بررسی ملاسما به عنوان یکی از مشکلات رنگدانه ای پوست
ملاسما یک ناراحتی پوستی رایج است که سبب ایجاد لک های قهوه ای مایل به کبودی روی پوست می شود. ملاسما در اغلب افراد روی گونه ها، پل بینی، پیشانی، چانه و بالای لب ظاهر می شود.
همچنین ممکن است در سایر نواحی بدن که تحت تابش نور خورشید هستند مثل ساعد و گردن نیز دیده شود.
یکی از رایج ترین راه های درمان ملاسما، حفاظت از پوست در برابر تابش نور خورشید است. این بدین معناست که فرد می بایست هر روز از ضد آفتاب استفاده کند و هر دو ساعت نیز آن را تمدید کند.
همچنین پزشکان معتقدند ضد آفتاب به تنهایی نمی تواند به طور کامل از پوست محافظت کند و توصیه می کنند هنگام خروج از منزل از نقاب یا کلاه لبه دار نیز استفاده شود.
چند نکته در خصوص ملاسما
* زنان بیشتر از مردان مستعد ابتلا به ملاسما هستند.
* ملاسما یکی از مشکلات پوستی رایج در دوران بارداری به شمار می رود؛ از همین رو به ملاسما، ماسک بارداری نیز می گویند.
* هورمون ها می توانند ملاسما را تحت تاثیر قرار دهند.
علائم و نشانه های ملاسما
رایج ترین علامت (قابل مشاهده) ملاسما ایجاد لک های قهوه ای رو به کبود روی صورت است. این لک ها به طور معمول روی نواحی زیر ظاهر می شوند:
* گونه ها
* پیشانی
* پل بینی
* بالای لب
* چانه
* در برخی موارد ملاسما روی ساعد و گردن نیز ظاهر می شود که رواج کمتری دارد.
ملاسما به غیر از علائم ظاهری باعث ایجاد هیچ نشانه ی دیگری که فرد آن را حس کند نمی شود. (به عبارتی ملاسما از لحاظ داخلی مشکلی برای فرد ایجاد نمی کند و فقط ظاهر پوست را تحت تاثیر قرار می دهد.)
بهترین راه پیشگیری از ایجاد ملاسما، پرهیز از قرار گرفتن در مقابل تابش نور آفتاب و استفاده از ضد آفتاب است.
چه کسانی مبتلا به ملاسما می شوند؟
ملاسما روی پوست خانم ها خیلی بیشتر از آقایان ایجاد می شود. تنها 10 درصد جمعیت افراد مبتلا به ملاسما را آقایان تشکیل می دهند.
افراد دارای پوست های تیره تر مثل ساکنین اسپانیا لاتین، شمال آفریقا، آسیا، هند، شرق میانه و یا مدیترانه کمتر مستعد ابتلا به ملاسما هستند.
همچنین افرادی که یکی از خویشاوندان آنها ملاسما دارد، بیشتر از سایرین در معرض ابتلا به ملاسما قرار می گیرند.
علت ایجاد ملاسما چیست؟ ماسک بارداری چیست؟
علت ابتلا به ملاسما هنوز به طور واضح مشخص نشده است؛ احتمالا ملاسما زمانی رخ می دهد که سلول های تولید کننده رنگ پوست (ملانوسیت ها) بیش از اندازه رنگ تولید کنند.
افراد دارای پوست های گندمگون و سبزه، بیشتر مستعد به ملاسما هستند چراکه ملانوسیت های فعال تری نسبت به افراد با پوست روشن دارند.
محرک های رایج ملاسما (آنچه سبب شروع اولیه ملاسما و یا عود مجدد آن می شود) عبارت اند از:
— قرار گرفتن در معرض نور خورشید:
اشعه های ماورا بنفش (UV) ملانوسیت ها را تحریک می کنند. در افراد مستعد به ملاسما، فقط چند لحظه قرار گرفتن در معرض نور خورشید کافیست تا علائم مجددا عود کنند. همچنین علت اصلی وخیم تر شدن ملاسما در فصل تابستان نیز تابش نور خورشید است.
— تغییرات هورمونی:
زنان باردار اغلب ملاسما می گیرند. ملاسما در خانم های باردار، کلوآسما یا ماسک بارداری نامیده می شود. علاوه بر بارداری، قرص های ضد بارداری و داروهای هورمونی نیز ممکن است سبب ایجاد ملاسما شوند.
— محصولات مراقبت پوست نامناسب:
گاهی اوقات استفاده از محصولات غیر استاندارد و یا عدم مراقبت صحیح از پوست پس از لایه برداری های عمیق سبب ایجاد ملاسما شود. همچنین در افراد مبتلا به ملاسما اگر فرد محصولی استفاده کند که پوست را تحریک کند، ممکن است وضعیت ملاسمای او بدتر شود.
راه تشخیص ملاسما چیست؟
معمولا متخصص پوست با مشاهده ظاهر پوست می تواند ملاسما را تشخیص دهد. برای تشخیص عمق نفوذ ملاسما به پوست ممکن است پزشک، پوست را زیر دستگاهی به نام “Wood’s light” بررسی کند.
گاهی اوقات ممکن است ملاسما مشکوک به بیماری پوستی دیگری نیز باشد. در این صورت پزشک برای اطمینان بخش خیلی کوچکی از پوست را برداشته و روی آن آزمایش انجام می دهد. به این روش بیوپسی گویند.
راه های درمان ملاسما
ملاسما می تواند خود به خود محو شود. به شرطی که عامل محرک ایجاد ملاسما، حذف شود. به طور مثال اگر ملاسما در نتیجه مصرف قرص ضد بارداری ایجاد شده باشد، با قطع مصرف قرص، علائم نیز از بین می روند و یا ملاسمای دوران بارداری معمولا پس از تولد نوزاد خود به خود محو می شود. البته در برخی افراد هم ممکن است ملاسما برای سالیان دراز و یا حتی کل عمر باقی بماند.
اگر ملاسما خود به خود از بین نرود و یا خانمی مایل باشد مصرف قرص ضد بارداری (که ممکن است محرک ایجاد ملاسما باشد) را ادامه دهد، درمان های زیر می توانند موثر باشند.
— هیدروکینون:
هیدروکینون اولین درمان رایج برای ملاسماست. هیدروکینون یک داروی موضعی است که پوست را روشن می کند. هیدروکینون به شکل کرم، لوسیون، ژل یا لیکوئید در دسترس است. هیدرو کینون هایی که با تجویز پزشک قابل دسترس هستند معمولا غلیظ تر از محصولاتی هستند که تهیه آنها نیازی به نسخه پزشک ندارد.
— ترتینوئین و کورتون ها:
پزشک به منظور افزایش اثر روشن شدن پوست ممکن است در کنار درمان اصلی درمان جانبی نیز در نظر بگیرد. داروهای جانبی این درمان معمولا ترتینوئین ها یا کورتون ها هستند. همچنین برخی محصولات شامل ترکیبی از هر سه دارو (هیدروکینون، ترتینوئین و کورتون) هستند. اینگونه ترکیبات که کرم سه گانه نامیده می شوند گاهی اوقات می بایست با نسخه پزشک به صورت ساختنی آماده شوند.
پیشنهاد اویرو: سرم ضد لک قوی دیفاکوپر (جهت مشاهده و خرید محصول کلیک کنید)
این سرم ترکیبی از مواد موثره مشابه سه ترکیب هیدروکینون، ترتینوئین و کورتون است. (جهت اطلاعات بیشتر مقاله همه چیز درباره ی سرم ضد لک دیفاکوپر را مطالعه کنید.)
دیفاکوپر از نیاسین آمید و استیل گلوکز آمین (کمپلکس اصلاح نقطه ای) به جای هیدروکینون، پتنت رتین اسفر به جای ترتینوئین و عصاره گیاه پورتولاکا به جای کورتون استفاده نموده است.
— سایر درمان های موضعی:
ممکن است در برخی مواقع پرشک برای تسهیل روند روشن شدن ملاسما، کوجیک اسید یا آزلائیک اسید تجویز کند.
— سایر روش های درمانی:
اگر داروهای موضعی نتوانند ملاسما را از بین ببرند، ممکن است روش های دیگری نیاز باشد. روش های رایج غیر موضعی برای درمان ملاسما عبارت اند از:
* پیلینگ های شیمیایی
* میکرودرم ابریژن
* درم ابریژن
* لیزر یا پرتو درمانی
البته انجام هر یک از این اعمال فقط زیر نظر پزشک مجاز است. چراکه اگر اپراتور نسبت به وضعیت و نوع پوست شخص آگاهی و علم کافی نداشته باشد ممکن است سبب ایجاد مشکلات جدید در پوست وی شود. در خصوص عوارض جانبی احتمالی حتما قبل از شروع درمان از پزشک خود سوالات لازم را بپرسید.
در صورتی که بعد از درمان ملاسما با هر یک از روش های فوق متوجه علائم زیر شدید فورا پزشک را در جریان بگذارید:
* سوزش و تحریکات پوستی
* تیره شدن پوست
* هر مشکل غیر طبیعی که پیش از این وجود نداشته است
جمع بندی کلی
بسیاری از افراد مبتلا به ملاسما زیر نظر پزشک نتایج خوبی از درمان می گیرند. گرچه ملاسما می تواند بسیار مقاوم به درمان باشد و مشاهده نتایج درمان چندین ماه طول بکشد.
فراموش نکنید مهمترین نکته توجه به توصیه های پزشک متخصص است. به این ترتیب شما بهترین نتایج درمان را خواهید گرفت. به علاوه از عوارض جانبی و تحریکات پوستی نیز در امان می مانید.
بعد از محو شدن ملاسما، ممکن است نیاز باشد به منظور جلوگیری از بازگشت ملاسما به مراقبت های پوستی خود ادامه دهید. (به این دوره درمان، دوره درمان نگهدارنده می گویند.)
دوره درمان نگهدارنده مانع عود و بازگشت مجدد ملاسما می شود.
مهمترین عوامل موثر در جلوگیری از بازگشت مجدد ملاسما مصرف مداوم و منظم ضد آفتاب و استفاده از پوشش مناسب و کلاه لبه دار است.
راهنمایی هایی برای کنترل و مدیریت ملاسما
ملاسما یک مشکل شایع پوستی است که سبب ایجاد لک های قهوه ای مایل به کبودی روی پوست صورت می شود. اگرچه علت اصلی ملاسما هنوز مشخص نیست اما محرک های رایج ملاسما عبارت اند از: تابش نور خورشید، حاملگی، قرص های ضد بارداری و برخی لوازم آرایشی غیر استاندارد
اگر مبتلا به ملاسما هستید در ادامه توصیه هایی برای رسیدن به رنگ پوستی متعادل تر جمع آوری شده است:
— هر روز به طور مرتب ضدآفتاب استفاده کنید:
یکی از رایج ترین درمان های ملاسما محافظت از پوست در برابر آفتاب است. از آنجاییکه اشعه آفتاب محرک ملاسماست، مصرف روزانه ضد آفتاب بسیار مهم است. حتی در روزهای ابری و بعد از شنا و تعریق
از ضد آفتابی استفاده کنید که طیف وسیعی از اشعه های خورشید را پوشش دهد و SPF حداقل 30 یا بالاتر داشته باشد.
زینک اکساید و تیتانیوم دی اکساید قادرند به طور فیزیکی جلوی صدمات اشعه آفتاب روی پوست را بگیرند.
15 دقیقه قبل از خارج شدن از منزل ضد آفتاب بزنید و هر 2 ساعت یکبار آن را تمدید کنید.
— زمانی که خارج از منزل هستید از عینک آفتابی و نقاب یا کلاه لبه دار استفاده کنید:
مطالعه اخیر نشریه Nature نشان داده است ضد آفتاب به تنهایی نمی تواند حفاظتی که پوست لازم دارد فراهم کند. بنابراین حتی الامکان علاوه بر مصرف ضد آفتاب از لباس های محافظ خصوصا کلاه لبه دار و عینک آفتابی استفاده کنید.
— از محصولات مراقبت پوست ملایم استفاده کنید:
محصولات مراقبت پوستی انتخاب کنید که پوستتان را نسوزانند و یا سبب التهاب و قرمزی آن نشوند. محصولاتی که پوست را تحریک می کنند ممکن است شرایط ملاسما را وخیم تر کنند.
— از اپیلاسیون و وکس صورت پرهیز کنید:
وکس صورت سبب التهاب پوست می شود و در نتیجه ملاسما را بدتر می کند. بنابراین لازم است مناطقی از پوست که درگیر ملاسما هستند وکس نشوند. در خصوص سایر روش های موزدایی که برای شما مناسب است از پزشک راهنمایی بخواهید.
در صورت عدم بهبود علائم ملاسما به یک متخصص پوست مراجعه کنید تا در خصوص درمان های در دسترس ملاسما مثل داروهای نسخه ای یا روش های قابل انجام در کلینیک راهنماییتان کند.