تعداد تنفس طبیعی در بزرگسالان و کودکان

تعداد تنفس طبیعی در بزرگسالان و کودکان متفاوت است؛ نحوه اندازه گیری تعداد تنفس و علت کاهش و افزایش نرخ آن در دقیقه را بخوانید.

 

به تعداد نفس هایی که فرد در یک دقیقه می کشد، ریتم تنفس گفته می شود.

تعداد تنفس در کنار عواملی مانند نبض، درجه حرارت و فشار خون از جمله علائم اصلی حیاتی به شمار می روند.

تعداد تنفس هر فرد با توجه به شرایط سلامتی و میزان فعالیت او متفاوت است.

به همین دلیل تنفس طبیعی در دقیقه، در کودکان و بزرگسالان متفاوت است.

هر تنفس شامل یک دم و یک بازدم است.

تعداد تنفس طبیعی در دقیقه نقش مهمی در حفظ تعادل اکسیژن و دی اکسید کربن بدن دارد. زیرا در دم اکسیژن وارد ریه ها شده و به اندام ها می رسد. هنگام بازدم نیز دی اکسید کربن از بدن خارج می شود.

در این مقاله تعداد تنفس طبیعی در بزرگسالان و کودکان بررسی می شود. در انتها نیز به علت افزایش یا کاهش تعداد تنفس در دقیقه پرداخته خواهد شد.

 

همچنین بخوانید:

تعداد تنفس نوزاد در خواب و بیداری (کلیک)

 

نحوه اندازه گیری تعداد تنفس در دقیقه

برای تعیین نرمال و طبیعی بودن تعداد تنفس، باید نفس های هر فرد را در حالت استراحت اندازه گرفت. ورزش و حتی راه رفتن نیز روی تعداد تنفس در دقیقه اثر گذار هستند.

جهت اندازه گیری تعداد تنفس در یک دقیقه، باید به بالا و پایین آمدن قفسه سینه توجه کرد. همانطور که گفته شد یک نفس کامل شامل یک دم (بالا رفتن قفسه سینه) و یک بازدم (پایین آمدن قفسه سینه) است.

در نهایت تعداد نفس ها را برای یک دقیقه کامل بشمرید. همچنین می توان تعداد نفس ها را به مدت 30 ثانیه شمرده و آن را در عدد دو ضرب کنید.

 

تعداد تنفس طبیعی در بزرگسالان و کودکان

با اینکه تعداد تنفس طبیعی در دقیقه برای افراد مختلف، متفاوت است اما یک محدوده وجود دارد که پزشکان آن را نرمال محسوب می کنند.

در جدول زیر تعداد تنفس طبیعی در دقیقه بر اساس سن نمایش داده شده است:

 

سن	تنفس در دقیقه
از زمان تولد تا 1 سالگی	30–60
1 تا 3 سال	24–40
3 تا 6 سال	22–34
6 تا 12 سال	18–30
12 تا 18 سال	12–16
بالای 18 سال	12–20

 

بر اساس یک مقاله در سال 2021، تعداد تنفس طبیعی کودکان بیشتر از بزرگسالان است. به طوریکه تعداد تنفس کودک پس از رسیدن به سن دو سالگی از 44 تنفس در دقیقه به 26 کاهش می یابد.

12 تا 20، تعداد تنفس طبیعی برای بزرگسالان سالم در یک دقیقه است. در این سرعت تنفس، دی اکسید کربن با همان سرعتی که بدن آن را تولید می کند از ریه ها خارج می شود.

تعداد تنفس زیر 12 یا بالاتر از 20 نشان دهنده وجود یک اختلال در روند طبیعی تنفس است.

 

تعداد تنفس غیر طبیعی

برای تنفس باید بین مرکز کنترل در مغز و عضلات تنفسی هماهنگی وجود داشته باشد. در پایه مغز ناحیه ای وجود دارد که به کنترل تنفس می پردازد.

مغز سیگنال هایی را برای ماهیچه های تنفسی ارسال می کند.

در برخی موارد بدن باید سرعت تنفس را تنظیم کند. گیرنده های مغز قادر به تشخیص سطوح کم اکسیژن یا دی اکسید کربن بالا است. مغز پس از پی بردن به این امر سیگنال هایی را به بدن ارسال کرده تا سرعت تنفس تغییر یابد.

تعداد تنفس غیر طبیعی می تواند ناشی از موارد مختلفی باشد.

گاهی اوقات کاهش یا افزایش تعداد تنفس به علت فعالیتی مانند ورزش بوده و ناشی از وجود یک مشکل نیست.

با این حال برخی بیماری ها، آسیب ها و مواد مختلف باعث تغییر تعداد تنفس طبیعی می شوند.  تعداد تنفس غیر طبیعی (به ویژه اگر خیلی سریع باشد) احتمالا ناشی از یک مشکل سلامتی است.

بر اساس یک مطالعه شامل بیش از 15000 فرد مراجعه کننده به بخش اورژانس، تعداد بالای تنفس پیش‌ بینی‌ کننده بدتر شدن مشکلات پزشکی پس از ترخیص است. افراد دارای تعداد تنفس بالا، بیشتر از افراد دارای تعداد تنفس طبیعی به بیمارستان مراجعه می کردند.

عوامل مختلفی مانند آسیب، ورزش، احساسات، خلق و خو و طیف وسیعی از شرایط پزشکی روی سرعت تنفس اثر گذار هستند.

 

همچنین بخوانید:

محاسبه ضربان قلب در ورزش و فعالیت (کلیک)

 

علت کاهش تعداد تنفس

تعداد تنفس کمتر از 12 عدد در دقیقه تحت عنوان برادی پنه شناخته می شود. این مساله ممکن است به دلیل بدتر شدن یک وضعیت تنفسی زمینه ای ایجاد شود.

انسداد راه هوایی و ایست قلبی از دیگر دلایل ایجاد این وضعیت هستند.

دلایل دیگر کاهش تعداد تنفس شامل موارد زیر هستند:

• آسیب به سر: آسیب به سر ممکن است با تاثیر گذاری روی ناحیه مسئول تنفس در مغز، باعث کاهش سرعت تنفس شود.
• آپنه انسدادی خواب: آپنه خواب وضعیتی است که منجر به مسدود شدن راه هوایی اغلب به دلیل شل شدن بافت های نرم در گلو، می شود. این انسداد مکث کوتاهی در تنفس ایجاد کرده و می تواند منجر به کاهش تعداد کلی تنفس شود.
• مصرف بیش از حد دارو: الکل و سایر داروهای مضعف سیستم عصبی مرکزی (مانند مواد مخدر و بنزودیازپین ها) با کاهش تنفس در مغز، ریتم تنفس را کاهش می دهند.

 

همچنین بخوانید:

آپنه خواب : علت و درمان (کلیک)

 

علت افزایش تعداد تنفس

تعداد تنفس بیش از 20 عدد در دقیقه تحت عنوان تاکی پنه شناخته می شود.

علت های شایع افزایش تعداد تنفس عبارتند از:

• کم آبی بدن: کم آبی سرعت تنفس را به دلیل تلاش بدن برای تامین انرژی سلول ها، افزایش می دهد.
• تب: تب با افزایش دمای بدن منجر به افزایش تعداد تنفس می شود. این یکی از راهکارهای بدن برای رهایی از گرما است.
• شرایط تنفسی: بیماری هایی که منجر به افزایش میزان تنفس می شوند، شامل موارد زیر هستند:
  • بیماری مزمن انسداد ریوی
  • آسم
  • پنومونی
  • مسمومیت با مونوکسید کربن
  • پلورال افیوژن
  • آمبولی ریه
• مشکلات قلبی: در صورتی که قلب به درستی کار نکند، نمی تواند اکسیژن کافی را برای اندام‌ ها پمپاژ کندو درنتیجه احتمالا بدن  با تنفس سریع‌ تر واکنش نشان می دهد. بر اساس یک مطالعه در سال 2015، معمولا  افراد دارای نارسایی قلبی، دیسترس تنفسی را تجربه می کنند.
• اضطراب: ترس یا اضطراب منجر به تنفس سریعتر می شود. بیش فعالی تنفس یا هیپرونتیلاسیون یکی از علائم رایج حملات پانیک است. تنفس سریع عمئما پس از از بین رفتن اضطراب، رفع می شود.

واکنش های آلرژیک و کتواسیدوز دیابتی از دیگر علت های افزایش تعداد تنفس هستند.

 

همچنین بخوانید:

افزایش ضربان قلب : علت و درمان (کلیک)

 

زمان مراجعه به پزشک

ایجاد تغییر بسیار کم در تعداد تنفس، معمولا نگران کننده نیست. با این حال معمولا تعداد بیش از حد بالا یا پایین تنفس نشان دهنده وجود یک مشکل پزشکی است.

برای تعداد تنفس بسیار غیر طبیعی همراه با علائمی مانند عفونت مانند تب، خستگی یا گلو درد  به پزشک مراجعه کنید.

به افراد مبتلا به بیماری های ریوی مانند آمفیزم، آسم و برونشیت مزمن نیز توصیه می شود که در صورت غیر طبیعی بودن تعداد تنفس به پزشک مراجعه کنند. زیرا این امر می تواند نشان دهنده بدتر شدن بیماری ریوی آنها باشد.

شرایط زیر نیز نیازمند دریافت کمک های فوری هستند:

• صدای خس خس در هنگام تنفس
• سیانوز، کبود و آبی شدن پوست
• تعداد تنفس بسیار پایین در دقیقه
• درد قفسه سینه

 

همچنین بخوانید:

علت درد قفسه سینه در هنگام تنفس (کلیک)

 

برای کودک دارای شرایط زیر نیز باید فورا به دنبال کمک بود:

• صدای خس خس هنگام بازدم
• تلاش زیاد برای نفس کشیدن
• وجود مشکلات تنفسی شدید
• توقف تنفس برای بیش از 20 ثانیه
• مکث منظم تنفس در هنگام بیداری
• به داخل فرو رفتن ماهیچه های زیر دنده ها با هر تنفس
• عدم توانایی یک فرد بزرگسال برای بیدار کردن کودک
• خواب آلودگی بسیار زیاد پس از بیدار شدن به طوریکه نمی توانند بیدار بمانند
• رنگ پریده یا آبی شدن بسیار زیاد پوست آنها
• آبی شدن داخل لب و زبان آنها

افزایش تعداد تنفس نوزاد به صورت زیر نیازمند دریافت فوریت های پزشکی است:

• نوزادان 2 ماهه تا 1 ساله: بیش از 50 نفس در دقیقه.
• کودکان 1-12 ساله: بیش از 40 نفس در دقیقه.
• کودکان بالای 12 سال: بیش از 20 تنفس در دقیقه.

 

جمع بندی

ریتم تنفس به تعداد نفس های کشیده شده در یک دقیقه اشاره دارد. تعداد تنفس طبیعی در یک دقیقه برای افراد مختلف، متفاوت است.

با این وجود، تعداد تنفس طبیعی در دقیقه باید در محدوده خاصی قرار داشته باشد.

تعداد تنفس طبیعی برای بزرگسالان 12 تا 20 تنفس در دقیقه است. تعداد تنفس طبیعی برای کودکان نیز وابسته به سن آنها متفاوت است.

تعداد تنفس های پایین تر یا بالاتر از حد طبیعی احتمالا بیانگر وجود یک مشکل پزشکی است.

مصرف بیش از حد دارو، آپنه انسدادی خواب و صدمات سر از جمله علت های شایع کاهش تعداد تنفس هستند. اضطراب، تب، بیماری های تنفسی، بیماری های قلبی و کم آبی بدن نیز می توانند افزایش تعداد تنفس را در پی داشته باشند.

در صورت تجربه تنفس غیر طبیعی به پزشک مراجعه کنید.

تنفس بسیار کم یا تنفس غیر عادی همراه با درد قفسه سینه، کبودی پوست، صداهای خس خس در حین نفس کشیدن نیازمند دریافت کمک های پزشکی است.

 

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.