بررسی آکانتوزیس نیگریکانس به عنوان یکی از مشکلات رنگدانه ای پوست

بنابر دسته بندی آکادمی متخصصان پوست آمریکا (AAD) مشکلات رنگدانه ای پوست 5 مورد هستند:

– آکانتوزیس نیگریکانس (Acanthosis nigricans)

– قرمزی پوست (Facial redness)

– ملاسما (Melasma): (جهت اطلاعات بیشتر مقاله بررسی ملاسما به عنوان یکی از مشکلات رنگدانه ای پوست  را مطالعه کنید.)

– تینا ورسی کالر (Tinea versicolor): (جهت اطلاعات بیشتر مقاله بررسی تینه آ ورسیکالر به عنوان یکی از مشکلات رنگدانه ای پوست  را مطالعه کنید.)

– ویتیلیگو (Vitiligo): (جهت اطلاعات بیشتر مقاله بررسی ویتیلیگو به عنوان یکی از مشکلات رنگدانه ای پوست  را مطالعه کنید.)

در این مقاله قصد داریم به بررسی بیماری آکانتوزیس نیگریکانس به عنوان یکی از مشکلات رنگدانه ای پوست بپردازیم.

آکانتوزیس نیگریکانس (Acanthosis nigricans) چیست؟

آکانتوزیس نیگریکانس یک ناراحتی پوستی است که باعث می شود یک یا چند ناحیه از پوست تیره تر و ضخیم تر از سایر نواحی پوست شود. اغلب، ظاهر پوست های دارای این وضعیت شبیه به مخمل می شود.

افرادی که دچار این وضعیت پوستی می شوند گاهی اوقات به اشتباه تصور می کنند ریختن رنگ و یا دست زدن به یک ماده رنگی سبب شده تا پوستشان تغییر رنگ بدهد. بنابراین سعی می کنند با ساییدن پوست، این رنگ را پاک کنند. گرچه حتی سایش های خیلی شدید نیز نمی تواند کمکی به بهبود علائم کند.

آکانتوزیس نیگریکانس بی ضرر است و سرایت ندارد. اما گاهی اوقات زنگ خطری است که نشان می دهد، اختلالی در سلامت داخلی بدن ایجاد شده است که نیاز به تشخیص و درمان دارد؛ به همین خاطر مهم است که به محض مشاهده ی علائم (تیره شدن و ضخیم شدن قسمتی از پوست) به متخصص مراجعه شود.

 

چه زمانی به متخصص پوست مراجعه کنیم؟

در صورت مشاهده ی هرگونه تغییر رنگ غیر طبیعی پوست، می بایست به پزشک متخصص مراجعه شود. تغییرات کوچک ممکن است چندان مهم به نظر نرسند اما گاهی همین تغییرات کوچک نشانه های مهم هشدار های اولیه ی بیماری های جدی هستند.

آکانتوزیس نیگریکانس ممکن است نشانه ی pre-diabet (رسیدن به مرز ابتلا به دیابت) باشد که ریسک ابتلا به دیابت را افزایش می دهد؛ در اینصورت با ایجاد تغییر در سبک زندگی پیش از ابتلا به دیابت می توان مانع بروز و گسترش دیابت شد.

همچنین این وضعیت پوستی ممکن است در نتیجه مصرف یک دارو ایجاد شده باشد. در اینصورت ممکن است لازم باشد مصرف دارو را متوقف نموده و یا با مشورت پزشک اقدام به تغییر دارو نمود.

در سایر موارد، پزشک با بررسی وضعیت بیمار و انجام آزمایشات لازم علت ایجاد آکانتوزیس نیگریکانس را تعیین می کند.

 

علائم و نشانه های آکانتوزیس نیگریکانس (Acanthosis nigricans)

آکانتوزیس نیگریکانس سبب ایجاد علائم و نشانه هایی در پوست می شود که به راحتی قابل تشخیص هستند. رایج ترین علائم و نشانه ها عبارت اند از:

* تغییر رنگ پوست مایل به رنگ قهوه ای و قهوه ای تیره

* ضخیم شدن و مخملی شدن یک یا چند ناحیه از پوست

* در برخی افراد تگ های پوستی نیز دیده می شود (ضایعه ی اضافی که از پوست جدا شده ولی به آن متصل است)

* خارش و بوی بد در ناحیه ی درگیر پوست

 

آکانتوزیس نیگریکانس (تیره و ضخیم شدن پوست) در چه نواحی از پوست  دیده می شود؟

این ضایعات ضخیم، تیره و مخملی می توانند در بیشتر نواحی بدن ایجاد شوند از جمله:

* زیر بغل

* پشت گردن

* کشاله ران (به خصوص در نواحی چین دار)

* آرنج

* زانو

* بند انگشت

* ناف

* زیر سینه به خصوص در خانم ها

* صورت

* نواحی تناسلی به خصوص در خانم ها

* در موارد نادر ممکن است این نوع ضایعات پوستی روی لب ها، دهان، پلک، کف دست، مچ پا یا نوک پستان نیز ایجاد شوند.

 

 

آکانتوزیس نیگریکانس به آرامی گسترش می یابد. شکل گرفتن ضایعات ممکن است ماه ها یا سال ها طول بکشد. اگر نشانه های این وضعیت پوستی به صورت ناگهانی ظاهر شد حتما می بایست به سرعت به پزشک مراجعه شود. چراکه ممکن است نشانه ای از سایر بیماری ها از جمله سرطان باشد.

 

چه کسانی مبتلا به آکانتوزیس نیگریکانس (Acanthosis nigricans) می شوند؟

هر کسی ممکن است به آکانتوزیس نیگریکانس دچار شود. افرادی که بیشتر از سایرین در معرض ابتلا هستند عبارت اند از:

* افراد دارای اضافه وزن و چاقی های شدید

* نژادهای بومی آمریکایی، آفریقایی و اسپانیایی

* افرادی که به طور ژنتیکی یک یا چند تن از اعضای خانوادشان به این وضعیت مبتلا بوده اند

علت ایجاد آکانتوزیس نیگریکانس (Acanthosis nigricans) چیست؟

افراد به دلایل مختلف مبتلا به آکانتوزیس نیگریکانس می شوند. اما می توان گفت چاقی شایع ترین علت ابتلا به این وضعیت پوستی است. مطالعات نشان داده است کودکان چاق و یا بزرگسالان دارای اضافه وزن که آکانتوزیس نیگرکانس دارند، در صورت کاهش چشمگیر وزن، اغلب متوجه بهبود و از بین رفتن علائم می شوند.

البته ممکن است افراد کاملا سالم با وزن نرمال نیز دچار آکانتوزیس نیگریکانس شوند؛ در این دسته افراد احتمالا علت ایجاد بیماری، ژنتیک و سوابق خانوادگی ابتلاست.

گاهی اوقات آکانتوزیس نیگریکانس علامت هشدار ورود یک عامل خارجی به بدن است و می تواند نشانه ی ابتلا به بیماری های زیر باشد:

—   پری-دیابتیک یا دیابت: پس از انجام آزمایشات لازم، اگر فرد در مرز ابتلا به دیابت قرار داشته باشد (پری-دیابتیک) تغییرات در سبک زندگی می تواند در پیشگیری از دیابت موثر باشد. همچنین اگر آکانتوزیس نیگریکانس در اثر ابتلا به دیابت ایجاد شده باشد، تشخیص زود هنگام دیابت باعث بهبود روند درمان می شود.

—   واکنش به داروهایی که فرد مصرف می کند: قرص های ضد بارداری، کورتون های قوی مانند پردنیزولون و نیاسین ممکن است سبب ایجاد آکانتوزیس نیگریکانس شوند.

—   وضعیت هورمونی: ممکن است آکانتوزیس نیگریکانس یکی از نشانه های ابتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)، بیماری های تیروئیدی یا مشکلات مربوط به غده آدرنال (غده فوق کلیوی) باشد.

—   سرطان: اگر سرعت گسترش و توسعه ی آکانتوزیس نیگریکانس خیلی بالا باشد، ممکن است نشانه ی ابتلا به سرطان باشد. به خصوص سرطان معده، روده یا کبد.

پزشک چگونه بیماری پوستی آکانتوزیس نیگریکانس (Acanthosis nigricans) را تشخیص می دهد؟

پزشک پس از بررسی وضعیت پوست فرد و اطمینان از بیماری، برای تشخیص علت ابتلا و بررسی وضعیت سلامت سایر ارگان های بدن، برای فرد آزمایش خون و سایر آزمایش های لازم را تجویز می کند.

آکانتوزیس نیگریکانس در افراد مبتلا به دیابت رایج تر است و حتی گاهی اوقات ممکن است نشانه ای از رسیدن به مرز ابتلا به دیابت، تیروئید یا دیگر مشکلات داخلی باشد.

روش های درمان آکانتوزیس نیگریکانس (Acanthosis nigricans) چیست؟

بسیاری از افراد به محض درمان مشکلی که سبب ایجاد آکانتوزیس نیگریکانس شده متوجه برطرف شدن علائم این بیماری می شوند. به طور مثال اگر فردی در مرز ابتلا به دیابت باشد با کنترل رژیم غذایی و تغییر سبک زندگی و متعادل نمودن میزان قند خون بالای خود معمولا تا حد زیادی متوجه محو شدن علائم می شود.

همچنین اگر آزمایشات نشان دهند که فرد به علت تیروئید یا مشکلات غده آدرنال (غده فوق کلیوی) دچار این وضعیت پوستی شده است معمولا درمان این موارد موجب از بین رفتن علائم می شوند.

از آنجاییکه آکانتوزیس نیگریکانس بی خطر است و واگیر ندارد، نیازی به درمان آن نیست. اما اگر از نظر زیبایی مایل به درمان هستید حتما می بایست تحت نظر پزشک قرار بگیرید.

درمان های آکانتوزیس نیگریکانس شامل موارد زیر هستند:

* روشن کردن رنگ پوست: با استفاده از کرم ها، پماد ها و ژل های نسخه ای

* کاهش ضخامت پوست: با درمان لیزر

* کاهش بوی نامطبوع و ناراحتی های پوستی: با استفاده از آنتی بیوتیک های موضعی یا صابون های آنتی باکتریال

* کمک به شفاف شدن پوست: با مصرف رتینوئید های خوراکی یا موضعی

هیچ یک از این درمان ها به طور اختصاصی برای رفع آکانتوزیس نیگرکانس نیستند. لذا تشخیص اینکه کدام درمان مناسب شماست بر عهده پزشک متخصص است. گاهی اوقات درمان بسیار دشوار و زمان بر است.

 

جمع بندی کلی

اگر مبتلا به آکانتوزیس نیگرکانس هستید ابتدا می بایست از سلامت سایر ارگان های بدن مطمئن شوید. اگر بیماری دیگری سبب ایجاد این وضعیت شده باشد درمان آن می تواند سبب از بین رفتن تمام و یا بخش اعظمی از علائم شود.

اگر علت آکانتوزیس نیگرکانس، بیماری دیگری نباشد و یا درمان بیماری نتواند سبب رسیدن به نتایج دلخواهتان شود پزشک متخصص می تواند به شما در زمینه درمان بیشتر کمک کند.

توصیه هایی برای کنترل و مدیریت آکانتوزیس نیگریکانس (Acanthosis nigricans)

در ادامه توصیه متخصصان پوست به افراد مبتلا به آکانتوزیس نیگریکانس جمع آوری شده است:

* همواره وزن خود را در حالت تعادل نگه دارید. اضافه وزن شایع ترین علت ابتلا به آکانتوزیس نیگریکانس در کودکان و بزرگسالان است. مطالعات نشان داده است با کاهش وزن گاهی اوقات نشانه های آکانتوزیس نیگریکانس به طور کامل از بین می رود. با انجام تست های مربوط به تعیین شاخص توده ی بدنی وزن ایده آل خود را تعیین کنید و در حفظ آن کوشا باشید

* قبل از مصرف کرم سفید کننده، لایه بردا یا سایر محصولات پوستی برای از بین بردن تیرگی ضایعات آکانتوزیس نیگریکانس با پزشک خود در خصوص لزوم و ایمنی مصرف آن مشورت کنید. این محصولات به ندرت قادر هستند آکانتوزیس نیگریکانس را از بین ببرند، به علاوه ممکن است پوست را تحریک کنند و سبب بدتر شدن وضعیت پوست شوند.

* قبل از هر چیز ابتدا مطمئن شوید مشکل پزشکی دیگری سبب ایجاد آکانتوزیس نیگریکانس نشده است. دیابت و برخی بیماری های دیگر می توانند در ایجاد آکانتوزیس نیگریکانس موثر باشند. درمان این نوع بیماری ها می تواند به از بین بردن آکانتوزیس نیگریکانس کمک کند.

* مطمئن شوید آکانتوزیس نیگریکانس ناشی از مصرف دارو نیست. برخی داروها می توانند سبب ایجاد آکانتوزیس نیگریکانس شوند. پزشک را در خصوص لیست تمام داروهایی که مصرف می کنید مطلع سازید. اگر دارو سبب ایجاد آکانتوزیس نیگریکانس شده باشد ممکن است لازم باشد آن را تغییر دهید و یا مصرف دارو را متوقف کنید.

* اگر به طور ناکهانی متوجه تیره شدن و مخملی شدن حجم زیادی از پوستتان شدید، به سرعت به پزشک مراجعه کنید. ممکن است این وضعیت نشانه ای از سرطان باشد.