی خیالی نشسته اید. پایین آوردن را تا حد امکان ادامه دهید تا ران های شما موازی با زمین شوند. زانوها و مچ پا را در یک راستا نگه دارید.
- پاشنه های خود را فشار دهید تا به حالت اولیه بازگردید.
پلانک پایین تنه یا معکوس
- بنشینید و پاهای خود را در جلوی خود قرار دهید و به عقب متمایل شوید. کمر شما باید نسبت به زمین زاویه 45 درجه داشته باشد.
- دست ها را طوری کنار پهلویتان قرار دهید که کف دست ها رو به پایین باشد. بازوهای شما باید در راستای شانه ها و کمی پشت باسن قرار گیرند.
- به سقف نگاه کنید و باسن خود را بالا بیاورید و وزن خود را روی دست ها و پاشنه های خود تحمل کنید. باسن خود را سفت کرده و بدن خود را صاف نگه دارید.
- قبل از اینکه بدن خود را پایین بیاورید، 10 تا 15 ثانیه در این وضعیت بمانید.
پلانک بالاتنه یا ساعد
- ساعد و زانوهای خود را به اندازه عرض شانه ها روی زمین قرار دهید. اطمینان حاصل کنید که آرنج ها و شانه ها در یک راستا قرار دارند و ساعدها را مستقیماً در جلو نگه دارید.
- هر دو زانو را از روی زمین بلند کنید. پاهای خود را به عقب فشار دهید تا بدنتان به طور کامل کشیده شود. به پایین نگاه کنید تا مطمئن شوید که گردن شما در یک راستا با بقیه ستون فقرات است.
- این وضعیت را نگه دارید، باسن خود را بالا نگه دارید و در عین حال قسمت مرکزی و باسن خود را سفت کنید.
تخته کناری
- به پهلوی راست دراز کشیده و پاها را کنار هم بگذارید. بازوی راست خود را از آرنج خم کنید تا ساعد در راستای شانه باشد.
- ماهیچه های اصلی خود را منقبض کرده و باسن خود را بالا بیاورید تا بدن شما از سر تا پا خط مستقیمی را تشکیل دهد.
- این وضعیت را تا جایی که ممکن است بدون افتادن باسن نگه دارید.
- در طرف مقابل تکرار کنید.
تماس با پزشک
اگر دچار لوردوز شدید هستید، در صورت تشدید درد در ناحیه کمر با پزشک مشورت کنید. از یک دفترچه یادداشت برای تاثیر فعالیت های روزانه و نظارت بر شدت درد خود استفاده کنیئ. هنگام مراجعه به پزشک آن را همراه داشته باشید. این امر به تشخیص مشکل کمک خواهد کرد.
علاوه بر این در صورت داشتن هرگونه علائم زیر به دنبال مشاوره پزشکی باشید:
- انحنای پایدار در قسمت پایین کمر، حتی در هنگام خم شدن به جلو
- گزگز یا بی حسی در پشت، بازوها یا پاها
- اسپاسم عضلانی
- مشکلات مثانه یا روده
خلاصه
هایپرلوردوزیس شامل انحنای شدید و درونی کمر است. فرد ممکن است از همان ابتدای تولد به آن مبتلا بوده و یا در بزرگسالی دچار این ناهنجاری گردد. علت به وجود آمدن هایپرلوردوزییس در بزرگسالی احتمالا به دلیل عوامل خاص در سبک زندگی فرد است.
حفظ وزن سالم و ورزش منظم وضعیت بدن و مشکلات کمردرد را بهبود می بخشد.
در صورتیکه ورزش علائم هیپرلوردوز را کاهش ندهد، بهتر است به دنبال مشاوره پزشکی باشید. پزشک با معاینه ستون فقرات و انجام آزمایش های لازم مساله راتشخیص و یک برنامه درمانی مناسب تجویز خواهد کرد.
جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.