تفسیر آزمایش لیپاز | زمان نیاز به انجام تست آمیلاز و لیپاز | علت بالا و پایین بودن لیپاز خون

با تفسیر نتایج آزمایش لیپاز و آمیلاز می توان مشکلات سلامتی موثر بر لوزالمعده را تشخیص داد؛ علت بالا و پایین بودن لیپاز خون را بخوانید.

در طول هضم، لوزالمعده (پانکراس) لیپاز تولید می کند. این آنزیم با کمک به روده ها باعث تجزیه چربی ها می شود. زمانیکه پانکراس دچار آسیب یا التهاب شود، تولید لیپاز افزایش می یابد.

بنابراین اگر پزشک به وجود بیماری پانکراتیت (التهاب پانکراس) مشکوک باشد، انجام آزمایش خون برای بررسی سطح لیپاز را در خواست می کند.

در واقع به وسیله آزمایش لیپاز (شناخته شده همچنین تحت عنوان آزمایش لیپاز سرم) می توان مشخص کرد که آیا سطح لیپاز بالا است یا خیر. سطوح بالای لیپاز در خون احتمالا نشانه ای از از مشکل در پانکراس یا بیماری دیگری است.

در برخی موارد پزشک برای کسب اطلاعات بیشتر برای تشخیص اختلال پانکراس، همزمان با آزمایش لیپاز سطح آنزیم دیگری به نام آمیلاز را نیز بررسی می کند.

در این مقاله آزمایش لیپاز، محدوده نرمال، روش ها و تفسیر نتایج آن بررسی می شوند. در انتها نیز به شرح علت بالا بودن لیپاز خون و نحوه درمان آن پرداخته می شود.

همچنین بخوانید:

همه چیز درباره التهاب (کلیک)

زمان نیاز به آزمایش لیپاز

در صورت وجود علائم نشان دهنده وجود اختلال در پانکراس، معمولا پزشک آزمایش لیپاز را درخواست می کند.

برخی از علائم وجود اختلال در پانکراس شامل موارد زیر هستند:

تب
کاهش وزن
مدفوع چرب
حالت تهوع با یا بدون استفراغ
کمر درد
نبض سریع
کاهش اشتها
درد شدید در قسمت فوقانی معده

همانطور که بالاتر گفته شد ممکن است پزشک در کنار آزمایش لیپاز، آزمایش آمیلاز را نیز درخواست کند. بوسیله نتایج حاصل از آمیلاز می توان مشخص نمود که آیا بیماری پانکراس وجود دارد یا خیر.

پس از تشخیص، همچنان آزمایش های لیپاز و آمیلاز برای نظارت بر درمان بیماری کاربرد دارند.

آمادگی برای آزمایش لیپاز

آزمایش لیپاز به حداقل آمادگی نیاز دارد. از توصیه ها و دستورالعمل های پزشکان و تکنسین ها پیروی کنید.

معمولا از فرد خواسته می شود تا حدود 8 تا 12 ساعت قبل از آزمایش خون، غذا نخورد.

در صورتی که دارو یا مکمل خاصی مصرف می کنید این مساله را با پزشک مطرح کنید زیرا برخی از مواد باعث ایجاد اختلال در نتایج آزمایش لیپاز می شوند. در برخی موارد نیز پزشک مصرف برخی داروها قبل از انجام آزمایش را ممنوع می کند.

روش انجام آزمایش لیپاز خون

آزمایش لیپاز مشابه دیگر آزمایش خون است. برای این آزمایش باید از فرد نمونه خون دریافت شود. برای اینکار تکنسین ابتدا نواری را دور بازوی فرد پیچیده تا خون درون رگ جمع شود. سپس با انتخاب یک ورید نمونه خون دریافت می شود.

سپس نمونه خون به آزمایشگاه فرستاده شده تا سطح لیپاز اندازه گیری و نتایج آن تفسیر شوند.

زمان دریافت نتیجه آزمایش وابسته به امکانات متفاوت است. پس از دریافت نتایج باید برای بررسی به پزشک مراجعه کرد.

همچنین بخوانید:

آزمایش خون سل (کلیک)

تفسیر نتایج آزمایش لیپاز خون

محدوده نرمال لیپاز برای نتایج به عوامل مختلف زیر بستگی دارد:

روش آزمایش
سن
جنسیت
سابقه سلامت

بسیار مهم است که نتایج آزمایش لیپاز برای تفسیر در اختیار پزشک قرار گیرند. یک نتیجه مشابه می تواند نشان دهنده وجود مشکل در یک فرد و عدم وجود مشکل در فرد دیگری باشد.

معمولا سطح لیپاز بر حسب واحد در لیتر (U/L) خون در آزمایش نمایش داده می شود. ممکن است محدوده های نرمال لیپاز بر اساس امکانات آزمایشگاهی متفاوت باشد.

در برخی از مراکز، محدوده لیپاز مرجع برای بزرگسالان زیر 60 سال 10-140 U/L است. برای بزرگسالان بالای 60 سال، محدوده طبیعی 24-151 U/L است.

سطح لیپاز بسیار بالا (حدود 3 تا 10 برابر مقدار مرجع) می تواند نشان دهنده پانکراتیت حاد باشد.

بر اساس اعلام انجمن شیمی بالینی آمریکا، حمله لوزالمعده باعث می شود که سطح لیپاز خون در عرض 3 تا 6 ساعت افزایش یابد. این افزایش می تواند تا 2 هفته به همین صورت باقی بماند.

بالا بودن لیپاز خون همچنین ممکن است نشانه ای از وجود مشکل در کلیه ها یا روده باشد.

علت بالا بودن لیپاز خون

علت های مختلفی برای بالا بودن لیپاز خون وجود دارد. برخی از این موارد عبارتند از:

بیماری زخم معده
بیماری کلیوی
پانکراتیت یا تورم پانکراس که ممکن است مزمن یا حاد باشد.
التهاب کیسه صفرا
انسداد مجرای پانکراس
سرطان پانکراس
بیماری سلیاک
التهاب غدد بزاقی
انسداد روده

برخی از داروها نیز در افزایش سطح لیپاز موثر هستند، مانند:

برخی از قرص های ضد بارداری
کدئین
داروهای ادرار آور تیازیدی
ایندومتاسین
داروهای کولینرژیک
مورفین

همچنین بخوانید:

داروهای ادرار آور (کلیک)

خطرات بالا یا پائین بودن لیپاز خون

بالا یا پایین بودن غیر طبیعی سطح لیپاز می تواند نشان دهنده شرایط و علائم مختلفی باشد.

سطوح بسیار پایین لیپاز می تواند بیان کننده آسیب دائمی به سلول های پانکراس تولید کننده لیپاز باشد. در این وضعیت ممکن است فرد دچار اختلالات طولانی مدت، مانند پانکراتیت مزمن یا فیبروز کیستیک شده باشد.

بالا بودن سطح لیپاز نیز ممکن است نشان دهنده شرایط زیر باشد:

سرطان لوزالمعده
پانکراتیت حاد
سنگ کیسه صفرا
کوله سیستیت یا التهاب ناگهانی کیسه صفرا
مشکل در روده، مانند انسداد
بیماری سلیاک
گاستروانتریت، که زمانی رخ می دهد که یک ویروس باعث التهاب معده شود
نارسایی کلیه
سیروز

همچنین بخوانید:

نارسایی حاد کلیه (کلیک)

روش های کاهش سطح لیپاز

با تشخیص علت بالا بودن سطح لیپاز و شروع درمان، سطح آن کاهش می یابد.

پانکراتیت حاد یکی از شایع ترین دلایل بالا بودن سطوح لیپاز خون است. در صورت تشخیص بیماری در مراحل اولیه، درمان ها به صورت زیر هستند:

عدم مصرف غذا برای یک دوره توصیه شده، سپس شروع یک رژیم غذایی ملایم
دریافت مایعات داخل وریدی
داروهایی برای کنترل درد

از طرفی باید هر گونه مشکل زمینه‌ ای ایجاد کننده پانکراتیت، مانند سنگ‌ های صفراوی یا افزایش سطح کلسیم را درمان کرد.

برخی از داروها در ایجاد پانکراتیت حاد نقش موثری دارند. در این حالت به پزشک مراجعه کرده تا دوز یا نوع دارو را تغییر دهد.

در برخی موارد با پیروی از یک رژیم غذایی سالم و اجتناب از مصرف زیاد الکل می توان به کاهش خطر ابتلا به پانکراتیت حاد کمک کرد.

مهم نیست که افزایش سطح لیپاز به دلیل پانکراتیت حاد است یا یک بیماری زمینه‌ ای دیگر، درمان باید باعث کاهش آن تا محدوده نرمال شود.

همچنین بخوانید:

اثرات مصرف الکل بر بدن (کلیک)

چشم انداز

آزمایش لیپاز خون غیر تهاجمی بوده و معمولا ببدون عوارض است.

تفسیر نتایج آزمایش لیپاز می تواند به پزشک کمک کند تا پانکراتیت حاد و سایر مشکلات سلامتی موثر بر پانکراس را تشخیص دهد.

تشخیص و درمان پانکراتیت حاد در مراحل اولیه مانع از شدید شدن این بیماری می شود.

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.