خواص خار مریم برای بدن : فواید - عوارض - ویتامین ها و موارد مصرف گیاه خارمریم

خار مریم بواسطه ترکیبات موثره سیلیمارین موجود در خود خواص سلامتی بسیار برای بدن دارد، فواید – موارد مصرف و عوارض آن را بخوانید.

خار مریم (Milk thistle) با نام علمی Silybum marianum که بعضا با نام خار مقدس ( Mary thistle / Holy thistle) نیز معروف است، گیاهی گلدار متعلق به خانواده گل مروارید (daisy) می باشد.

این گیاه در کشورهای مدیترانه ای رشد می کند. خار مریم بواسطه ترکیبات موجود در خود بویژه سیلیمارین، خواص سلامتی بسیاری برای بدن دارد. بطوری که بسیاری از افراد از آن جهت تهیه داروهای طبیعی بهره می برند.

برخی خواص سلامتی خار مریم برای بدن، اثربخشی آن در درمان مشکلات کبدی، کاهش کلسترون خون و مدیریت دیابت نوع 2 است.

موارد مصرف خار مریم متنوع بوده و به عنوان چای و دم نوش، مکمل گیاهی و گاهی اوقات در فرمولاسیون کرم های پوستی استفاده می شود.

این مقاله به بررسی ترکیبات موجود در خار مریم، خواص و فواید سلامت آن پرداخته، موارد مصرف و عوارض آن را توضیح می دهد.

همچنین بخوانید:

داروهای گیاهی برای درمان هپاتیت سی (کلیک)

ترکیبات خار مریم

ترکیب موثره اصلی خار مریم سیلیمارین است. سیلیمارین شامل مجموعه ای از فلاونوئیدهای موجود در عصاره این گیاه است.

اصطلاحی که برای ترکیبات گیاهی فلاونوئیدها استفاده می شود، ویتامین P است که برخلاف نام آن ویتامین نیست. شاید به همین دلیل است که برخی به سیلیمارین یا ترکیبات فلاونوئیدی خار مریم، ویتامین های خار مریم اطلاق می کنند.

سیلیمارین یا مجموع ترکیبات فلاونوئیدی موجود در گیاه خار مریم حاوی برخی ترکیبات شیمیایی است که خواص سلامتی برای بدن دارند. برخی از آنها عبارتند از:

سیلیبین (silybin)
ایزو سیلیبین (isosilybin)
سیلی کریستین (silychristin)
ایزوسیلی کریستین (isosilychristin)
سیلیدیانین (silydianin)
تاکسی فولین (taxifolin)

تمامی ترکیبات ذکر شده فوق در خار مریم، خواص سلامتی منحصر به فردی برای بدن دارند. اما عمده ی تحقیقات پیرامون دو ماده سیلیمارین و سیلیبین بوده که از اهمیت بیشتری برخودارند.

سیلیبین یک ترکیب آنتی اکسیدانی قوی است که باعث ترمیم ساختار کلی کبد می شود. همچنین با اثرات آنتی اکسیدانی موجب جلوگیری از نفوذ چربی و تقویت عملکرد متبولیک کبد می شود. این ماده با محافظت از سلول های طبیعی کبد و تقویت اثر سم زدایی از آسیب به سلول های کبد جلوگیری می کند.

خواص گیاه خار مریم برای بدن

خار مریم بواسطه ترکیبات خود خواص سلامتی بسیار برای بدن دارد.

بسیاری از افراد معمولا از خار مریم بعنوان یک مکمل گیاهی درمانی برای مشکلات کبدی همچون کبد چرب استفاده می کنند.

اکثر افراد ادعا می کنند که این گیاه در درمان موارد زیر نتایج اثربخشی ارائه می دهد:

سیروز کبدی
هپاتیت
زردی
اختلالات کیسه صفرا

همچنین بخوانید:

رژیم غذایی برای سیروز کبدی (کلیک)

علاوه بر خواص درمانی خار مریم برای مشکلات کبدی بدن، این داروی گیاهی برای محافظت از سلامت قلب، کاهش سطح کلسترول و مدیریت دیابت نوع 2 نیز موثر است.

حمایت از سلامت کبد

سیلیمارین ماده فعال موجود در خار مریم است که سبب کاهش تولید رادیکال های آزاد شده و درنتیجه به عنوان یک آنتی اکسیدان عمل می کند. بر این اساس دانشمندان گمان می کنند سلیمارین توانایی ایجاد اثر سم زدایی داشته و برای رفع مشکلات کبد مفید است.

در سال 2016 مطالعه ای پیرامون این گیاه شگفت انگیر انجام شد که نشان داد مصرف خار مریم آسیب های کبدی ناشی از رژیم غذایی را در موش ها بهبود می بخشد. البته پزشکان به شواهد و تحقیقات بیشتری نیاز دارند تا به طور قطعی ثابت کنند که آیا خار مریم به همان اندازه برای کبد انسان هم مفید است یا خیر!

با این حال، محققان منابع معتبری را برای این مسئله ارائه داده و از نظر تئوریک گیاه خار مریم دارای خواص و مزایای سلامت برای سلامت کبد، این عضو مهم در بدن است.

البته تا زمانیکه دانشمندان مطالعات بیشتری انجام نداده و خواص دارویی آن را برای درمان مشکلات اثبات نشود، نمی توان آن را به عنوان یک گزینه درمانی اولیه برای مشکلات کبدی توصیه کرد. اما در صورت تائید پزشک معالح، می توانید آن را به عنوان یک درمان مکمل استفاده کنید.

همچنین بخوانید:

هفت روش برای افزایش سلامت کبد (کلیک)

حمایت از سلامت استخوان ها

از دیگر خواص خار مریم برای بدن، اثربخشی آن برای حمایت از سلامت استخوان ها است.

بر اساس نتایج یک مطالعه حیوانی در سال 2013، خار مریم به جلوگیری از تحلیل استخوان کمک می کند. به منظور تائید اثربخشی خار مریم در حفظ سلامت استخوان در انسان ها به مطالعات بیشتری نیاز است.

حمایت از سیستم ایمنی

یکی از خواص خار مریم تقویت پاسخ ایمنی بدن است. این گیاه با عفونت های بدن مبارزه کرده و همچنین التهاب مزمن ایجاد شده توسط سیستم ایمنی را کاهش می دهد.

چندین مطالعه پیرامون این مسئله انجام شد و همگی نشان دادند که خار مریم دارای اثرات تعدیل کننده ایمنی است. پژوهشگران دریافتند سیلیمارین موجود در این گیاه سیستم ایمنی را تحریک می کند. همچنین سیستم ایمنی بیش فعال را سرکوب کرده و التهاب مزمن درگیر در بیماری هایی چون آسم و رینیت آلرژیک را کاهش می دهد.

مطالعه ای در سال 2016 روی یک مدل حیوانی نشان داد که عصاره خار مریم عملکرد سیستم ایمنی را بهبود می بخشد. همچنین یک تحقیق قدیمی نشان داد که عصاره خار مریم تأثیر مثبتی بر پاسخ ایمنی انسان دارد.

مطالعات بیشتر با نمونه های انسانی به دانشمندان اجازه خواهد داد که با اطمینان بگویند، خار مریم از سیستم ایمنی بدن انسان حمایت می کند.

همچنین بخوانید:

غذاهایی که سیستم ایمنی شما را تقویت می کنند (کلیک)

بهبود علائم آسم آلرژیک

آسم یک نوع بیماری التهابی مزمن است که در آن سیستم ایمنی به محرک های محیطی بیش از حد واکنش نشان می دهد. این امر منجر به التهاب مجرای تنفسی می شود.

مطالعه ای در سال 2012 نشان داد که سیلیمارین به محافظت در برابر التهاب مجاری هوایی موش های مبتلا به آسم آلرژیک کمک می‌کند. به دلیل اینکه ماده فعال موجود در خار مریم (سیلیمارین) سبب کاهش التهاب می شود.

نتایج تحقیق دیگری در سال 2020 نشان داد که سیلیمارین بواسطه تنظیم پاسخ های ایمنی در کنترل علائم آسم موثر است.

در این مورد هم جامعه پزشکی به تحقیقات بیشتری نیاز دارد تا پی به این مسئله برد که ” آیا سیلیمارین برای علائم آسم در انسان مفید است یا خیر! “

همچنین بخوانید:

همه چیز درباره آسم(کلیک)

ارتقاء سلامت پوست

از دیگر خواص خار مریم برای بدن حفظ سلامت پوست و درمان مشکلات پوستی است.

یک مطالعه حیوانی بر روی موش ها در سال 2015 نشان داد استفاده از این گیاه روی پوست موش ها با کاهش التهابات پوستی همراه است.

پژوهشگران همچنین در مطالعه دیگری پی به اثرات آنتی اکسیدانی و ضد پیری خار مریم برده و متوجه خواص قابل توجه آن روی سلول های پوست انسان در محیط آزمایشگاهی شدند.

نتایج مطالعه آزمایشگاهی در سال 2019 نشان داد که ترکیبات گیاه خار مریم می تواند در برابر اثرات مضر نور خورشید و تسریع روند پیری پوست هم محافظت کند.

کاهش روند گسترش سرطان

گیاه خار مریم از گسترش انواع خاص سرطان نیز جلوگیری می کند.

بر اساس اعلام مؤسسه ملی بهداشت آمریکا (NIH)، برخی مطالعات آزمایشگاهی کوچک اثربخشی خار مریم را در کاهش رشد سلول های سرطانی و تومورها و همچنین افزایش اثر شیمی درمانی نشان داده اند.

طبق یافته های دانشمندان خواص خار مریم در جلوگیری از گسترش سرطان های زیر نشان داده شده است:

علاوه براین مطالعات کوچک دیگری نشان داده‌اند که خار مریم در کاهش عوارض جانبی درمان های سرطان از جمله پرتو درمانی، جراحی و شیمی درمانی موثر می باشد.

سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) تاثیر گیاه خار مریم در درمان سرطان را به طور قطعی تایید نکرده است. به دلیل اینکه اثبات قطعیت این مسئله نیاز به انجام تحقیقات بیشتری دارد.

آیا گیاه خار مریم باعث سرطان سینه می شود؟

بر مبنای نتایج مطالعات آزمایشگاهی، ترکیب سیلیبینین موجود در خار مریم به پیشگیری از سرطان سینه کمک می کند. به طوریکه محققان اظهار می کنند که مصرف آن در کند نمودن رشد سلول های سرطانی موثر است.

مطالعه ی کوچکی روی 101 فرد مبتلا به سرطان سینه نشان داد که استفاده از عصاره خار مریم روی پوست می تواند از آسیب های پوستی در طول پرتو درمانی محافظت کند.

عصاره های موجود در خار مریم مانند استروژن عمل می کنند. از این رو احتمالاً برای افراد مبتلا به سرطان پستان حساس به هورمون خطرناک است.

در این زمینه تحقیقات بیشتری باید انجام گیرد تا هرگونه خواص و عوارض بالقوه خار مریم برای افراد مبتلا به سرطان سینه آشکار گردد.

همچنین بخوانید:

سرطان سینه در مردان و زنان : شباهت و تفاوت (کلیک)

کاهش مقاومت به انسولین

به صورت کلی و بر مبنای بسیاری از مطالعات، گیاه خار مریم در مدیریت دیابت نقش دارد. اما دانشمندان باید تحقیقات بیشتری را برای تأثیر قطعی این گیاه در کاهش مقاومت به انسولین انجام دهند.

نتایج یک مطالعه حیوانی بر روی موش ها در سال 2016 نشان داد که عصاره خار مریم در کاهش مقاومت به انسولین که مشکلی در افراد مبتلا به دیابت نوع دو است، موثر است.

نتایج یک بررسی دیگر در سال 2020 پیرامون خواص خار مریم برای بدن نشان داد که ترکیب سیلیمارین “ماده ای امیدوارکننده” برای درمان مقاومت به انسولین،به ویژه در افراد مبتلا به چاقی و دیابت نوع 2 می باشد.

همچنین بخوانید:

غذاهای مضر برای دیابت (کلیک)

کاهش کلسترول

وجود کلسترول بالا در بدن افراد، یک عامل خطر جدی برای مشکلات قلبی و احتمال سکته مغزی است. چندین مطالعه نشان داده اند که خار مریم خواص قابل توجهی در کاهش کلسترول خون دارد.

از دیگر خواص خار مریم تاثیر چشمگیر آن بر سطح کلسترول خون بوده است. هرچند که مطالعات باید پیرامون این مسئله انجام گیرد تا تاثیر قطعی آن ثابت شود.

یک بررسی در سال 2006 انجام شد که طبق آن مشخص گردید گیاه خار مریم در پایین نگه داشتن سطح کلسترول نقش دارد. به طوریکه افراد مبتلا به دیابت پس از مصرف این گیاه سطح کلسترول کمتری داشتند.

مطالعه‌ دیگری در سال 2016، محققان به یک دسته موش های تحت آزمایش، رژیم غذایی پرکلسترول دادند. آنها به دسته دیگر از موش ها سیلیبین (ترکیب فعال در خار مریم) با دوزهای 300 و 600 میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن دادند. نتایج نشان داد که این موش ها سطح کلسترول و تری گلیسیرید خون پایین تری داشتند.

کاهش وزن

علاوه بر موارد ذکر شده پیرامون خواص خار مریم برای بدن، اثربخشی آن در کاهش وزن نیز مشاهد شده است.

نتایج مطالعات حیوانی اولیه ای در سال 2016 نشان داد سیلیمارین باعث کاهش وزن موش هایی می شود که دانشمندان در رژیم غذایی آنها از خار مریم استفاده کرده بودند.

بنابراین خار مریم برای کسانی که به دنبال کاهش وزن هستند نیز مفید است. لازم به ذکر است که تایید این موضوع نیز نیازمند تحقیقات بیشتری از جانب محققان است.

بهبود ادراک و حواس

یک تحقیق در سال 2015 بر روی کرم ها نشان داد که خار مریم قادر به افزایش مقاومت در برابر استرس اکسیداتیو است. استرس اکسیداتیو از اصلی ترین دلایل بیماری آلزایمر و فراموشی است.

به این ترتیب انتظار می رود گیاه خار مریم به بهبود تمرکز حواس و درمان بیماری های دژنراتیو که بر ذهن تأثیر می گذارد کمک کند. محققان باید مطالعات بیشتری روی انسان انجام دهند تا اثرات خار مریم بر تمرکز حواس را تایید کنند.

خواص خار مریم و قاصدک

گل قاصدک (Dandelion) با نام علمی Taraxacum officinale همانند خار مریم از اثرات آنتی اکسیدانی برخوردار است. بنابراین مصرف هر دو این موارد در کنار هم مزایایی خواهند داشت.

برخی خواص سلامتی ناشی از مصرف خار مریم و قاصدک در کنار هم عبارتند از:

ارائه خواص ضد ویروسی، ضد قارچی و ضد باکتریایی
محافظت از کبد، سیستم ایمنی و کلیه ها
کاهش خطر ابتلا به دیابت، آرتریت و چاقی

با توجه به تشابه خواص خار مریم و قاصدک برای سلامت بدن، تولید کنندگان مکمل آنها را با یکدیگر بکار می برند.

تحقیقی کوچک در سال 2017 بر روی موش ها نشان داد که این مکمل ها در کنار هم در برابر آسیب کلیوی ناشی از تتراکلرید کربن (یک ماده شیمیایی رایج که مردم در تجهیزات خشک‌شویی استفاده می‌کنند) محافظت می کنند.

همچنین طی مطالعه ی کوچک دیگری در سال 2015 که در آن موش ها رژیم غذایی پرچرب داشتند، نشان داده شد که ترکیب خار مریم و قاصدک باعث بهبود تحمل گلوکز و حساسیت به انسولین می‌شود.

البته ناگفته نماند که این مطالعات بسیار کوچک بوده و مشخص نیست که آیا یافته های آنها در مورد انسان نیز صدق می‌کند یا خیر!

ایمنی مصرف و عوارض جانبی خار مریم

طبق یافته های تحقیقاتی، عوارض جانبی مکمل های گیاه خار مریم بسیار کم است.

عوارض جانبی خار مریم در موارد نادر عبارتند از:

سوزش سردل
ناراحتی معده
حالت تهوع
اثر ملین
واکنش آلرژیک خفیف در دوزهای بالا

اطلاعاتی پیرامون تداخلات دارویی گیاه خار مریم با سایر داروها همچون داروهای ضد سرطان و پرتو درمانی در دسترس نیست. بنابراین بهتر است همیشه قبل از شروع مصرف هر مکمل یا دارویی جدید با پزشک خود صحبت کنید.

تداخلات و خطرات احتمالی خار مریم

بصورت کلی گیاه خار مریم یک مکمل است. از این رو توسط سازمان غذا و دارو بررسی و تائید نمی شود. بنابراین احتمال دارد مقدار مواد فعال درج شده روی برچسب مکمل ها لزوماً با مقدار واقعی موجود در هر دوز مطابقت نداشته باشد. به همین جهت باید نهایت دقت را داشته و خرید محصولات خار مریم را از برندهای معتبر انجام دهید.

همانند تمام داروهای طبیعی، لازم است تا پیش از مصرف این فرآورده با پزشک مشورت کرده و راهنمایی های لازم را بگیرید.

گیاه خار مریم می تواند با برخی داروها و درمان های پزشکی همچون داروهای ضد سرطان و پرتو درمانی تداخل داشته باشد.

علاوه بر این ممکن است اثراتی مشابه استروژن در بدن ایجاد کند. این مساله برای افرادی که در حال حاضر با بیماری های خاصی همچون انواع سرطان ها یا بیماری های کبدی درگیر هستند، نگران کننده است.

همانگونه که عنوان شد، عوارض خار مریم بسیار اندکاست. اما به هر صورت بهتر است قبل از مصرف آن بررسی های لازم را انجام دهید.

موارد مصرف خار مریم

عصاره خار مریم بواسطه ترکیبات موثر خود، موارد مصرف متعددی داشته و به صورت مکمل در دوز های مختلفی یافت می شود.

از دیگر موارد مصرف خار مریم بصورت چای و دمنوش است. در صورت نوشیدن چای خار مریم، توصیه می شود حداکثر به مقدار 6 فنجان در روز میل نمایید.

البته علاوه بر موارد ذکر شده، استفاده از دانه های خار مریم به عنوان یک ماده آرام بخش و ضد پیری هم در کرم های پوست رایج بوده و مواد آرایشی مختلفی از عصاره این گیاه تولید می شود.

خلاصه

عصاره خار مریم بواسطه ترکیبات فلاونوئیدی (سیلیمارین) خود، یک آنتی اکسیدان قوی بوده و خواص سلامت بسیاری برای بدن دارد.

شایان ذکر است که مطالعات انسانی پیرامون خواص گیاه خار مریم برای بدن محدود بوده و نتایج بر مبنای مطالعات حیوانی و آزمایشگاهی است. بدین منظور به جهت تائید اثربخشی خواص خار مریم در سلامت بدن به مطالعات تکمیلی نیاز است.

به یاد داشته باشید که همیشه قبل از شروع استفاده، عوارض جانبی خار مریم را در نظر داشته باشید. بدین منظور با یک پزشک یا متخصص مراقبت های بهداشتی مشورت کرده و بعد شروع به استفاده از مکمل های این گیاه کنید.

به طور کلی موارد مصرف خار مریم به چای و دمنوش محدود نمی شود. می توان از این گیاه پرخاصیت در مکمل های دارویی و مواد آرایشی هم بهره برد. جهت بهره مندی از خواص خار مریم می توانید مکمل های مربوط به آن را از فروشگاه های مواد غذایی بهداشتی یا آنلاین خریداری کنید.

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.