عوارض نگه داشتن ادرار

زیاد نگه داشتن ادرار و انجام مکرر آن باعث افزایش خطر عفونت و سایر عوارض می شود؛ خطرات نگه داشتن ادرار و میزان ظرفیت مثانه را بخوانید.

 

مثانه یک عضو توخالی شبیه گلابی و بخشی از سیستم ادراری است. مثانه باید تا زمانیکه فرد برای رفتن به دستشویی و تخلیه ادرار اقدام می کند، ادرار را در خود نگه دارد.

برخی مواقع و به دلایل مختلف مانند داشتن یک روز پرمشغله در محل کار از رفتن به دستشویی اجتناب کرده و در برابر میل به دفع ادرار مقاومت می کنیم.

ظرفیت یک مثانه بالغ سالم حدود 2 فنجان مایع (16 اونس) است. این میزان برای کودکان کمتر است.

مثانه ظرفیت کشش بیش از این را نیز داشته با این حال انجام مکرر آن باعث ایجاد خطراتی می شود. به همین دلیل توصیه می شود که از به تعویق انداختن منظم دفع ادرار  خودداری کنید.

نگه داشتن گاه به گاهی ادرار باعث ایجاد عوارض خاصی نمی شود. با این حال نگه داشتن زیاد و مکرر آن خطرناک است. زیرا در این صورت مشکلاتی برای سلامتی بدن ایجاد می شود.

در این مقاله به بیان عوارض احتمالی نگه داشتن ادرار برای مدت طولانی و به طور منظم پرداخته می شود.

 

همچنین بخوانید:

درمان مثانه بیش فعال (کلیک)

 

بررسی اجمالی

همانطور که بالاتر گفته شد نگه داشتن ادرار در برخی اوقات مساله خطرناکی نیست با این حال انجام مکرر آن منجر به بروز عوارض ناخواسته ای می شود.

مثانه پس از پر شدن حدود نیمی از آن، با ارسالی به مغز اطلاع می دهد که زمان ادرار کردن فرا رسیده است. در این وضعیت مغز علاوه بر ایجاد احساس میل به دستشویی به مثانه فرمان می دهد که اردار را نگه دارد.

در برخی مواقع مانند عدم دسترسی به دستشویی نیاز است که ادرار خود را نگه داشت. برخی افراد نیز این عمل را به عنوان تمرین برای بازآموزی مثانه خود انجام می دهند.

هیچ قانون و توصیه ای در خصوص نحوه و زمان ایمن نگه داشتن ادرار وجود ندارد. برخی افراد نسبت به دیگران استعداد بیشتری برای عوارض ناشی از نگه داشتن ادرار دارند.

 

عوارض جانبی زیاد نگه داشتن ادرار

در ادامه به برخی از عوارض نگه داشتن ادرار می پردازیم:

 

عفونت ادراری

برخی افراد به دلیل زیاد نگه داشتن ادرار دچار تکثیر باکتری و در نتیجه عفونت دستگاه ادراری (UTI) می شوند.

به دلیل افزایش خطر عفونت ادراری به ویژه برای افراد دارای سابقه UTI مکرر، توصیه می شود که از نگه داشتن ادرار خود برای مدت زیاد اجتناب کنند.

عدم نوشیدن کافی مایعات خطر ابتلا به عفونت ادراری را افزایش می دهد. زیرا در این حالت مثانه پر نشده و دستور تخلیه را صادر نمی کند. در نتیجه این امر نیز باکتری از طریق دستگاه ادراری تکثیر یافته و عفونت ایجاد می شود.

علائم UTI عبارتند از:

• ادرار با بوی بد یا قوی
• احساس سوزش در هنگام ادرار
• میل زیاد برای تخلیه مثانه
• ادرار کدر و بی رنگ
• ادرار خونی
• احساس درد در لگن یا پایین شکم
• دفع مکرر ادرار دارای رنگ تیره

همچنین بخوانید:

انواع عفونت های ادراری و علائم آن (کلیک)

 

درد

نگه داشتن زیاد و مکرر ادرار باعث ایجاد درد و ناراحتی در مثانه یا کلیه ها می شود. حتی زمانیکه فرد بالاخره پس از رسیدن به دستشویی اقدام به دفع ادرار می کند نیز ممکن است عوارضی ایجاد شود.

در برخی موارد حتی بعد از دفع ادرار ماهیچه تا حدی دارای انقباض بوده که همین مساله می تواند باعث ایجاد گرفتگی در لگن شود.

 

همچنین بخوانید:

درد کلیه چگونه است و کجا احساس می شود؟ (کلیک)

 

کشش مثانه

نگه داشتن زیاد ادرار برای طولانی مدت منجر به کشیدگی مثانه می شود. این وضعیت باعث انقباض مثانه و دشوار شدن دفع ادرار یا حتی غیر ممکن شدن آن خواهد شد.

در برخی موارد برای فرد دارای کشیدگی مثانه به تجهیزات اضافی مانند کاتتر برای دفع ادرار نیاز است.

 

سنگ کلیه

یکی دیگر از عوارض نگه داشتن ادرار، ایجاد سنگ کلیه در افراد دارای سابقه این بیماری یا افراد دارای محتوای بالای مواد معدنی است. اغلب در ادرار مواد معدنی مانند اسید اوریک و اگزالات کلسیم وجود دارد.

 

همچنین بخوانید:

روش های ساده برای پیشگیری از سنگ کلیه (کلیک)

 

آسیب به عضلات کف لگن

نگه داشتن مکرر ادرار باعث ایجاد آسیب در عضلات کف لگن می شود.

اسفنکتر مجرای ادرار از جمله این ماهیچه ها است. وظیفه بسته نگه داشتن مجرای ادرار برای جلوگیری از نشت ادرار به بیرون بر عهده این ماهیچه است. درصورتی که این ماهیچه آسیبی ببیند بی اختیاری ادرار ایجاد می شود.

انجام تمرینات کف لگن، مانند کگل، باعث تقویت این عضلات، ترمیم عضلات آسیب دیده  و یا جلوگیری از نشت ادرار می شود.

 

آیا ممکن است مثانه بترکد؟

به عقیده بسیاری از افراد نگه داشتن طولانی مدت ادرار می تواند منجر به ترکیدن مثانه شود.

اغلب پاره شدن مثانه به علت وجود یک علت زمینه ای مانند انسدادی که مانع تخلیه مثانه شده، رخ می دهد. البته در موارد بسیار کم ممکن است مثانه به صورت خود به خود پاره شود.

بیشتر موارد پارگی مثانه به دلیل ضربه یا وارد شدن چیزی درون آن اتفاق می افتد.

لازم به ذکر است که عدم درمان پارگی خود به خودی مثانه، عوارض شدیدی را در پی دارد.

 

ظرفیت مثانه چقدر است؟

انسان های مختلف ظرفیت مثانه متفاوتی دارند.

با این حال بر اساس شواهد، ظرفیت یک مثانه سالم تقریبا حدود 1.5 تا 2 فنجان است و می تواند 300-400 میلی لیتر ادرار را در طول روز در خود حفظ کند.

در طول شب مثانه قابلیت بیشتری برای حفظ ادرار داشته و می تواند تا حدود 4 فنجان یا 800 میلی لیتر را در خود نگه دارد.

از آنجایی که بدن کودکان در حال رشد است، آنها مثانه کوچکتری دارند. با استفاده از معادله زیر می توان میزان تقریبی ظرفیت مثانه خود را پیش بینی کرد: (سن + 2) ضربدر 30 میلی لیتر.

بر اساس این فرمول، ظرفیت مثانه یک کودک 10 ساله حدود 360 میلی لیتر است.

مثانه سالم قابلیت کش آمدن و نگه داشتن حجم بیشتری از ادرار را در خود نیز دارد. با این حال بهتر است در فواصل منظم اقدام به دفع ادرار کرد.

 

همچنین بخوانید:

علائم عفونت مثانه کدامند؟ (کلیک)

 

اثرات سایر شرایط

برخی از شرایط زمینه ای باعث نگه داشتن غیر ارادی ادرار می شوند. معمولا افراد متوجه این وضعیت نمی شوند با این حال این وضعیت باعث ایجاد عوارض مشابهی خواهد شد.

بزرگ شدن پروستات، ضعیف شدن عضلات مثانه یا آسیب عصبی در سیستم ادراری ممکن است باعث مسدود کردن جریان ادرار یا تمایل بدن برای حفظ آن شود.

برخی از افراد دارای اختلالات کلیوی نیز برای جلوگیری از عوارض احتمالی، از ادرار کردن اجتناب می کنند.

 

همچنین بخوانید:

غده پروستات چیست (کلیک)

 

نکاتی برای حفظ ادرار تا رسیدن به دستشویی

همانطور که گفته شد بهتر است بلافاصله پس از پر شدن مثانه برای تخلیه اقدام کرد. با این حال در برخی مواقع ممکن است به دلیل عدم دسترسی به دستشویی، نیاز داشته باشیم تا آن را نگه داریم.

نکات زیر برای کمک به حفظ ادرار موثر هستند:

• در حالت ایستاده پاها را روی هم قرار دهید: این کار با ایجاد فشار بر مجرای ادراری، به کنترل مثانه کمک می کند.
• برای رفتن منظم به دستشویی برنامه ریزی کنید: می توان هر 2 تا 3 ساعت یک بار برای رفتن به توالت برنامه ریزی کرد. چه مثانه پیام دفع ادرار را صادر کرده باید چه خیر به دستشویی رفته تا فشار روی مثانه کاهش یابد. این امر به جلوگیری از موارد اضطراری کمک می کند.
• ادرار کردن بلافاصله پس از بیدار شدن از خواب: برخی افراد به دلیل عجله داشتن بدون دفع ادرار از خانه خارج می شوند. با این حال شروع درست چرخه ادرار روزانه بسیار مهم است.
• منتظر ایجاد وضعیت اورژانسی نباشید: صرف نظر از پرمشغله بودن بلافاصله پس از احساس نیاز به دفع ادرار اقدام کنید.
• گاز و نفخ: تجمع گاز باعث افزایش فشار روی مثانه می شود.

 

همچنین بخوانید:

راه های کاهش نفخ شکم (کلیک)

 

آموزش بدن برای دفع کمتر ادرار

پزشکان برای افراد دارای تکرر ادرار و برای دفع کمتر ادرار، آموزش مجدد مثانه را توصیه می گیرند. در این وضعیت باید در برابر میل به ادرار کردن مقاومت کرد.

هدف این تمرین، افزایش میزان مایعی است که مثانه می تواند قبل از تحریک میل به ادرار کردن در خود نگه دارد. در صورتی که این تمرین با موفقیت انجام شود، فاصله بین رفتن به دستشویی افزایش می یابد.

پزشک برای این امر یک برنامه بازآموزی شخصی را ایجاد کرده و خود شخصا بر آن نظارت می کند.

نکات زیر باعث راحت تر شدن روند بازآموزی می شوند:

• گرم ماندن، زیرا سرما باعث تحریک میل به ادرار کردن می شود.
• گوش دادن به موسیقی یا تماشای تلویزیون برای پرت کردن حواس
• درگیر کردن مغز با یک بازی، پازل یا مشکل
• خواندن یک کتاب، مقاله و روزنامه
• نشستن یا قدم زدن، هر کدام که باعث کاهش میل دفع ادرار شوند.
• برقراری تماس تلفنی یا نوشتن ایمیل

در واقع هدف باید پرت کردن حواس و درگیر کردن مغز برای دور شدن از میل به ادرار شود.

 

همچنین بخوانید:

تکرر ادرار در بارداری (کلیک)

 

جمع بندی

نگه داشتن گاه به گاه ادرار احتمالا عوارضی ندارد. با این حال، زیاد نگه داشتن ادرار و انجام منظم این کار باعث ایجاد خطر عفونت یا سایر عوارض می شود.

در صورتی که احساس می کنید بیش از حد زیاد یا کم ادرار می کنید به پزشک مراجعه نمایید.

 

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.