انواع بیهوشی برای عمل

بیهوشی شامل گروهی از دارو ها برای جلوگیری از احساس درد حین عمل جراحی است؛ انواع – کاربردها – عوارض و مدت زمان ماندگاری اثر آن را بخوانید.

 

بیهوشی نوعی دارو است که مانع از احساس درد در حین یا بعد از عمل جراحی می شود.

بیهوشی دارای انواع مختلفی شامل موضعی، منطقه ای، عمومی و آرامبخش است.

پزشک وابسته به نوع عمل جراحی و نیازهای بیمار، نوع بیهوشی را انتخاب می کند.

 

همچنین بخوانید:

دلایل خاموشی (بیهوشی / از دست دادن حافظه) (کلیک)

 

 

همچنین بخوانید:

تزریق داخل وریدی چیست؟ (کلیک)

 

بیهوشی موضعی (Local anesthetics)

بیهوشی های موضعی که تحت عنوان بی حس کننده های موضعی شناخته می شوند، برای بی حس کردن ناحیه خاصی از بدن کاربرد دارند.

بی حس کننده های موضعی منجر به عدم احساس درد با وجود هوشیاری و بیدار بودن فرد می شود. البته ممکن است مقداری فشار یا حرکت طی جراحی حس شود.

 

فرم داروهای آن

دارو های بی حسی موضعی به صورت بدون نسخه یا تجویزی موجود هستند. بسته به نوع کاربرد، بی حس کننده های موضعی شامل فرم های زیر هستند:

• تزریقی
• کرم، ژل یا پماد
• پاستیل
• اسپری

 

کاربرد بی حسی موضعی

بی حس کننده های موضعی مانع از عملکرد اعصاب بخشی از بدن که مسئول ارسال سیگنال های درد به مغز است، می شود. در نتیجه فرد دردی را متوجه نمی شود.

موارد استفاده از بی حس کننده های موضعی عبارتند از:

• درمان درد: اسپری‌ ها و ژل‌ های بدون نسخه (OTC) حاوی بی‌ حس کننده موضعی برای شرایط خفیف مانند گلو درد و زخم‌ های دهان قابل استفاده هستند. برای بیماری های شدیدتر (مانند درد مفاصل) داروی بی‌ حسی موضعی و استروئید توسط پزشک تزریق می شود.
• جراحی های اصلی: این داروها همچنین برای بی‌ حسی های موضعی طی جراحی‌ های بزرگی که فرد باید بیدار باشد، کاربرد دارند. برخی از انواع جراحی مغز نیاز به این نوع بی حسی دارند. در برخی موارد نیز بی حس کننده های موضعی برای جلوگیری از درد پس از جراحی بزرگ تجویز می شود.
• اقدامات جزئی: پزشکان معمولا از بی حس کننده های موضعی برای اقدامات جزئی زیر استفاده می کنند:
  • اقدامات جزئی پوست، مانند برداشتن خال
  • بیوپسی ها
  • کشیدن دندان

 

همچنین بخوانید:

بیوپسی چیست؟ (کلیک)

 

مدت زمان ماندگاری اثر بیهوشی موضعی

معمولا داروهای مورد استفاده برای بی حسی موضعی پس از چند دقیقه اثر می کنند. معمولا فرد پس از چند ساعت و از بین رفتن طبیعی تاثیر دارو احساس خود را بدست می آورند.

 

عوارض بیهوشی موضعی

به طور کلی بی حس کننده های موضعی عوارض و خطری ندارند.البته ممکن است برخی افراد عوارض خفیفی را تجربه کنند.

بسته به روش جراحی، عوارض بیهوشی موضعی عبارتند از:

• سوزن سوزن شدن با از بین رفتن حس
• احساس درد هنگام دریافت تزریق دارو
• تاری دید
• سردرد
• بی حسی
• منقبض شدن عضلات
• سرگیجه
• کبودی جزئی در محل تزریق

در موارد بسیار کم ممکن است فرد به دلیل آلرژی به داروی بیهوشی دچار تشنج یا ایست قلبی شود.

 

همچنین بخوانید:

سردرد : علت و درمان (کلیک)

 

بیهوشی منطقه ای (Regional anesthesia)

بی حسی منطقه ای یا ناحیه ای مشابه بی حسی موضعی است، با این تفاوت که برای بی حس کردن یک ناحیه بزرگتر، مانند کل بدن از کمر به پایین استفاده می شود.

 

این برای چیست؟

بی حسی منطقه ای به صورت اپیدورال یا نخاعی قابل استفاده است. در هر دو نوع این بی حسی یک ماده بی حس کننده به ستون فقرات جهت انسداد ارسال سیگنال های درد به مغز تزریق می شود.

• اپیدورال: متداول ترین شکل کنترل درد حین زایمان، اپیدورال است. به این ترتیب فرد طی زایمان علاوه بر احساس درد کمتر تا زمانی که زایمان در حال انجام است برای فشار وارد کردن هوشیار است.
• نخاعی: نخاعی اثربخشی بیشتری نسبت به اپیدورال داشته و  باعث تسکین فوری درد می شود.این نوع معمولا برای زایمان های به صورت سزارین استفاده می شود.

 

مدت زمان ماندگاری اثر بیهوشی منطقه ای

یک بار تزریق یک بی حس کننده منطقه ای وابسته به نوع دارو به مدت 4 تا 24 ساعت ماندگار است.

 

شامل چه مواردی است؟

بی حس کننده منطقه ای می تواند در نزدیکی یک عصب خاص برای پیشگیری از ارسال سیگنال های درد از طریق آن عصب به مغز تزریق شود.

در این وضعیت ممکن است فرد هوشیار باشد یا آرامبخش دریافت کند.

برای اپیدورال یا ستون فقرات، پزشک داروی بیهوشی را در داخل یا نزدیک کانال نخاعی تزریق کرده و به این ترتیب باعث قطع شدن حس پاها یا شکم می شود.

پزشک همچنین می‌ تواند روی سایر اندام‌ ها یا اندام‌ ها داروی بی حسی را تزریق کند.

تزریق اپیدورال یا نخاعی در حالت نشسته یا دراز کشیده دریافت می شود. قبل از تزریق بی حسی منطقه ای، از یک بی حس کننده موضعی برای بی حس کردن ناحیه استفاده می کند.

 

عوارض بیهوشی منطقه ای

بیهوشی منطقه ای، عوارضی مشابه بی حسی موضعی ایجاد می کند. با وارد شدن سوزن یا کاتتر در زیر پوست ممکن است خونریزی، عفونت یا کبودی ایجاد شود.

ضعف و بی حسی ایجاد شده پس از مدت کوتاهی با از بین رفتن اثر دارو، برطرف می شود.

 

همچنین بخوانید:

انواع خونریزی و درمان آنها (کلیک)

 

بیهوشی عمومی (general anesthesia)

بیهوشی عمومی برای ایجاد یک حالت بیهوشی کنترل شده کاربرد دارد. به این ترتیب عمل جراحی بدون احساس درد، حرکت در طول عمل و بی خبری فرد از روند جراحی صورت می گیرد.

 

کاربرد

بیهوشی عمومی برای جراحی هایی که بیهوشی برای فرد ایمن تر و راحت تر است، استفاده می شود.

 

مدت زمان ماندگاری اثر بیهوشی عمومی

پس از تمام شدن جراحی، متخصص بیهوشی، تزریق داروی بیهوشی را متوقف می کند. در نتیجه فرد به تدریج از خواب بیدار شود.

برخی افراد نیاز دارند به مدت چند ساعت تا چند روز در بیمارستان بمانند.

بیهوشی عمومی ممکن است باعث تاثیر گذاری روی حافظه، رفلکس ها و تمرکز فرد برای یک یا دو روز شود.

 

شامل چه مواردی است؟

داروی بیهوشی عمومی به عنوان گاز استنشاقی از طریق ماسک یا به صورت مایع یا تزریق وریدی دریافت می شود.

داروی بیهوشی تاثیر گذاری بسیار سریعی دارد. معمولا قبل از بیهوشی فرد برای یک دقیقه دچار احساس سبکی سر می شود.

طی عمل جراحی متخصص بیهوشی برای اطمینان از بیهوش ماندن فرد، بالا سر بیمار خواهد بود. آنها همچنین جهت جلوگیری از احساس درد پس از عمل، دارویی را به برای فرد تجویز می کنند.

 

عوارض بیهوشی عمومی

برخی از عوارض رایج در ارتباط با بیهوشی عمومی عبارتند از:

• سرگیجه
• گیجی موقت و از دست دادن حافظه
• مشکل در دفع ادرار
• احساس سرما و لرز
• گلو درد
• تهوع و استفراغ

 

همچنین بخوانید:

گیجی چیست؟ علائم و علت (کلیک)

 

آرامبخش (sedation)

آرامبخش برای آرام کردن فرد کاربرد دارد. این داروها در برخی مواقع باعث خواب آلودگی فرد می شوند. سایر شرایط در ارتباط با آرامبخشی عبارتند از:

• بیهوشی خواب گرگ و میش
• آرامبخشی آگاهانه
• نظارت بر مراقبت بیهوشی

 

شامل چه مواردی است؟

آرامبخش و مسکن ها معمولا به صورت تزریق داخل وریدی هستند.

سطوح آرام‌ بخشی بین عدم احساس خواب‌ آلودگی و قادر به صحبت کردن (خفیف) تا مرحله ای که فرد چیزی را به خاطر نمی آورد (عمیق) متغیر است.

از آنجایی که ممکن است آرامبخش باعث کند شدن تنفس شود، اکسیژن به فرد ارائه می دهند.

آرامبخش ها برخلاف بیهوشی عمومی باعث بیهوشی نمی شوند.

 

کاربرد

آرامبخش ها معمولا برای جراحی های جزئی یا عمل های کوتاه و بدون عارضه که بی حسی موضعی کافی نیست، از طرفی به بیهوشی عمومی نیز نیاز ندارد، استفاده می کنند.

 

چقدر طول می کشد؟

پس از عمل و زمانی که متخصص تزریق آرامبخش را متوقف می کند، فرد از خواب بیدار می شود.

 

اثرات جانبی

در مقایسه با بیهوشی عمومی، آرام‌ بخشی عوارض کمتری دارد. همچنین فرد سریعتر بهبود یافته و مرخص می شود.

برخی از عوارض این داروها عبارتند از:

• سردرد
• خواب آلودگی
• حالت تهوع

 

خطرات بیهوشی

عموما انواع بیهوشی به  دلیل پیشرفت در آموزش، دارو و تجهیزات عمل ایمن هستند.

احتمال ایجاد مشکلات جدی برای فرد تحت بیهوشی بسیار پایین است. با این حال احتمال ایجاد خطرات زیر وجود دارد:

• آگاهی در حین جراحی: گاهی برخی افراد طی عمل جراحی با وجود اینکه قرار بود تحت بیهوشی باشند، صداها را شنیده و درد را احساس می کنند. البته احتمال ایجاد آن بسیار کم است.
• هذیان: برخی احتمالا به دلیل بیهوشی، سردرگم می شوند. افراد بالای 60 سال ممکن است تا چند روز پس از جراحی دچار هذیان شوند.
• واکنش آلرژیک: حدود 1 نفر از هر 10000 نفر دچار واکنش های آلرژیک جدی و خطرناک به مواد بیهوشی می شوند. بیش از 95% این افراد زنده مانده و بهبود می یابند. درمان هایی در حین عمل جراحی برای کنترل موثر این اتفاق وجود دارد.
• مرگ: حدود 1 نفر از هر 100000 نفری که سالم هستند و تحت عمل جراحی غیر اورژانسی قرار می گیرند، تحت بیهوشی عمومی از دنیا می روند.

 

همچنین بخوانید:

اختلال هذیان چیست؟ (کلیک)

 

جمع بندی

بیهوشی گروهی از داروهایی هستند که مانع از احساس درد در حین عمل جراحی می شوند.

انواع بیهوشی برای عمل شامل موضعی، منطقه ای، عمومی و آرامبخش هستند.

طی بیهوشی عمومی فرد دچار بیهوشی کنترل شده ای مشود که نع درد را احساس می کند و نه از محیط اطراف خود آگاهی دارد.

بی حس کننده های موضعی و عمومی بدون ایجاد حالت بیهوشی مانع از احساس درد می شوند.

آرام بخش معمولا با داروهای مسکن برای ایجاد احساس آرامش و عدم احساس درد ترکیب می شوند. در صورتی که بی حسی موضعی کافی نباشد، اما بیهوشی عمومی نیز غیر ضروری باشد، از این گزینه استفاده می شود.

انواع بیهوشی برای عمل جراحی به طور کلی بی خطر هستند.

یا این حال بسته به نوع بیهوشی مورد استفاده، ممکن است عوارض نادری مانند واکنش های آلرژیک، آسیب دائمی عصبی و به ندرت مرگ ایجاد شود.

 

 

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.