خواص فولات برای بدن
فولات یا ویتامین B9 خواص سلامتی زیادی برای بدن دارد، فواید مصرف – علائم کمبود – عوارض بالا بودن آن و غذاهای سرشار از فولات را بخوانید.
فولات (Folate) فرم طبیعی ویتامین B9 است. ویتامین B9 یک ماده مغذی برای تولید گلبول های سفید و قرمز خون، تولید DNA و RNA و تبدیل کربوهیدرات ها به انرژی است.
افراد فولات را از طریق غذاها دریافت می کنند. برخی غذاهای سرشار از فولات شامل میوه ها، سبزیجات، حبوبات و تخم مرغ است. علاوه بر این بسیاری از غذاها نیز با اسید فولیک که شکل مصنوعی و سنتتیک فولات است غنی شده اند.
بواسطه خواص و تاثیرات این ویتامین برای بدن، وجود مقادیر کافی آ« بویژه در دوره های رشد شریع همانند بارداری، نوزادی و نوجوانی اهمیت فراوانی دارد.
کمبود فولات در بدن با برخی علائم مانند خستگی، ضعف عضلانی و سوزن سوزن شدن بدن همراه است. از آن طرف یکی از عوارض اصلی بالا بودن فولات عدم نشان دادن کمبود ویتامین B12 بدن افراد است.
در ادامه، این مقاله به بررسی خواص فولات برای بدن، علائم کمبود مصرف آن و عوارض بالا بودن آن در بدن و همچنین غذاهای سرشار از فولات پرداخته است.
همچنین بخوانید:
فولیک اسید چیست : زمان مصرف و عوارض (کلیک)
خواص فولات برای بدن
همانگونه که عنوان شد فولات فرم طبیعی ویتامین B9 است. فولات خواص سلامتی زیادی داشته و برای بسیاری از عملکردهای بدن ضروری است.
برخی خواص سلامتی فولات برای بدن عبارتند از:
کاهش خطر ابتلا به نقص لوله عصبی
مقادیر کافی اسید فولیک (فرم سنتتیک ویتامین B9) در دوران بارداری برای جلوگیری از نقص لوله عصبی ضروری است.
نقص لوله عصبی زمانی است که لوله عصبی که مغز اولیه و نخاع را تشکیل می دهد، به درستی بسته نمی شود. این مساله در اوایل دوران بارداری رخ داده و منجر به مشکلاتی همچون اسپینا بیفیدا (مهره شکاف) یا آنسفالی خواهد شد.
کاهش خطر زوال شناختی
بر اساس اعلام مؤسسه ملی بهداشت (NIH)، مکمل های اسید فولیک سبب کاهش سطوح اسید آمینه هموسیستئین می شود.
یکی از عوارض مقادیر بالای هموسیستئین افزایش خطر ابتلا به زوال عقل است.
مطالعات نشان می دهد که مصرف مکمل اسید فولیک خطر ابتلا به زوال عقل را کاهش خواهد داد. در نتیجه این مکمل برای افراد بویژه در سنین بالاتر که در معرض خطر زوال شناختی هستند، بسیار مفید است.
بر اساس شواهد، مصرف ویتامین B9 برای حفظ حافظه و عملکرد اجرایی در گروههای در معرض خطر سودمند است.
خطر کمتر سکته مغزی
سطوح بالای این اسید آمینه علاوه بر افزایش خطر زوال عقل، با خطر بیشتر بیماری های قلبی عروقی و سکته مرتبط است.
در حالی که مطالعات ثابت نکرده اند که اسید فولیک خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی را کاهش می دهد، بسیاری از آنها دریافته اند که مصرف بیشتر با کاهش خطر سکته مغزی همراه است.
پیشگیری از سرطان
یکی از خواص فولات برای بدن، اثربخشی آن در پیشگیری از برخی سرطان هاست.
تحقیقات در مورد ارتباط فولات و سرطان نتایج متفاوتی به دنبال داشته است.
برای نمونه یک مطالعه در سال 2017 نشان داد که فولات سبب محافظت در برابر سرطان می شود. سطوح پایین فولات با افزایش خطر ابتلا به برخی سرطان ها همچون سرطان ریه، سینه، دهانه رحم و معده مرتبط است.
با این حال، مطالعات دیگر ارتباطی بین این ویتامین و سرطان پیدا نکرده اند.
علائم کمبود فولات
کمبود فولات می تواند طیف وسیعی از علائم را ایجاد کند. برخی علائم کمبود فولات در بدن عبارتند از:
- خستگی
- ضعف عضلانی
- زخم در دهان
- زبان قرمز و دردناک
- خواب رفتگی یا حس سوزن سوزن شدن
- مشکلات بینایی
- مشکلات قضاوت، حافظه و درک
- افسردگی و سردرگمی
شایان ذکر است که کمبود ناشی از فولات عموما در کنار سایر کمبودهای تغذیه ای همچون فقر آهن یا ویتامین B12 رخ می دهد، در نتیجه ممکن است فرد علائم دیگری نیز داشته باشد.
همچنین بخوانید:
برنامه غذایی برای کمبود آهن (کلیک)
بسیاری از افراد در سراسر دنیا مقادیر کافی فولات را دریافت نمی کنند. کمبود فولات در بین زنان شایع تر از مردان است. علاوه بر این برخی افراد در معرض خطر بیشتری برای کمبود فولات قرار دارند.
برخی گروه های پر خطر برای کمبود فولات و بروز علائم ناشی از آن عبارتند از:
- اختلال مصرف الکل
- اختلالات اشتها
- مشکلاتی که در جذب مواد مغذی اختلال ایجاد می کنند، مانند بیماری التهابی روده یا بیماری سلیاک
- جهش در ژن MTHFR که تبدیل فولات به شکل فعال آن را مختل کرده و بدن قادر به استفاده از آن نیست.
همچنین بخوانید:
مصرف توصیه شده فولات
مقدار توصیه شده روزانه (RDA) فولات بسته به سن متفاوت است.
در زیر مقدار مصرف روزانه توصیه شده فولات بر حسب سن بیان شده است:
- 0-6 ماهگی: 65 میکروگرم
- 7 تا 12 ماهگی: 80 میکروگرم
- 1 تا 3 سال: 150 میکروگرم
- 4 تا 8 سال: 200 میکروگرم
- 9 تا 13 سال: 300 میکروگرم
- 14 سال و بالاتر: 400 میکروگرم
- در دوران بارداری: 600 میکروگرم
- در دوران شیردهی: 500 میکروگرم
غذاهای سرشار از فولات
فولات یا ویتامین B9 به طور طبیعی در انواع غذاها وجود دارد. علاوه براین، برخی تولید کنندگان غذاها را با فرم مصنوعی فولات یعنی اسید فولیک غنی می کنند.
شایان ذکر است که بسته به غذاهای مصرفی سرشار از فولات، توانایی بدن برای جذب آن متفاوت و اندازه گیری آن دشوار است. علاوه بر این فولات فرم های مختلفی داشته که برخی انواع طی فرایند پخت یا فرآوری تجزیه می شوند.
برخی غذاهای سرشار از فولات عبارتند از:
- جگر گاو
- سبزیجات، به ویژه کلم بروکسل، سبزی های برگ دار تیره و مارچوبه
- میوه ها و آب میوه ها، به خصوص پرتقال و آب پرتقال
- لوبیا، نخود و مغزها، مانند لوبیا چشم بلبلی، نخود سیاه و بادام زمینی
برخی غذاهای غنی شده با اسید فولیک عبارتند از:
- غلات غنی شده
- آرد نان غنی شده، ماکارونی، برنج و آرد ذرت
- آرد ذرت غنی شده که برای تهیه تورتیلا و تامال استفاده می شود
برای بهره بردن از خواص فولات برای بدن خود حتما این خوراکی ها را در رژیم غذایی خود مصرف کنید.
همچنین بخوانید:
عوارض مصرف بیش از حد اسید فولیک (کلیک)
فرق فولات و اسید فولیک
فولات نوعی ویتامین B9 است که به طور طبیعی در غذاهای مختلف وجود داشته و خواص سلامتی به بدن ارائه می دهد. فولات به بدن کمک می کند تا بدن گلبول های قرمز خون سالم تولید کند.
اسید فولیک نیز نوعی ویتامین B9 است، اما به طور طبیعی در غذا وجود ندارد. شرکت ها، اسید فولیک را به غذاها می افزایند تا آنها را مغذی تر کنند.
هر دو نوع فولات و اسید فولیک از نظر تغذیه ای ارزشمند بوده و اکثر افراد در جذب هر یک از آنها مشکلی ندارند.
علت اینکه کمپانی ها از فرم اسید فولیک استفاده می کنند این است که این فرم برخلاف فولات، زمانی که در معرض گرما و نور قرار میگیرند، پایدار می مانند. این خاصیت باعث می شود که اسید فولیک برای افزودن به غذاهایی که مردم طبخ می کنند، مانند نان، ایده آل باشد.
بر اساس گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC)، اسید فولیک تنها شکل ویتامین B9 است که خطر نقص لوله عصبی در جنین را کاهش می دهد.
به همین دلیل، افرادی که باردار هستند یا قصد باردار شدن دارند لازم است تا روزانه 400 میکروگرم اسید فولیک مصرف کنند.
اسید فولیک و ژن MTHFR
بدن برای بهره براداری از خواص و استفاده کامل از اسید فولیک و فولات باید آن را به شکل متیل فولات تبدیل کند.
برخی افراد دارای پلی مورفیسم در ژن MTHFR هستند. این بدان معناست که این ژن حاوی جهشی است که میزان موثر تبدیل اسید فولیک یا فولات را به شکل فعال آن یعنی متیل فولات کاهش می دهد.
علیرغم کاهش توانایی تبدیل اسید فولیک و فولات به شکل فعال آنها، افراد مبتلا به این پلی مورفیسم ها همچنان می توانند هر یک از مواد مغذی را با خیال راحت مصرف کنند.
افرادی که باردار که دارای پلی مورفیسم ژن MTHFR هستند، همچنان باید مقدار توصیه شده اسید فولیک را از منابع معتبر مصرف کنند.
برخی افراد با این تفاوت ژنتیکی مصرف مکملهای حاوی متیل فولات را مفید می دانند. در این شرایط بدن مجبور به تبدیل آن نیست. با این حال، مطالعات در مورد اینکه چقدر این کار موثر است بی نتیجه بوده است.
عوارض بالا بودن فولات
درست است که مصرف فولات در مقادیر متوسط ایمن و بی خطر بوده و با خواص سلامتی برای بدن همراه است. با این وجود مصرف بیش از حد و بالا بودن فولات در بدن با برخی عوارض و خطرات سلامتی همراه است.
برخی عوارض مرتبط با بالا بودن فولات عبارتند از:
- پوشاندن کمبود ویتامین B12: افراد مبتلا به کمبود ویتامین B12 دچار کم خونی مگالوبلاستیک می شوند که در صورت عدم درمان باعث آسیب عصبی خواهد شد. از آنجایی که فولات می تواند به درمان برخی از علائم کم خونی ( و البته نه به آسیب عصبی) کمک کند، در نتیجه تا زمانی که عوارض ناشی از کمبود ویتامین B12 جبران ناپذیر و خطرناک شود، سبب پنهان کردن علائم ناشی از کمبود این ویتامین خواهد شد.
- ضایعات پارانئوپلاستیک: این ضایعات از سلولهای تغییر یافته تشکیل شدهاند که احتمال سرطانی شدن آنها بیشتر از سلولهای معمولی است. مصرف زیاد اسید فولیک با پیشرفت سریع تر این سلول ها همراه بوده . ممکن است خطر ابتلا به برخی سرطان ها مانند سرطان کولورکتال را افزایش دهد.
- اسید متابولیزه نشده: اگر میزان اسید فولیک بیش از آن چیزی باشد که بدن قادر به متابولیسم و تبدیل آن است، این امر بر سیستم ایمنی بدن تأثیر خواهد داشت. به عقیده برخی دانشمندان بین اسید فولیک متابولیزه نشده و اختلال شناختی در افراد مسن ارتباط وجود دارد. با این حال، تحقیقات زیادی در این مورد وجود ندارد، بنابراین خطر ناشناخته است.
- تداخل دارویی: مکمل های فولات ممکن است با داروهای مختلف از جمله داروهای صرع، متوترکسات و سولفاسالازین تداخل بدی داشته باشند.
مهم است که پیش از مصرف هر مکمل غذایی با یک پزشک مشورت کرده تا مطمئن شوید که آیا این مکمل بی خطر است و هیچ کمبود یا شرایط دیگری وجود ندارد که باید برطرف گردد.
همچنین بخوانید:
عوارض مصرف بیش از حد اسید فولیک (کلیک)
خلاصه
فولات فرم طبیعی ویتامین B9 است که از طریق غذا فراهم شده و خواص سلامتی بسیاری برای بدن دارد.
بخی غذاهی سرشار از فولات شامل سبزیجات با برگ های تیره، جگر گاو و پرتقال هستند. افراد همچنین می توانند شکل دیگری از B9، اسید فولیک را از غذاهای غنی شده دریافت کنند. برخی از نمونه های رایج عبارتند از غلات، نان و پاستا.
اکثر افراد منبع معتبر فولات کافی را از یک رژیم غذایی متعادل دریافت می کنند، اما دیگران ممکن است برای دریافت مقدار کافی فولات نیاز داشته باشند. کمبود فولات می تواند سبب ایجاد برخی علائم مانند خستگی، زخم های دهان و بدخلقی شود. این بیماری در زنان و کسانی که شرایطی دارند که بر جذب فولات تأثیر می گذارد، شایع تر است.
اگر کسی نگران است که ممکن است کمبود تغذیه ای داشته باشد یا در تلاش برای باردار شدن است، باید با پزشک صحبت کند.
جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.